ריכטער
/9:1 און אבֿימֶלֶך דער זון פֿון יִרובעל איז געגאַנגען קײן שכֶם צו זײַן מוטער
ברידער, און האָבן גערעדט מיט זײ, און מיט דער גאַנצער משפּחה פֿון הױז
פֿון זײַן מוטערס פֿאָטער, אַזױ צו זאָגן:
/9:2 רעד, איך בעט דיך, אין די אױערן פֿון אַלע מענער פֿון שכם: צי איז
בעסער פֿאַר דיר, אָדער אַלע די קינדער פֿון ירבֿבעל װאָס זײַנען
צען און זעכציק נפשות, קיניגן איבער דיר, אדער יענער קיניגט איבער דיר?
געדענק אויך אַז איך בין דיין ביין און דיין פלייש.
/9:3 און זײַן מוטערס ברידער האָבן גערעדט װעגן אים אין די אױערן פֿון אַלע מענער
שכֶם אַלע די דאָזיקע װערטער: און זײער האַרצן האָט זיך גענײַגט צו גײן נאָך אַבֿימֶלֶכן;
װאָרום זײ האָבן געזאָגט: ער איז אונדזער ברודער.
/9:4 און זײ האָבן אים געגעבן צען און זעכציק זילבערשטיק פֿון הױז
פון בעל-ברית, מיט וואס אבימלך האט געדונגען בטלנים און ליכטיגע מענטשן, וואס
איז אים נאכגעגאנגען.
/9:5 און ער איז געגאַנגען צו זײַן פֿאָטערס הױז אין עפֿרה, און ער האָט געטײט זײַנע ברידער די
קינדער פֿון ירבֿבעל, צען און זעכציק נפשות, אױף אײן שטײן;
אָבער יהוֹתָם דער ייִנגסטער זון פֿון ירבֿבעל איז געבליבן; פֿאַר
ער האָט זיך באַהאַלטן.
/9:6 און אַלע מענער פֿון שכֶם האָבן זיך אײַנגעזאַמלט, און דאָס גאַנצע הױז פֿון
מִילו, און איז געגאַנגען, און האָט געמאַכט אַבֿימֶלֶך פֿאַר מלך בײַם פּלױן פֿון זײַל
וואָס איז געווען אין שכם.
/9:7 און אַז זײ האָבן עס דערצײלט צו יוֹתָמען, איז ער געגאַנגען און האָט זיך געשטעלט אױפֿן שפּיץ באַרג
גריזים, און האָט אױפֿגעהױבן זײַן קָול, און האָט אױסגערופֿן, און האָט צו זײ געזאָגט: הערט!
צו מיר, איר מענער פֿון שכם, כּדי גאָט זאָל צוהערן צו אײַך.
/9:8 די בײמער זײַנען אַרױסגעגאַנגען אין אַ צײַט, איבער זײ זאַלבן אַ מלך; און זײ האָבן געזאָגט
צום אײלבױם, קײנ איבער אונדז.
/9:9 און דער אײלבױם האָט צו זײ געזאָגט: זאָל איך איבערלאָזן מײַן פֿעטס, מיט װאָס?
דורך מיר כיבוד זיי גאָט און מענטשן, און גיין צו זיין העכער איבער די ביימער?
/9:10 און די בײמער האָבן געזאָגט צום פֿײַגבוים: קום דו און קױש איבער אונדז.
/9:11 אָבער דער פֿײַגבוים האָט צו זײ געזאָגט: זאָל איך פֿאַרלאָזן מײַן זיסקײט און מײַן?
גוט פרוכט, און גיין צו זיין פּראָמאָטעד איבער די ביימער?
/9:12 האָבן די בײמער געזאָגט צו דעם װײַנשטאָק: קום דו, און קאַנגקער איבער אונדז.
/9:13 און דער װײַנשטאָק האָט צו זײ געזאָגט: זאָל איך פֿאַרלאָזן מײַן װײַן, װאָס העלפֿט גאָט?
און מענטש, און גיין צו זיין העכער איבער די ביימער?
/9:14 האָבן אַלע בײמער געזאָגט צום בראָנדז: קום דו און קױש איבער אונדז.
/9:15 און דער ברױז האָט געזאָגט צו די בײמער: אױב איר זאַלבט מיך פֿאַר אַ מלך איבער.
דו, דעמאלט קום און פארטרוי זיך אין מיין שאָטן; און אויב ניט, לאָז פֿײַער
גײ אַרױס פֿון דעם צאַמען, און פֿאַרצערן די צעדערן פֿון לבֿנון.
/9:16 און אַצונד, אױב איר האָט געטאָן אמת און אָפנהאַרציק, אין װאָס איר האָט געמאַכט
אבֿימֶלֶך דער מלך, און אַז איר האָט גוט געטאָן מיט ירבֿבעל און זײַן הױז,
און האָבן געטאָן צו אים אַזױ װי די רעכט פֿון זײַנע הענט;
/9:17 װאָרום מײַן פֿאָטער האָט מלחמה געהאַלטן פֿאַר דיר, און האָט אױסגעװיזן זײַן לעבן װײַט, און
האָט דיך מציל געווען פֿון דער האַנט פֿון מדין.
/9:18 און איר זײַט אױפֿגעשטאַנען אױף מײַן פֿאָטערס הױז הײַנט, און האָט דערשלאָגן
זיינע זין, זעכציק נפשות, אויף איין שטיין, און האָבן געמאַכט
אבֿימֶלֶך דער זון פֿון זײַן דינסט, מלך איבער די מענטשן פֿון שכם,
ווייל ער איז דיין ברודער ;)
/9:19 אױב איר האָט געטאָן אמת און אָפֿנט מיט ירבֿבעל און מיט זײַנע
הױז הײַנטיקן טאָג, זאָלט איר זיך פֿרײען מיט אבֿימֶלֶך, און זאָל אים אױך פֿרײען
אין דיר:
/9:20 אָבער אױב ניט, זאָל אַרױסגײן פֿײַער פֿון אבֿימֶלֶכן, און פֿאַרצערן די מענער
שכֶם, און דאָס הױז פֿון מילו; און זאָל אַרױסגײן פֿײַער פֿון די מענטשן פֿון
שֶכֶם, אוּן פוּן בּית מילוֹן, אוּן אכל אבימלך.
/9:21 און יוֹתָם איז אַנטלױפֿן, און איז אַנטלאָפֿן, און איז געגאַנגען קײן באֵר, און איז דאָרטן געװאָרן, װאָרום
פחד פאר זיין ברודער אבימלך.
/9:22 און אבֿימֶלֶך האָט געקיניגט דרײַ יאָר איבער ישׂראל,
/9:23 און גאָט האָט געשיקט אַ בײז גײַסט צװישן אבֿימֶלֶך און צװישן די מענטשן פֿון שכֶם;
און די מענער פֿון שכֶם האָבן געטאָן בענד מיט אבֿימֶלֶכן.
/9:24 כּדי די אכזריות פֿון די צען און זעכציק זין פֿון ירובֿאל זאָל זײַן שטאַרקײט
קום, און זײער בלוט װערט געלעגן אױף זײער ברודער אבֿימֶלֶך, װאָס האָט דערשלאָגן
זיי; און אױף די מענער פֿון שכֶם װאָס האָבן אים געהאָלפֿן בײַם הרגענען זײַנע
ברידער .
/9:25 און די מענער פֿון שכֶם האָבן אים געלײגט ליגן אױפֿן שפּיץ פֿון דעם
בערג , און זיי האבן בארויבט אלע וואס זענען געקומען אויף יענעם וועג דורך זיי : און עס
האָט מען געזאָגט אבימלך.
/9:26 און גַעַל דער זון פֿון עבֿד איז געקומען מיט זײַנע ברידער, און איז אַריבערגעגאַנגען צו
שכם: און די מענער פֿון שכם האָבן זיך פֿאַרזיכערט אין אים.
/9:27 און זײ זײַנען אַרױסגעגאַנגען אין די פֿעלדער, און האָבן אײַנגעזאַמלט זײערע װײַנגערטנער, און זײ זײַנען אַרױסגעגאַנגען
געטראטן די ווייַנטרויבן, און זיך געפרייט, און געגאנגען אין דעם הויז פון זייער גאָט,
און ער האָט געגעסן און געטרונקען, און האָט געשאָלטן אבימלך.
/9:28 האָט גַעַל דער זון פֿון עבֿד געזאָגט: װער איז אבֿימֶלֶך, און װער איז שכם?
אַז מיר זאָלן אים דינען? איז ער ניט דער זון פֿון ירבֿבעל? און זבול זיין
אָפיציר? דינען די מענער פֿון חַמוֹר דעם פֿאָטער פֿון שכם, װאָרום װאָס זאָלן מיר?
דינען אים?
/9:29 און װאָלט גאָט געװען דאָס דאָזיקע פֿאָלק אונטער מײַן האַנט! דעמאלט וואלט איך אוועקגענומען
אבימלך. האָט ער געזאָגט צו אבֿימֶלֶכן: פֿאַרגרעסערט דײַן חיל, און גײ אַרױס.
/9:30 און אַז זבול דער פֿירשט פֿון שטאָט האָט געהערט די װערטער פֿון גַעַל דעם זון פֿון
עבד, זײן כעס האט זיך אנגעצונדן.
/9:31 און ער האָט געשיקט שלוחים צו אבֿימֶלֶכן בלײבן, אַזױ צו זאָגן: זע, גַעַל דער
דער זון פֿון עבֿד און זײַנע ברידער זײַנען געקומען קײן שכם; און זע, זײ
באַפֿעסטיקט די שטאָט קעגן דיר.
/9:32 און אַצונד שטײט אױף בײַ נאַכט, דו און דאָס פֿאָלק װאָס מיט דיר, און
ליגן אין די פעלד:
/9:33 און עס װעט זײַן, אין דער פֿרי, װי די זון איז אױפֿגעגאַנגען, װעסטו
וועט זיך פרי אויפשטיין, און זיך שטעלן אויף דער שטאָט, און זע, ווען ער און דער
די מענטשן װאָס מיט אים גײען אַרױס אַקעגן דיר, טאָ מעגסטו טאָן
זיי ווי דו וועסט געפֿינען אַ געלעגנהייט.
/9:34 און אַבֿימֶלֶך איז אױפֿגעשטאַנען, און דאָס גאַנצע פֿאָלק װאָס מיט אים, בײַ נאַכט;
און זײ האָבן געהאַלטן אױף שכם אין פֿיר מחנות.
/9:35 און גַעַל דער זון פֿון עבֿד איז אַרױסגעגאַנגען, און האָט זיך געשטעלט בײַם אַרײַנגאַנג פֿון טױער
פֿון שטאָט, און אַבֿימֶלֶך איז אױפֿגעשטאַנען, און דאָס פֿאָלק װאָס מיט אים.
פון ליגן אין וואַרטן.
/9:36 און װי גַעַל האָט געזען דאָס פֿאָלק, האָט ער געזאָגט צו זבולן: זע, עס קומט
מענטשן אַראָפּ פֿון די שפּיץ פון די בערג. האָט זבול צו אים געזאָגט: דו
זען די שאָטן פון די בערג ווי זיי זענען מענטשן.
/9:37 און גַעַל האָט װידער גערעדט און געזאָגט: זעט, אַז מענטשן קומען אַראָפּ אין מיטן
פֿון לאַנד, און נאָך אַ געזעלשאַפֿט איז געקומען בײַם פּלױן פֿון מעוננים.
/9:38 האָט זבול צו אים געזאָגט: װוּ איז אַצונד דײַן מױל, מיט װאָס דו האָסט געזאָגט:
ווער איז אבימלך, אז מיר זאלן אים דינען? איז נישט דאָס די מענטשן וואָס
דו האסט פאראכט? גיי ארויס, איך בעט יעצט, און קעמפ מיט זיי.
/9:39 און גַעַל איז אַרױסגעגאַנגען פֿאַר די מענטשן פֿון שכֶם, און האָט מלחמה געהאַלטן מיט אבֿימֶלֶכן.
/9:40 און אבֿימֶלֶך האָט אים נאָכגעיאָגט, און ער איז אַנטלאָפֿן פֿאַר אים, און אַ סך זײַנען געװען
איבערגעריסן און פארוואונדעט, ביזן אריינגאנג פון טױער.
/9:41 און אבֿימֶלֶך איז געזעסן אין אַרוָמָה, און זבול האָט אַרײַנגעטריבן גַעַל און זײַן האַנט.
ברידער, זײ זאָלן ניט זיצן אין שכם.
/9:42 און עס איז געװען אױף מארגן, איז דאָס פֿאָלק אַרױסגעגאַנגען אין דער ערד
פעלד; און זײ האָבן דערצײלט אַבֿימֶלֶכן.
/9:43 און ער האָט גענומען דאָס פֿאָלק, און האָט זײ צעטײלט אין דרײַ מחנות, און האָט אַרױפֿגעלײגט
װאַרט אין פֿעלד, און געקוקט, ערשט דאָס פֿאָלק איז אַרױס
ארויס פון שטאט; און ער איז אױפֿגעשטאַנען קעגן זײ, און האָט זײ געשלאָגן.
/9:44 און אַבֿימֶלֶך, און די געסט װאָס מיט אים, זײַנען אַרױסגעלאָפֿן, און זײ זײַנען געקומען
געשטאנען בײם ארײנגײן פון טױער פון שטאט, און די צװײ אנדערע
חבורות זײַנען געלאָפֿן אױף אַלע פֿאָלק װאָס אין פֿעלד, און זײ האָבן געשלאָגן
זיי.
/9:45 און אבֿימֶלֶך האָט מלחמה געהאַלטן אַקעגן דער שטאָט יענעם גאַנצן טאָג; און ער האָט גענומען די
שטאָט, און דערשלאָגן די מענטשן וואָס איז געווען אין איר, און צעשלאָגן די שטאָט, און
האט עס פארזייט מיט זאלץ.
/9:46 און אַז אַלע מענער פֿון שכם-טורעם האָבן דאָס געהערט, זײַנען זײ אַרײַן
אין אַ הױז פֿון דעם גאָט ברית.
/9:47 און מע האָט דערצײלט אבֿימֶלֶכן, אַז אַלע מענער פֿון שכם-טורעם זײַנען געװען
אלנגעזאמלט צוזאַמען.
/9:48 און אבֿימֶלֶך איז אַרױפֿגעגאַנגען אױפֿן באַרג צלמון, ער און דאָס גאַנצע פֿאָלק
געווען מיט אים; און אבימלך האָט גענומען אַ האַק אין זײַן האַנט, און האָט אָפּגעשניטן א
האָט זיך געקױפֿט פֿון די בײמער, און האָט עס גענומען, און האָט עס אַרױפֿגעלײגט אױף זײַן אַקסל, און געזאָגט
צו דעם פֿאָלק װאָס מיט אים: װאָס איר האָט מיך געזען טאָן, גײ אײַל.
און טאָן אַזוי ווי איך האָב געטאָן.
/9:49 און דאָס גאַנצע פֿאָלק האָט אַזױ אָפּגעשניטן איטלעכער זײַן צױגל, און זײַנען נאָכגעגאַנגען
אָבִימֶלֶך, אוּן הָאט זֵיי אַרַיין גִיגַאנְגֶען צוּ דֶער מֶענְטְשְׁן, אוּן הָאט זֵיי גֶעבְּן דֶער פַארְהַאנְדְן;
און אַלע מענטשן פֿון דעם טורעם פֿון שכֶם זײַנען אױך געשטאָרבן, אַרום אַ טויזנט
מענער און פרויען.
/9:50 און אבֿימֶלֶך איז געגאַנגען קײן תֶבֶץ, און האָט געלאַגערט אַקעגן תֶבֶץ, און האָט עס אײַנגענומען.
/9:51 און עס איז געװען אַ שטאַרקער טורעם אין דער שטאָט, און אַהין איז אַנטלאָפֿן אַלע
מענער און װײַבער, און אַלע פֿון דער שטאָט, און האָבן זי פֿאַרשלאָסן פֿאַר זײ, און זײ האָבן געטאָן
זיי אַרויף צו די שפּיץ פון דעם טורעם.
/9:52 און אבֿימֶלֶך איז געקומען צום טורעם, און האָט מלחמה געהאַלטן אױף אים, און איז געגאַנגען שווער
צו דער טיר פונעם טורעם אים צו פארברענען אין פייער.
/9:53 און אַ פֿרױ האָט אַרײַנגעװאָרפֿן אַ שטיק מילשטײן אױפֿן קאָפּ פֿון אבֿימֶלֶכן.
און אַלע צו ברעכן זיין שאַרבן.
/9:54 האָט ער אין גאַנצן גערופֿן צו דעם יונגן מאַן זײַן װאַפֿנטרעגער, און האָט געזאָגט
צו אים: שלעפּ דײַן שװערד, און טײט מיך, כּדי מען זאָל ניט זאָגן פֿון מיר: אַ פֿרױ
הרגענען אים. און זײַן יונגערמאַן האָט אים דורכגעטריבן, און ער איז געשטאָרבן.
/9:55 און אַז די מענער פֿון ישׂראל האָבן געזען אַז אבֿימֶלֶך איז טױט, זײַנען זײ אַװעקגעגאַנגען
איטלעכער צו זײַן אָרט.
/9:56 אַזױ האָט {dn גאָט} אָפּגעטאָן די רשעות פֿון אבֿימֶלֶכן, װאָס ער האָט געטאָן צו זײַן
טאַטע, אין הרגענען זיינע זיבעציק ברידער:
/9:57 און דאָס גאַנצע בײז פֿון די מענער פֿון שכם האָט גאָט געמאַכט אױף זײערע קעפּ.
און אױף זײ איז געקומען די קללה פֿון יוֹתָם דעם זון פֿון ירבֿבעלן.
