2 טשראָניקלעס
/9:1 און אַז די מלכּה פֿון שבֿע האָט געהערט פֿון דעם באַם פֿון שלמהן, איז זי געקומען צו
פּרוּווט שלמהן מיט שווערע שאלות אין ירושלים, מיט אַ זייער גרויס
געזעלשאַפֿט, און קעמלען װאָס האָבן געטראָגן בשמים, און גאָלד אין פֿיל, און
טײַערע שטײנער, און אַז זי איז געקומען קײן שלמהן, האָט זי גערעדט מיט אים
פֿון אַלץ װאָס איז געװען אין איר האַרצן.
/9:2 און שלמה האָט איר דערצײלט אַלע אירע פֿראַגעס, און גאָרנישט איז געװען פֿאַרבאָרגן
שלמהן וואָס ער האָט איר נישט געזאָגט.
/9:3 און אַז די מלכּה פֿון שבֿא האָט געזען די חכמה פֿון שלמהן, און דעם
הויז וואָס ער האָט געבויט,
/9:4 און דאָס פֿלײש פֿון זײַן טיש, און די זיצן פֿון זײַנע קנעכט, און די
די באַציִונג פֿון זײַנע באדינער, און זײערע קלײדער; אוי ך זײנ ע שענקער , או ן
זייער קליידונג; און זײַן אױפֿגאַנג װאָס ער איז אַרױפֿגעגאַנגען אין הױז פֿון דעם
האר; קײן גײַסט איז מער ניט געװען אין איר.
/9:5 און זי האָט געזאָגט צום מלך: דאָס איז געװען אַן אמתע אָנזאָג װאָס איך האָב געהערט אין מײַנער
לאַנד פון דיין מעשים און פון דיין חכמה:
/9:6 אָבער איך האָב ניט געגלױבט זײערע װערטער, ביז איך בין געקומען, און מײַנע אױגן האָבן געזען
און זע, דער העלפֿט פֿון דער גרױסקײט פֿון דײַן חכמה איז ניט געװען
האָט מיר געזאָגט: װאָרום דו ביסט העכער פֿון דעם רום װאָס איך האָב געהערט.
/9:7 גליקלעך זײַנען דײַנע מענער, און גליקלעך זײַנען די דאָזיקע דײַנע קנעכט װאָס שטײען
שטענדיק פֿאַר דיר, און הערן דיין חכמה.
/9:8 געלויבט איז יהוה דײַן גאָט, װאָס האָט געפֿעלן אין דיר דיך צו שטעלן אױף זײַן
טראָן צו זיין אַ מלך פֿאַר יהוה דיין גאָט, ווייַל דיין גאָט האט ליב געהאט ישראל,
זײ צו באַשטײן אױף אײביק, האָט ער דיך געמאַכט פֿאַר אַ מלך איבער זײ צו טאָן
משפט און יושר.
/9:9 און זי האָט געגעבן דעם מלך הונדערט און צװאַנציק צענטנער גאָלד, און פֿון
בשמים גרויס שפע, און טייַער שטיינער: און עס איז געווען קיין אַזאַ
געווירציק ווי די מלכּה פון שבא האָט געגעבן דעם מלך שלמה.
/9:10 און אױך די קנעכט פֿון חורם, און די קנעכט פֿון שלמהן װאָס
געבראכט גאלד פון אופיר, געברענגט אלג־בײמער און טײערע שטײנער.
/9:11 און דער מלך האָט געמאַכט פֿון די אַלגום־בײמער טעראַסעס צום הױז פֿון גאָט.
און צו דעם מלכס פּאַלאַץ, און האַרפּס און זינגערס פֿאַר זינגערס
אין לאַנד יהודה האָט מען אַזעלכע ניט געזען.
/9:12 און דער מלך שלמה האָט געגעבן דער מלכּה פֿון שבֿע אַלע איר באַגער
האָט זי געפרעגט אַחוץ דעם װאָס זי האָט געבראַכט צום מלך. אַזוי זי
האָט זיך אומגעקערט, און איז אַװעקגעגאַנגען צו איר לאַנד, זי מיט אירע קנעכט.
/9:13 און די וואָג פֿון גאָלד װאָס איז געקומען צו שלמהן אין אײן יאָר איז געװען זעקס הונדערט
און זעקס און זעכציק צענטנער גאָלד;
/9:14 אַחוץ דעם װאָס האָט געבראַכט די כּפּרים און סוחרים. און אַלע מלכים פֿון
אַראַביאַ און גענעראלן פון דער מדינה געבראכט גאָלד און זילבער צו שלמהן.
/9:15 און דער מלך שלמה האָט געמאַכט צװײ הונדערט צילן פֿון געשלאָגענעם גאָלד: זעקס הונדערט
שקל געשלאגענעם גאלד זענען געגאנגען צו אײן ציל.
/9:16 און דרײַ הונדערט שילדן געמאַכט פֿון געשלאָגענעם גאָלד: דרײַ הונדערט שֶקל
פון גאָלד געגאנגען צו איין שילד. און דער מלך האָט זײ אַרײַנגעזעצט אין דעם הױז פֿון דעם
וואַלד פון לבנון.
/9:17 און דער מלך האָט געמאַכט אַ גרױסן טראָן פֿון העלפאַנדביין, און האָט אים איבערגעצױגן
ריין גאָלד.
/9:18 און זעקס טרעפּ זײַנען געװען צום טראָן, מיט אַ גאָלדענעם בענקל, װאָס
זענען געווען פאַרפעסטיקט צו דעם שטול, און סטייז אויף יעדער זייַט פון דער זיצונג
אָרט, און צוויי לײבן שטייענדיק ביי די שטיינער:
/9:19 און צוועלף לײבן זײַנען געשטאַנען פֿון דער זײַט און פֿון דער אַנדערער זײַט
זעקס טריט. אין קיין מלכות איז נישט געווען אַזוינע.
/9:20 און אַלע טרינקען פֿון דעם מלך שלמהן זײַנען געװען פֿון גאָלד, און אַלע
כּלים פֿון דעם הױז פֿון װאַלד פֿון לבֿנון זײַנען געװען פֿון רײנעם גאָלד; גאָרניט
געווען פון זילבער; עס איז ניט געווען קיין זאַך גערעכנט אין די טעג פון
שלמה.
/9:21 װאָרום די שיפֿן פֿון דעם מלך זײַנען געגאַנגען קײן תרשיש מיט די קנעכט פֿון חורם;
דרײַ יאָר אַמאָל זײַנען געקומען די שיפֿן פֿון תרשיש און ברענגען גאָלד און זילבער,
העלפאַנדביין, און אַפּעס, און פּאַווע.
/9:22 און דער מלך שלמה איז דורכגעגאַנגען אַלע מלכים פֿון דער ערד מיט עשירות און חכמה.
/9:23 און אַלע מלכים פֿון דער ערד האָבן געזוכט דעם פּנים פֿון שלמהן צו הערן
זײַן חכמה, װאָס גאָט האָט אַרײַנגעטאָן אין זײַן האַרצן.
/9:24 און זײ האָבן געבראַכט איטלעכער זײַן מתּנה, זילבערנע כּלים, און כּלים
פון גאָלד, און מלבושים, כאַרנאַס, און בשמים, פערד, און מאַלעס, אַ קורס
יאָר דורך יאָר.
/9:25 און שלמה האָט געהאַט פֿיר טױזנט סטאָלן פֿאַר פֿערד און רײַטװעגן, און צוועלף.
טויזנט רייטער; וועמען ער האָט נתן אין די רײַטוואָגן שטעט, און מיט די
מלך אין ירושלים.
/9:26 און ער האָט געקיניגט איבער אַלע מלכים פֿון טײַך און ביז לאַנד
די פּלשתּים, און ביז דעם געמאַרק פֿון מִצרַיִם.
/9:27 און דער מלך האָט געמאַכט זילבער אין ירושלים װי שטײנער, און צעדערבוים האָט ער געמאַכט
ווי די שוועמל ביימער וואָס זענען אין די נידעריק פּליינז אין שפע.
/9:28 און זײ האָבן געבראַכט פֿערד צו שלמהן פֿון מִצרַיִם, און פֿון אַלע לענדער.
/9:29 און די איבעריקע זאַכן פֿון שלמהן, ערשטן און לעצטן, זײַנען זײ ניט
געשריבן אין דעם בוך פון נתן דעם נביא, און אין דער נבואה פון אַחיהו
דעם שילוני, און אין די זעונגען פֿון עִדוֹן דעם זעער אַקעגן ירבעם דעם
זון פון נבט?
/9:30 און שלמה האָט געקיניגט אין ירושלים איבער גאַנץ ישׂראל פֿערציק יאָר.
/9:31 און שלמה איז געלעגן מיט זײַנע עלטערן, און ער איז באַגראָבן געװאָרן אין שטאָט
זײַן פֿאָטער דוד, און זײַן זון רחבֿעם האָט געקיניגט אױף זײַן אָרט.
