1 מכבים
/2:1 אין יענע טעג איז אױפֿגעשטאַנען מתתיה דער זון פֿון יוחנן, דער זון פֿון שמעון
כֹּהֵן פוּן די בְּנֵי יוֹאֲרִיב, פוּן ירושָלַיִם, אוּן האָט זיך באַזעצט אין מוֹדין.
/2:2 און ער האָט געהאַט פֿינף זין, יוֹנָן, גערופֿן קאַדיס.
/2:3 שִמעוֹן; גערופן טאסי:
/2:4 יהודה, װאָס מע האָט גערופֿן דעם מכבֿע;
/2:5 אֶלעָזָר האָט גערופֿן אַװרן, און יהונתן װאָס זײַן נאָמען איז געװען אַפוס.
/2:6 און ער האָט געזען די חילול השם װאָס מע האָט געטאָן אין יהודה און
ירושלים,
/2:7 האָט ער געזאָגט: װײ איז מיר! פֿאַר װאָס בין איך געבאָרן געװאָרן צו זען דאָס מײַנע אומגליק
מענטשן, און פֿון דער הייליקער שטאָט, און צו וווינען דאָרט, ווען זי איז מציל
אין דער האַנט פֿון דעם פֿײַנט, און דאָס הײליקטום אין דער האַנט פֿון
פרעמדע ?
/2:8 איר היכל איז געװאָרן װי אַ מענטש אָן כּבֿוד.
/2:9 אירע פּראַכטיקע כּלים זײַנען אַװעקגעפֿירט אין געפֿאַנגענשאַפֿט, אירע קלײנע קינדער
דערשלאָגענע אין די גאַסן, אירע יונגעלייט מיט דער שווערד פון דעם שונא.
/2:10 װאָסער פֿאָלק האָט ניט געהאַט אַ חלק אין איר מלוכה, און האָט באַקומען פֿון איר בױב?
/2:11 אַלע אירע צירונג זײַנען אַװעקגענומען; פון א פרײע פרוי איז זי געװארן א
באָנדסלאַווע.
/2:12 און זע, אונדזער הײליקטום, אונדזער שײנקײט און אונדזער פּראַכט, איז געלעגן.
פֿאַרװיסט, און די גויים האָבן עס פֿאַרשװעכט.
/2:13 צו װאָס זאָלן מיר נאָך לעבן?
/2:14 און מתתיהו און זײַנע זין האָבן צערײַסן זײערע קלײדער, און האָבן אָנגעטאָן זאַק;
אוּן הָאט גִיוֶוען זֵייעֶר וֶוערִין.
/2:15 אין דער צײַט, װאָס דעם מלך האָט געצװוּנגען דאָס פֿאָלק
אויפשטאנד , געקומע ן אי ן שטא ט מודי ן , זי י מאכ ן קרבן .
/2:16 און אַז פֿיל פֿון ישׂראל זײַנען צו זײ געקומען, אַזױ איז מתתיה און זײַנע זין
געקומען צוזאַמען.
/2:17 האָט געענטפֿערט דעם מלכס הױפּטמאַן, און האָבן געזאָגט צו מתתיהו אַזױ װי אַזױ:
דו ביסט אַ הערשער, און אַ ערלעך און גרויס מענטש אין דער שטאָט, און
געשטארקט מיט זין און ברידער:
/2:18 און אַצונד, קומסטו ערשט, און מקיים דעם מלכס געבאָט, אַזױ װי
אַזױ װי אַלע פֿעלקער האָבן געטאָן, און אױך די מענער פֿון יהודה, און אַזױ װי
בלײַבט אין ירושלים, און דו און דײַן הױז זאָלט זײַן אין דער צאָל פֿון די
די פרײַנד פון מלך, און דו און דיינע קינדער זאָלן מכבד ווערן מיט זילבער
און גאָלד, און פילע באַלוינונג.
/2:19 האָט מתתיהו געענטפֿערט, און האָט גערעדט מיט אַ הױכן קָול: כאָטש אַלע
פֿעלקער װאָס זײַנען אונטער דעם מלכס ממשלה, פֿאַלן צו אים, און פֿאַלן זיך אַלע
איינער פון די רעליגיע פון זייער עלטערן, און געבן צושטימען צו זיין
מצוות:
/2:20 אָבער איך און מײַנע זין און מײַנע ברידער װעלן גײן אין אונדזער בונד
אבות.
/2:21 מיר זאָלן חלילה פֿאַרלאָזן די געזעץ און די געזעצן.
/2:22 מיר װעלן אױך ניט צוהערן צו דעם מלךס װערטער, צו גײן פֿון אונדזער רעליגיע
אויף דער רעכטער האַנט, אָדער די לינקס.
/2:23 און אַז ער האָט איבערגעלאָזט די דאָזיקע װערטער, איז אַרײַן אײנער פֿון די ייִדן
די ראיה פון אלע צו קרבן אויפן מזבח וואס איז געווען אין מודיען, לויט
צו דעם מלכס געבאָט.
/2:24 וואָס, ווען מתתיהו האָט געזען, איז ער געווען אָנגעצונדן מיט ברען, און זיין
די לעגס האָבן געציטערט, און ער האָט ניט געקענט פאַרהאַלטן צו ווייזן זיין כּעס לויט
מִשפּט: דערפֿאַר איז ער געלאָפֿן, און האָט אים געטײט אױפֿן מזבח.
/2:25 און דעם מלכס פֿירשט, װאָס האָט געצװוּנגען מענטשן צו שלאַכטן, האָט ער געטײט.
אין יענער צײַט, און דעם מזבח האָט ער אַראָפּגעריסן.
/2:26 אַזױ האָט ער געבראַכט פֿאַר דער תּוֹרה פֿון גאָט, אַזױ װי פינעס האָט געטאָן
זמברי דער זון פון שלום.
/2:27 און מתתיה האָט געשריגן איבער דער שטאָט מיט אַ הױכן קָול, אַזױ צו זאָגן:
ווער סע איז פאַרברענט פון דער תורה, און מקיים דעם בונד, לאָזן אים
גיי מיר נאך.
/2:28 און ער און זײַנע זין זײַנען אַנטלאָפֿן אױף די בערג, און האָבן איבערגעלאָזט אַלץ װאָס זײ זײַנען געװען
געהאט אין שטאט.
/2:29 און אַ סך װאָס האָבן געזוכט גערעכטיקײט און משפט זײַנען אַראָפּגעגאַנגען אין דער ערד
מדבר, צו וואוינען דארט:
/2:30 זײ בײדע, און זײערע קינדער, און זײערע װײַבער; און זײערע בהמות;
װאָרום די צרות האָבן זיך געמערט אױף זײ.
/2:31 און עס איז דערצײלט געװאָרן די קנעכט פֿון דעם מלך, און דעם חיל װאָס איז געװען
ירושָלַיִם, אין דער שטאָט פֿון דוד, אַז עטלעכע מענטשן, וואָס האָבן צעבראָכן די
דעם מלכס געבאָט, זענען אַראָפּגעגאַנגען אין די סודות אין דער
מדבר,
/2:32 און זײ האָבן זײ נאָכגעיאָגט אַ גרױסע צאָל, און האָבן זײ אָנגענומען
האָט לאַגער געהאַלטן קעגן זיי, און געמאַכט מלחמה קעגן זיי אין דעם טאָג פון שבת.
/2:33 און זײ האָבן צו זײ געזאָגט: זאָל גענוג זײַן װאָס איר האָט ביז אַהער געטאָן;
גײט אַרױס, און טוט אַזױ װי דאָס געבאָט פֿון דעם מלך, און איר
וועט לעבן.
/2:34 האָבן זײ געזאָגט: מיר װעלן ניט אַרױסגײן, און מיר װעלן ניט טאָן דעם מלך
געבאָט, צו חילול שבת.
/2:35 און זײ האָבן זײ געמאַכט די מלחמה מיט גאַנצן גיך.
/2:36 אָבער זײ האָבן זײ ניט געענטפֿערט, און זײ האָבן ניט געװאָרפֿן אַ שטײן אױף זײ, און ניט
אפגעשטעלט די ערטער וואו זיי זענען געלעגן באהאלטענע;
/2:37 אָבער ער האָט געזאָגט: לאָמיר שטאַרבן אַלע אין אונדזער אומשולדיקײט: הימל און ערד װעלן זאָגן עדות
פֿאַר אונדז, אַז איר האָט אונדז געטייט מיט אומרעכט.
/2:38 און זײ זײַנען אױפֿגעשטאַנען קעגן זײ אין שלאַכט אױפֿן שבת, און זײ האָבן געטײט
זיי, מיט זייערע ווייבער און קינדער און זייערע בהמות, צו דער צאָל פון א
טויזנט מענטשן.
/2:39 און װי מתתיה און זײַנע חבֿרים האָבן דאָס פֿאַרשטאַנען, האָבן זײ געטרױערט
זיי רעכט ווייטיקדיק.
/2:40 און אײנער פֿון זײ האָט געזאָגט צום אַנדערן: אױב מיר װעלן אַלע טאָן אַזױ װי אונדזערע ברידער האָבן געטאָן,
און ניט קעמפן פֿאַר אונדזער לעבן און געזעצן קעגן די גויים, זיי וועלן איצט
גיך וואָרצל אונדז אויס פון דער ערד.
/2:41 און אין יענער צײַט האָבן זײ באַפֿױלן, אַזױ צו זאָגן: װער עס װעט קומען צו
מאַכט מלחמה מיט אונדז אין דעם טאָג פון שבת, מיר וועלן קעמפן קעגן אים;
און מיר װעלן ניט אַלע שטאַרבן, אַזױ װי אונדזערע ברידער װאָס זײַנען דערמאָרדעט געװאָרן
סוד ערטער.
/2:42 און אַהין איז געקומען צו אים אַ מחנה אַסדים װאָס זײַנען געװען גבורים
יִשְׂרָאֵל, אַפילו אַלע אַזעלכע, וואָס זענען געווען פרייוויליק געטריי צו דער תורה.
/2:43 און אַלע װאָס זײַנען אַנטלאָפֿן פֿון פֿאַרפֿאָלגונג, האָבן זיך צוגעכאַפּט צו זײ, און
זענען געווען אַ פאַרהאַלטן ביי זיי.
/2:44 און זײ האָבן זיך אײַנגעלײגט, און האָבן געשלאָגן זינדיקע מענטשן אין זײער כּעס, און
רשעים אין זייער גרימצארן, אָבער די איבעריקע זײַנען אַנטלאָפן צו די פֿעלקער פֿאַר הילף.
/2:45 און מתתיהוס און זײַנע חבֿרים זײַנען אַרומגעגאַנגען, און האָבן אַראָפּגענידערט דעם
מזבחות:
/2:46 און אַלע קינדער װאָס זײ האָבן געפֿונען אין דעם ברעג פֿון ישׂראל
אומבאַשניטענע, די וואָס זיי האָבן געמַלט מיט חיל.
/2:47 און זײ האָבן נאָכגעיאָגט די פֿרעמדע, און די אַרבעט איז באַגליקט אין זײערע
האַנט.
/2:48 און זײ האָבן אױפֿגעכאַפּט די תּוֹרה פֿון דער האַנט פֿון די פֿעלקער און פֿון די פֿעלקער
די האַנט פֿון די מלכים, און זיי האָבן ניט געליטן דעם זינדיקן.
/2:49 און אַז די צײַט האָט זיך דערנענטערט, אַז מתתיה זאָל שטאַרבן, האָט ער געזאָגט צו זײַנע
זין, אַצונד האָט זיך שטאָלץ און שטראָף באַקומען שטאַרקײט, און די צײַט פֿון
צעשטערונג, און דער גרימצארן פון צארן:
/2:50 און אַצונד, מײַנע זין, ברענען פֿאַר דער תּוֹרה, און גיב אײַער לעבן
פֿאַר דעם בונד פֿון אײַערע עלטערן.
/2:51 רוף צו דערמאָנונג װאָס אונדזערע עלטערן האָבן געטאָן אין זײער צײַט; אַזוי זאָלט איר
באַקומען גרויס כּבֿוד און אַן אייביק נאָמען.
/2:52 איז אבֿרהם ניט געפֿונען געװאָרן געטרײַ אין נסיון, און עס איז אים גערעכנט געװאָרן
אים פֿאַר גערעכטיקייט?
/2:53 יוֹסֵף האָט געהאַלטן אין דער צײַט פֿון זײַן נויט, און איז געמאַכט געװאָרן
האר פון מצרים.
/2:54 אונדזער פֿאָטער פּינעעס האָט, אין זײַן ברען און פֿײַער, באַקומען דעם בונד פֿון
אַן אײביקע כּהן.
2:55 יאָשקע פֿאַר מקיים דעם וואָרט איז געווען געמאכט אַ ריכטער אין ישראל.
/2:56 כּלבֿ, װאָס האָט עדות געזאָגט, איידער דער עדה האָט אָנגענומען די ירושה
פון דער ערד.
/2:57 האָט דוד פֿאַר אַ רחמנות באַנומען דעם טראָן פֿון אַן אײביקן מלוכה.
/2:58 אֵלִיָהוּ איז אַרױפֿגענומען געװאָרן פֿאַר זײַן ברען און ברען פֿאַר דער תּוֹרה
הימל.
/2:59 און חנניה, עזריה, און מישעל זײַנען דורך גלויביק געראַטעװעט געװאָרן פֿון דער פֿלאַם.
/2:60 דניאל איז פֿאַר זײַן אומשולדיקײט מציל געװען פֿון דעם מױל פֿון לײבן.
/2:61 און אַזױ זאָלט איר באַטראַכטן אין אַלע תּקופֿות, אַז קײנער װאָס פֿאַרזיכערט זיך ניט
אין אים וועט געכאפט ווערן.
/2:62 זאָלסט ניט מורא האָבן פֿאַר די װערטער פֿון אַ זינדיקן מענטשן, װאָרום זײַן פּראַכט װעט זײַן מיסט און
וואָרמס.
/2:63 הײַנט װעט ער אױפֿגעהױבן װערן, און מאָרגן װעט ער ניט געפֿונען װערן.
װײַל ער האָט זיך אומגעקערט אין זײַן שטױב, און זײַן געדאַנק איז געקומען
גאָרנישט.
/2:64 דעריבער, מײַנע זין, זײַט העלדיש, און באַװײַזט אײַך מענטשן פֿאַר דעם נאָמען.
פון די געזעץ; װאָרום דערמיט װעט איר קריגן כבוד.
/2:65 און זע, איך װײס, אַז אײַער ברודער שמעון איז אַ מאַן מיט אַן עצה;
פֿאַר אים שטענדיק: ער זאָל זיין אַ פאטער פֿאַר איר.
/2:66 יהוּדה מקבֿע איז געװען שטאַרק און שטאַרק, פֿון זײַן האַנט
יונגערהייט זאָל ער זיין דיין קאַפּיטאַן, און מלחמה האַלטן די מלחמה פון די מענטשן.
/2:67 נעם צו אײַך אױך אַלע װאָס היטן די תּוֹרה, און זאָלט אײַך נעמען נקמה
אומרעכט פון דיין מענטשן.
/2:68 פֿאַרגילט גאָר די פֿעלקער, און היט זיך צו די געבאָט פֿון די
געזעץ.
/2:69 און ער האָט זײ געבענטשט, און איז אײַנגעזאַמלט געװאָרן צו זײַנע עלטערן.
/2:70 און ער איז געשטאָרבן אין הונדערט זעקס און פערציק יאָר, און זײַנע זין האָבן אים באַגראָבן
אין די קברים פֿון זײַנע עלטערן אין מוֹדין, און גאַנץ ישׂראל האָט געמאַכט גרויס
קלאָג אויף אים.
