2 מכבים
/3:1 און אַז די הײליקע שטאָט איז באַװױנט געװאָרן מיט גאַנצן שלום, און די געזעצן זײַנען געװען
געהיטן זייער גוט, צוליב דער פרומקייט פון אוניאס דעם כהן גדול, און
זיין שנאה צו רשעות,
/3:2 עס איז געװען, אַז אױך די מלכים האָבן מכבד געװען דעם אָרט, און
פארגרעסערן דעם בית המקדש מיט זייערע בעסטע מתנות;
/3:3 אַזױ װי סעלעוקוס פֿון אַזיע האָט געטראָגן אַלע קאָסט פֿון זײַן אײגענעם אײַנקויף
געהערן צו די דינסט פון די קרבנות.
/3:4 אָבער אײנער שמעון פֿון שבט בנימין, װאָס איז געמאַכט געװאָרן אַ גענעראל פֿון דער
היכל, געפאלן מיט די הויך גאַלעך וועגן דיסאָרדער אין דער שטאָט.
/3:5 און אַז ער האָט ניט געקענט באַװיזן אוניאַס, האָט ער אים געקריגן צו אַפֿאָלניוס דעם זון
פון Thraseas, וואָס דעמאָלט איז געווען גענעראל פון סעלאָסיריאַ און פיניס,
/3:6 און ער האָט אים געזאָגט, אַז דער אוצר אין ירושלים איז פֿול מיט אומענדלעכע סומעס
געלט, אַזוי אַז דער פֿיל פֿון זייער עשירות, וואָס איז געווען ניט
דער חשבון פון די קרבנות, איז געווען אומצאָליקע, און אַז עס איז מעגלעך
צו ברענגען אַלץ אין דער האַנט פון מלך.
/3:7 און אַפּאָלאָניוס איז געקומען צום מלך, און האָט אים דערצײלט דאָס געלט
װאָס מע האָט אים דערצײלט, האָט דער מלך אױסגעקליבן זײַן אוצר הליאָדאָרוס, און
האט אים געשיקט מיט א געבאט אים צו ברענגען דאס דערמאנטע געלט.
/3:8 האָט הליאָדאָרוס גלײַך געפֿאָרן; אונטער אַ קאָליר פון באזוכן די
שטעט פון סעלאָסיריאַ און פעניצע, אָבער טאַקע צו מקיים דעם מלך ס
ציל.
/3:9 און אַז ער איז געקומען קײן ירושלים, און מע האָט אים העפלעך אױפֿגענומען
דע ר כה ן גדולי ם פו ן שטא ט הא ט ע ר אי ם דערצײלט , פו ן װעלכ ן שכל
דאָס געלט, און האָט דערקלערט, פאַרוואָס ער איז געקומען, און האָט געפרעגט צי די דאָזיקע זאַכן
געווען טאַקע אַזוי.
/3:10 האָט אים דער כּהן-גדול געזאָגט, אַז דאָס געלט איז אײַנגעלײגט פֿאַר דעם
רעליעף פון אלמנות און יתומים קינדער:
/3:11 און אַ טייל דערפֿון האָט געהערט צו חירקנוס דעם זון פֿון טוביָהן, אַ גרויסן מאַן
כשיוועס, און ניט ווי דער שלעכטער שמעון האט פאַלש ינפאָרמד: די סומע פון וואָס
אין אַלע איז געווען פֿיר הונדערט צענטנער זילבער, און צוויי הונדערט גאָלד;
/3:12 און אַז ס\'איז גאָר אוממעגלעך געװען אַז אַזאַ אומרעכט זאָל געטאָן װערן
צו די װאָס האָבן עס איבערגעגעבן צו דעם הײליקטום פֿון אָרט, און צו
די כבוד און אומבאהאלטענע קדושה פון בית המקדש, מכבד איבער אלע
וועלט.
/3:13 האָט הליאָדאָרוס, פֿון װעגן דעם מלכס געבאָט, אים געגעבן, געזאָגט: דאָס
אין קיין וועג דאַרף מען עס אַרײַנברענגען אין דעם מלכס שאַצקאַמער.
/3:14 און אין דעם טאָג װאָס ער האָט באַשטימט, איז ער אַרײַנגעקומען צו באַשטעלן די דאָזיקע זאַך.
דעריבע ר אי ז ניש ט געװע ן קײ ן קלײנ ע יסורים , אי ן דע ר גאנצע ר שטאט .
/3:15 אָבער די כֹּהנים האָבן זיך גענױגט פֿאַרן מזבח אין זײערע
כֹּהנים מלבושים, גערופן צום הימל אויף דעם וואָס האָט געמאַכט אַ געזעץ
וועגן די זאכן וואָס ער האָט געגעבן, אַז זיי זאָלן זיין זיכער
װאָרום אַזעלכע, װאָס האָבן זײ אײַנגעגעבן צו היטן.
/3:16 און דער װאָס האָט אָנגעקוקט דעם כּהן גדול אין פּנים, װאָלט ער פֿאַרװונדעט
זײַן האַרצן, װאָרום זײַן פּנים און זײַן פֿאַרבײַט האָט געזאָגט
די אינעווייניקסטע יסורים פון זיין מיינונג.
/3:17 װאָרום דער מאַן איז געװען אַזױ אַרומגערינגלט מיט מורא און אַ שרעק פֿון דעם גוף, אַז עס איז געװען
איז אנטפלעקט געווארן פאר די וואס האבן אויף אים געקוקט, וואסער צער ער האט יעצט אין זיין
הארץ.
/3:18 אַנדערע זײַנען אַרױסגעלאָפֿן פֿון זײערע הײַזער צו דער אַלגעמיינער געבעט;
מחמת דער אָרט איז געווען ווי צו קומען אין ביטול.
/3:19 און די װײַבער, אָנגעגורט מיט זאַק אונטער זײערע בריסט, האָבן זיך געמערט אין דער
גאסן , און די יונגפרויען וואס זענען געווען פארהאלטן , זענען געלאפן , טייל ביז די טויערן , און
טײל צו די װענט, און אנדערע האבן ארויםגעקוקט דורך די פענצטער.
/3:20 און אַלע האָבן געהאַלטן זײערע הענט צום הימל, און געבעטן.
/3:21 און עס װאָלט דערבאַרימט אַ מענטש צו זען דעם פֿאַלן פֿון דעם המון
פון אַלע מינים, און די מורא פון דעם כהן גדול אין אַזאַ אַ יסורים.
/3:22 און זײ האָבן גערופֿן דעם אַלמעכטיקן גאָט, צו היטן די זאַכן װאָס מע האָט געטאָן
צוטרוי זיכער און זיכער פֿאַר די וואס האָבן באגאנגען זיי.
/3:23 אָבער העליאָדאָרוס האָט געטאָן דאָס װאָס איז באַפֿױלן געװאָרן.
/3:24 און װי ער איז דאָרטן געװען, האָט זיך אַרױסגעטראָגן מיט זײַן װעכטער אין שאַצקאַמער,
דער האר פון גייסטער, און דער פּרינץ פון אַלע מאַכט, געפֿירט אַ גרויס
דערשיינונג, אַזוי אַז אַלע וואָס זענען געווען פּריסומד צו קומען מיט אים
האָט זיך דערשטוינט פון דער מאַכט פון גאָט, און זיי זענען פאַרפאַלן, און האָבן זייער דערשראָקן.
/3:25 װאָרום עס האָט זיך באַװיזן צו זײ אַ פֿערד מיט אַ שרעקלעכער רײַטער אױף אים;
און ער האָט באַצירט מיט אַ זייער שיין צודעק, און ער איז געלאָפֿן מיט אַ צרה, און האָט געשלאָגן
העליאָדאָרוס מיט די פאָרפֿיס, און עס איז געווען אַז דער וואָס איז געזעסן אויף די
פערד האט גאַנץ כאַרנאַס פון גאָלד.
/3:26 און נאָך צװײ יונגע מענער האָבן זיך באַװיזן פֿאַר אים, אָנגעזעענע אין שטאַרקײט;
אויסגעצייכנט אין שיינקייט, און שיין אין קליידונג, וואס איז געשטאנען ביי אים אויף ביידע
זייַט; און ער האָט אים תּמיד געשלאָגן, און אים געגעבן פֿיל צער.
/3:27 און הליאָדאָרוס איז פּלוצעם געפֿאַלן צו דער ערד, און איז אַרומגערינגלט געװאָרן
גרויס פינצטערניש, אָבער די וואס זענען מיט אים גענומען אים און שטעלן אים
אין אַ אָנוואַרפן.
/3:28 אַזױ דער װאָס איז לעצטנס געקומען מיט אַ גרױסן באַן און מיט זײַן גאַנצן היטן
אי ן דע ר דערמאנטע ר אוצר , האב ן ז ײ ארויםגעפיר ט , ניש ט געקענ ט זי ך העלפ ן
מיט זייַנע געווער: און זיי האָבּן בפירוש דערקענט די מאַכט פון גאָט.
/3:29 װאָרום ער איז אַראָפּגעוואָרפֿן געװאָרן דורך דער האַנט פֿון גאָט, און איז געלעגן אָן אַלע אַ לשון
האָפענונג פון לעבן.
/3:30 אָבער זײ האָבן געלויבט {dn גאָט}, װאָס האָט מכבד געװען זײַן אײגענעם אָרט.
פֿאַר דעם היכל; וואָס אַ ביסל פריער איז געווען פול מיט מורא און צרות, ווען
דער אלמעכטיקער האר האט זיך באוויזן, איז געווען פול מיט פרייד און פרייד.
/3:31 און גלייך עטלעכע פֿון הליאָדאָרוסס פרײַנד האָבן מתפלל געווען אוֹניאס, אַז ער
וואָלט רופן דעם אייבערשטן צו שענקען אים זיין לעבן, וואס איז געווען גרייט צו
געבן אַרויף די גייַסט.
/3:32 האָט דער כּהן גדול, חושד, אַז דער מלך זאָל דאָס ניט פֿאַרשטײן
עטליכ ע פארראטונ ג האב ן ד י ײד ן געטא ן צ ו העליאדארוס , פארגעב ן א
קרבן פאר דער געזונט פון דעם מענטש.
/3:33 און װי דער כּהן-גדול האָט געמאַכט כפרה, זײַנען די זעלבע יונגע לײַט אַרײַן
ד י זעלב ע קלײדע ר הא ט זי ך באװיזן , או ן זי ך געשטאנע ן לעב ן העליאדארוס , זאגנדי ק גיב
אוּניָס דער כהן-גדול האָט אַ גרויסן דאנק, צוליב זיין צוליב ה\'
האָט דיר געגעבן לעבן:
/3:34 און זעענדיק, אַז דו ביסט געשלאָפֿן געװאָרן פֿון הימל, זאָג צו אַלע
מענטשן די גוואַלדיק מאַכט פון גאָט. און ווען זיי האָבן גערעדט די ווערטער, זיי
האָט זיך מער ניט באַוויזן.
/3:35 און הליאָדאָרוס, נאָכדעם װי ער האָט שלאַכטן צו גאָט, און געמאַכט
גרױסע נדרים צו דעם, װאם האט געראטעװעט זײן לעבן, און געהײםן אוניאס, האבן זיך אומגעקערט
מיט זײַן מחנה צום מלך.
/3:36 און ער האָט געזאָגט צו אַלע מענטשן די װערק פֿון דעם גרויסן גאָט װאָס ער האָט געהאַט
געזען מיט די אויגן.
/3:37 און אַז דער מלך העליאָדאָרוס, װאָס װעט זײַן אַ פּאַסיקער מאַן צו שיקן נאָך אַמאָל
ווידער צו ירושלים, האָט ער געזאָגט:
/3:38 אַז דו האָסט אַ פֿײַנט אָדער אַ פֿאַררעטער, שיק אים אַהין, און זאָלסט
נעמען אים געזונט פּלאָג, אויב ער אַנטלויפן מיט זיין לעבן: פֿאַר אין דעם
אָרט, קיין צווייפל; עס איז אַ ספּעציעל מאַכט פון גאָט.
/3:39 װאָרום דער װאָס זיצט אין הימל, האָט זײַן אױג אױף יענעם אָרט, און באַהיט
עס; און ער האָט געשלאָגן און פֿאַרטיליקט די װאָס קומען עס שאַטן.
/3:40 און די זאַכן װעגן הליאָדאָרוס, און די היטן פֿון שאַצקאַמער,
געפאלן אויף דעם סאָרט.
