1 מכבים
/1:1 און עס איז געװען נאָך דעם אַלכּסנדר דער זון פֿון פיליפוס, דעם מקדוניש, װאָס
איז אַרױסגעגאַנגען פֿון לאַנד חָתִים, און האָט געשלאָגן דָריוֹש דעם מלך פֿון דער
פערסען און מעדן, אז ער האט געקיניגט אין זיין אָרט, דער ערשטער איבער גריכנלאנד,
/1:2 און ער האָט געמאַכט פֿיל מלחמות, און געװוּנען פֿיל פֿעסטונגען, און דערשלאָגן די מלכים פֿון דעם
ערד,
/1:3 און ער איז דורכגעגאַנגען ביזן עק פֿון דער ערד, און האָט גענוצט אַ רױב פֿון אַ סך
פֿעלקער, אַזוי אַז די ערד איז געווען שטיל פֿאַר אים; װאוהי ן ע ר אי ז געװע ן
דערהויבן און זיין הארץ האט זיך אויפגעהויבן.
/1:4 און ער האָט אײַנגעזאַמלט אַ שטאַרקן שטאַרקן מחנה, און האָט געקיניגט איבער לענדער, און
פֿעלקער און מלכים, װאָס זײַנען אים געװאָרן אַ טױט.
/1:5 און נאָך די דאָזיקע זאַכן איז ער קראַנק געװאָרן, און האָט געזען אַז ער זאָל שטאַרבן.
/1:6 און ער האָט גערופֿן זײַנע קנעכט, װאָס זײַנען געװען כבוד און געװען
האָט אויפגעהויבן מיט אים פון זיין יוגנט, און צעטיילט זיין מלכות צווישן זיי,
בשעת ער האט נאך געלעבט.
/1:7 און אלכסנדר האָט געקיניגט צוועלף יאָר, און איז געשטאָרבן.
/1:8 און זײַנע קנעכט האָבן געמאַכט איטלעכער אין זײַן אָרט.
/1:9 און נאָך זײַן טױט האָבן זײ אַלע אָנגעטאָן קרוינען אױף זיך; אַזױ האָבן זײ געטאָן
זין נאָך זיי פילע יאָרן: און בייז זענען געמערט אין דער ערד.
/1:10 און פֿון זײ איז אַרױס אַ שלעכטער װאָרצל, אנטיוֹכוס, מיטן נאָמען אפֿיפֿנס,
דער זון פון אנטיאכוס דעם מלך, וואס איז געווען א אָרעווניק אין רוים, און ער
האָט געקיניגט אין הונדערט און זיבעציק און דרײַסיק יאָר פֿון דעם מלכות פֿון דעם
גריכן.
/1:11 אין יענע טעג זײַנען אַרױסגעגאַנגען פֿון ישׂראל רשעים, װאָס האָבן איבערגערעדט אַ סך,
אַזױ צו זאָגן: לאָמיר גײן און שליסן אַ בונד מיט די פֿעלקער װאָס זײַנען רונד
װעגן אונדז: װאָרום זינט מיר זײַנען אַװעקגעגאַנגען פֿון זײ, האָבן מיר געהאַט אַ סך צער.
/1:12 און דער דאָזיקער מיטל האָט זײ גוט געפֿעלן.
/1:13 און עטלעכע פֿון דעם פֿאָלק זײַנען געװען אַזױ פֿאָרט דערין, אַז זײ זײַנען געגאַנגען צום
דער מלך װאָס האָט זײ געגעבן דערלויבעניש צו טאָן אַזױ װי די געזעצן פֿון די פֿעלקער.
/1:14 און זײ האָבן געבױט אַ אָרט פֿון געניטונג אין ירושלים לױט דעם
מנהגים פון די גויים:
/1:15 און האָבן זיך געמאַכט אומבאַשניטן, און האָבן פֿאַרלאָזן דעם הײליקן בונד, און
האָבן זיך צוגעכאַפּט צו די פֿעלקער, און מען האָט פֿאַרקױפֿט צו טאָן שאָדן.
/1:16 און אַז די מלוכה איז געגרינדעט געװאָרן פֿאַר אנטיוֹכוס, האָט ער זיך געטראַכט
הערשן איבער מִצרַיִם, כּדי ער זאָל האָבן די געוועלטיקונג פֿון צוויי מלוכות.
/1:17 דרום איז ער אַרײַן אין מִצרַיִם מיט אַ גרױסער המון, מיט רײַטװעגן,
און עלאַפאַנץ, און רייטער, און אַ גרויס נאַווי,
/1:18 און ער האָט געמאַכט מלחמה קעגן תּלמי דעם מלך פֿון מִצרַיִם, אָבער תּלמי האָט מורא געהאַט פֿאַר
אים, און אנטלאפן; און א סך זענען פארוואונדעט געווארן צום טויט.
/1:19 און זײ האָבן באַקומען די שטאַרקע שטעט אין לאַנד מִצרַיִם, און ער האָט גענומען די
ספּוילז דערפון.
/1:20 און נאָך דעם װאָס אנטיוֹכוס האָט געשלאָגן מִצרַיִם, האָט ער זיך אומגעקערט אין דער
הונדערט דריט און פערציק יאָר, און זענען ארויף קעגן ישראל און ירושלים
מיט אַ גרויסער המון,
/1:21 און ער איז אַרײַן מיט שטאָלץ אין הײליקטום, און האָט אַװעקגענומען דעם גילדערנעם מזבח.
און די מנוֹרה פֿון ליכט, און אַלע אירע כּלים,
/1:22 און דער טיש פֿון די װײַברויטן, און די גאָס־כלים, און די שפּײַלן.
און די פֿונקלען פֿון גאָלד, און דעם פײער, און די קרוין, און דאָס גאָלד
חפצים וואס זענען געווען פארן בית המקדש, אלעס וואס ער האט ארויסגעצויגן.
/1:23 און ער האָט גענומען דאָס זילבער און דאָס גאָלד, און די טײַערע כּלים, אױך ער
גענומען די באַהאַלטן אוצרות וואָס ער געפונען.
/1:24 און אַז ער האָט אַלץ אַװעקגענומען, איז ער אַרײַן אין זײַן לאַנד, און האָט געמאַכט אַ
גרויס שחיטה, און גערעדט זייער שטאָלץ.
/1:25 דרום איז געװען אַ גרױסער טרויער אין ישׂראל, אין איטלעכן אָרט װוּ
זיי זענען געווען;
/1:26 און די פֿירשטן און עלטסטע האָבן געטרויערט, די יונגפֿרױען און די יונגע לײַט זײַנען געװען
געמאַכט שוואַכער, און די שיינקייט פון פרויען איז געביטן.
/1:27 איטלעכער חתן האָט אױפֿגעהױבן אַ קלאָג, און די װאָס איז געזעסן אין דער חתונה
די צימער איז געווען אין שווער,
/1:28 און דאָס לאַנד האָט זיך באַװיזן פֿאַר אירע באַװױנער, און דאָס גאַנצע הױז
פֿון יעקבֿ איז געװען פֿאַרדעקט מיט בלבול.
/1:29 און נאָך צװײ יאָר, װאָס זײַנען גאָר אױסגעגאַנגען, האָט דער מלך געשיקט זײַן הויפּט־זאַמלער פֿון
געצאָלט צו די שטעט פון יהודה, וואָס זענען געקומען צו ירושלים מיט אַ גרויס
המון,
/1:30 און ער האָט צו זײ גערעדט פֿרידלעכע װערטער, אָבער אַלץ איז געװען אָפּנאַר, װאָרום װען זײ
האָט ער אים געגעבן גלויבנס, איז ער פּלוצעם געפֿאַלן אויף דער שטאָט, און האָט זי געשלאָגן
זייער שווער, און האָט פאַרניכטעט אַ סך מענטשן פון ישראל.
/1:31 און אַז ער האָט געכאַפּט דעם רױב פֿון דער שטאָט, האָט ער זי אָנגעלײגט אין פֿײַער
האָט אַראָפּגעצויגן די הײַזער און זיינע ווענט פֿון אַלע זײַטן.
/1:32 אָבער די װײַבער און די קינדער האָבן זײ געפֿאַנגען, און האָבן פֿאַרמאָגט די בהמות.
/1:33 און זײ האָבן געבױט די שטאָט פֿון דָוִדן מיט אַ גרױסער און שטאַרקער מויער, און
מיט שטאַרקע טורעמס, און האָט עס געמאַכט פֿאַר זיי אַ שטאַרקער.
/1:34 און זײ האָבן אַרײַנגעטאָן אין איר אַ זינדיקן פֿאָלק, רשעים און באַפֿעסטיקטע
זיך דערין.
/1:35 און זײ האָבן עס אײַנגעהאַלטן מיט אַ װאַצונג און מיט מאכלים, און װען זײ האָבן זיך אײַנגעזאַמלט
צוזאַמען דעם רױב פֿון ירושָלַיִם, האָבן זײ עס דאָרטן אַװעקגעלײגט, און אַזױ האָבן זײ
איז געװארן א גרויםער שטריק:
/1:36 װאָרום עס איז געװען אַן אָרט זיך אָפּצולײגן אױף דעם הײליקטום, און אַ בײז.
קעגנער צו ישראל.
/1:37 און זײ האָבן פֿאַרגאָסן אומשולדיק בלוט אױף אַלע זײַטן פֿון הײליקטום, און
האט עס טמא:
/1:38 און די באַװױנער פֿון ירושלים זײַנען אַנטלאָפֿן פֿון װעגן זײ.
און די שטאָט איז געווען אַ וווינאָרט פון פרעמדע, און איז געווארן
מאָדנע פֿאַר די וואָס זענען געבוירן אין איר; און אירע אייגענע קינדער האָבן זי איבערגעלאָזט.
/1:39 איר הײליקטום איז פֿאַרװיסט געװאָרן װי אַ מדבר, אירע סעודות זײַנען פֿאַרקערט געװאָרן.
אין טרויער, אירע שבתים אין חרפה איר כּבוד אין ביטול.
/1:40 אַזױ װי איר כּבֿוד איז געװען, אַזױ איז געװאָרן איר שאַנד, און זי
עקסאַלאַנס איז פארוואנדלען אין טרויער.
/1:41 און דער מלך אנטיוֹכוס האָט געשריבן צו זײַן גאַנצן מלוכה, אַז אַלע זאָלן זײַן
איין מענטשן,
/1:42 און איטלעכער זאָל פֿאַרלאָזן זײַנע געזעצן, אַזױ האָבן אַלע פֿעלקער מסכים געװען
צו דעם געבאָט פון דעם מלך.
/1:43 יאָ, אויך אַ סך פֿון די ישׂראלים האָבן צוגעשטימט צו זײַן רעליגיע
מ׳האט מקריב געווען פאר די אפגעטער, און דעם שבת חילל.
/1:44 װאָרום דער מלך האָט געשיקט בריװ דורך שלוחים צו ירושלים און צו דער
שטעט פון יהודה אַז זיי זאָל נאָכגיין די פרעמד געזעצן פון דעם לאַנד,
/1:45 און פֿאַרװערט בראַנדאָפּפֿער, און שלאַכטאָפּפֿער, און טרינקאָפּפֿער, אין דעם
בית - המקדש; און זיי זאָלן מחלל די שבתים און די יום טוּב טעג.
/1:46 און דאָס הײליקטום און דאָס הײליקן פֿאָלק זאָלסטו פֿאַרשװעכן;
/1:47 שטעל אױף מזבחות, און גרעכן, און קאַפּעלן פֿון אָפּגעטער, און שלאַכט חזירים.
פלייש און טמא בהמות:
/1:48 אַז זײ זאָלן אױך לאָזן זײערע קינדער אומבאַשניטן, און מאַכן זײערע
נפשות תועבה מיט אַלערליי טומאה און לשון הרע:
/1:49 ביז צום סוף װעלן זײ פֿאַרגעסן די תּוֹרה, און פֿאַרענדערן אַלע געזעצן.
/1:50 און איטלעכער װאָס האָט ניט געװאָלט טאָן אַזױ װי דעם באַפֿעל פֿון מלך, ער
האָט געזאָגט, ער זאָל שטאַרבן.
/1:51 אַזױ האָט ער געשריבן צו זײַן גאַנצן מלוכה, און האָט באַשטימט
אויפזעער איבערן גאַנצן פֿאָלק, באַפֿוילן די שטעט פֿון יהודה צו
קרבן, שטאָט דורך שטאָט.
/1:52 און אַ סך פֿון דעם פֿאָלק האָבן זיך אײַנגעזאַמלט צו זײ, כּדי איטלעכער װאָס
פארלאזט די געזעץ; און זײ האָבן געטאָן בײז אין לאַנד;
/1:53 און ער האָט פֿאַרטריבן די ישׂראלים אין געהײמענישן, װוּ נאָר זײ האָבן געקענט
אַנטלויפן פֿאַר הילף.
/1:54 און דער פֿופֿצנטן טאָג פֿון חודש קאַסליו, אין הונדערט און פערציק
פֿינפֿט יאָר האָבן זײ אױפֿגעשטעלט די אומװערדיקײט פֿון װיסטעניש אױפֿן מזבח,
און האָט געבױט אָפּגעטער מזבחות אין די שטעט פֿון יהודה פֿון אַלע זײַטן;
/1:55 און האָבן געברענט װײַרױך בײַ די טירן פֿון זײערע הײַזער, און אין די גאַסן.
/1:56 און אַז זײ האָבן צעבראָכן די ספֿרים פֿון דער תּוֹרה װאָס זײ האָבן געפֿונען,
זײ האָבן זײ פֿאַרברענט מיט פֿײַער.
/1:57 און איטלעכער װאָס איז געפֿונען געװאָרן מיט עמיצן דעם בוך פֿון דער בונד, אָדער אױב עפּעס
איבערגעגעבן צו דער תורה, איז דאָס מלכס געבאָט געווען, זיי זאָלן שטעלן
אים צום טויט.
/1:58 אַזױ האָבן זײ געטאָן צו די ישׂראלים אין זײער מאַכט יעדן חודש, צו װי
פילע ווי עס איז געפונען אין די שטעט.
/1:59 און דעם פֿינף און צװאַנציקסטן טאָג פֿון חוֹדש האָבן זײ מקריב געװען אױף דעם
מזבח געץ װאָס איז געװען אױפֿן מזבח פֿון גאָט.
/1:60 אין דער צײַט, אַזױ װי דאָס געבאָט, האָבן זײ געטײט געװיס
װײבער , װא ם האב ן געמאכ ט זײער ע קינדער .
/1:61 און זײ האָבן אױפֿגעהאָנגען די קלײנע קינדער אױף זײערע האַלדז, און האָבן געשפּרײט זײערע הײַזער.
אוּן הָאט הָאט גִיזָאגְט דֶערְגֶעלְט.
/1:62 אָבער אַ סך אין ישׂראל זײַנען געװען גאָר פֿאַרשלאָסן און באַפֿעסטיקט אין זיך
נישט צו עסן קײן אומרײן.
/1:63 דעריבער, בעסער צו שטאַרבן, כּדי זײ זאָלן ניט פֿאַראומרײניקט װערן מיט פֿלײש,
און זײ זאָלן ניט פֿאַרשװעכן דעם הײליקן בונד, אַזױ זײַנען זײ געשטאָרבן.
/1:64 און עס איז געװען זײער אַ גרױסער גרימצאָרן אױף ישׂראל.
