1 מלכים
/22:1 און זײ האָבן געהאַלטן דרײַ יאָר אָן מלחמה צװישן ארם און צװישן ישׂראל.
/22:2 און עס איז געװען אין דריטן יאָר, איז יהוֹשָפט דער מלך פֿון
יהודה האָט אַראָפּגענידערט צו דעם מלך פֿון ישׂראל.
/22:3 האָט דער מלך פֿון ישׂראל געזאָגט צו זײַנע קנעכט: קענט איר, אַז רמה איז אין
גִלעָד איז ונדזערער, און מיר זײַט שטיל, און זאָלסט עס ניט נעמען פֿון דער האַנט פֿון דעם
מלך פון סיריע?
/22:4 און ער האָט געזאָגט צו יהוֹשָפֿטן: װעסט גײן מיט מיר אין מלחמה
ראמאטהגילעד? האָט יהוֹשָפֿט געזאָגט צו דעם מלך פֿון ישׂראל: איך בין אַזױ װי דו
קונסט, מיין מענטשן ווי דיין מענטשן, מיין פערד ווי דיין פערד.
/22:5 און יהוֹשָפֿט האָט געזאָגט צו דעם מלך פֿון ישׂראל: פֿרעג, איך בעט דיך, אױף
דאָס װאָרט פֿון גאָט הײַנט.
/22:6 און דער מלך פֿון ישׂראל האָט אײַנגעזאַמלט די נבֿיאים, אַרום פֿיר
הונדערט מאַן, און האָבן צו זײ געזאָגט: זאָל איך גײן אַקעגן רמוֹת גִלעָד
מלחמה, אָדער זאָל איך פאַרהאַלטן? און זײ האָבן געזאָגט: גײ אַרױף; װאָרום גאָט װעט
געבן עס אין דער האַנט פון דעם מלך.
/22:7 האָט יהוֹשָפֿט געזאָגט: איז דאָ ניט אַ נבֿיא פֿון גאָט אַחוץ?
אַז מיר זאָלן אים פֿרעגן?
/22:8 האָט דער מלך פֿון ישׂראל געזאָגט צו יהוֹשָפֿטן: עס איז נאָך אײן מאַן;
מיכיהו דער זון פֿון עָמָלָה, דורך וועמען מיר קענען פֿרעגן בײַ גאָט; אָבער איך האָב פֿײַנט
אים; װאָרום ניט גוטס זאָגט ער אױף מיר, נאָר שלעכטס. און
האָט יהוֹשָפֿט געזאָגט: זאָל דער מלך אַזױ ניט זאָגן.
/22:9 האָט דער מלך פֿון ישׂראל גערופֿן אַן אָפֿיציר, און האָט געזאָגט: גײַלט אַהער
מִכַּיָה בֶּן עִמָלָה.
/22:10 און דער מלך פֿון ישׂראל און יהוֹשָפֿט דער מלך פֿון יהודה זײַנען געזעסן איטלעכער אױף זײַן האַנט.
טראָן, ווייל זיי אָנטאָן זייערע קליידער, אין אַ פּוסט אָרט אין דעם אַרייַנגאַנג פון
דער טױער פֿון שומרון; און אַלע נביאים האָבן נבֿיאות געזאָגט פֿאַר זײ.
/22:11 און צִדקִיָהו דער זון פֿון כנענען האָט אים געמאַכט הערנער פֿון אײַזן, און ער האָט געזאָגט:
אַזױ האָט גאָט געזאָגט: מיט די דאָזיקע זאָלסטו שטופּן די ארם ביז דו
האָבן זיי פאַרנוצט.
/22:12 און אַלע נבֿיאים האָבן אַזױ נבֿיאות געזאָגט, אַזױ צו זאָגן: גײ אַרױף קײן רָמוֹת-גִלעָד, און
געגליכן, װאָרום גאָט װעט עס געבן אין דער האַנט פֿון מלך.
/22:13 און דער שליח װאָס איז אַװעק צו רופן מיכיה האָט צו אים גערעדט, אַזױ צו זאָגן:
זע אַצונד, די װערטער פֿון די נבֿיאים זאָגן גוטס צום מלך מיט
איין מויל: זאָל, איך בעט דיך, דיין וואָרט זיין ווי דאָס וואָרט פון איינער פון זיי.
און רעדן גוטס.
/22:14 האָט מיכיה געזאָגט: אַזױ װי גאָט לעבט, װאָס גאָט האָט צו מיר געזאָגט,
וועל איך רעדן.
/22:15 איז ער געקומען צום מלך. האָט דער מלך צו אים געזאָגט: מיכיה, זאָלן מיר גײן
אַקעגן רָמוֹת גִלעָד אין מלחמה, אָדער זאָלן מיר אָפּהאַלטן? און ער האָט געענטפערט
אים, גײ, און ברײט, װאָרום גאָט װעט עס געבן אין דער האַנט פֿון דעם
מלך.
/22:16 און דער מלך האָט צו אים געזאָגט: װיפֿל מאָל זאָל איך דיך באַשװאָרן אַז דו ביסט.
זאָג מיר גאָרנישט אַחוץ דאָס װאָס איז אמת אין נאָמען פֿון גאָט?
/22:17 האָט ער געזאָגט: איך האָב געזען גאַנץ ישׂראל צעשפּרײט אױף די בערג, װי שאָף װאָס
האָט ניט אַ פּאַסטעך, און גאָט האָט געזאָגט: די האָבן ניט קײן האַר, זאָלן זײ
קערט איטלעכער בשלום צו זײַן הױז.
/22:18 און דער מלך פֿון ישׂראל האָט געזאָגט צו יהוֹשָפֿטן: האָב איך דיר ניט געזאָגט אַז
ער וואָלט ניט נביאות געזאָגט וועגן מיר, אָבער בייז?
/22:19 און ער האָט געזאָגט: הערט דעם װאָרט פֿון גאָט: איך האָב געזען גאָט.
זיצן אויף זיין טראָן, און די גאנצע חיל פון הימל שטייענדיק ביי אים אויף זיין טראָן
רעכטע האַנט און אויף זײַן לינקער האַנט.
/22:20 און גאָט האָט געזאָגט: װער װעט איבעררעדן אַחאבֿן, ער זאָל אַרױפֿגײן און פֿאַלן
אין רמאטגילעד? און איינער האָט געזאָגט אַזוי, און דער אַנדערער האָט געזאָגט אויף דעם
שטייגער.
/22:21 און אַ גײַסט איז אַרױסגעגאַנגען, און האָט זיך געשטעלט פֿאַר גאָט, און האָט געזאָגט: איך
װעט אים איבעררעדן.
/22:22 און גאָט האָט צו אים געזאָגט: מיט װאָס? האָט ער געזאָגט: איך װעל אַרױסגײן
איך וועל זיין אַ גייסט פון ליגן אין דעם מויל פון אַלע זיינע נביאים. און ער האָט געזאָגט:
זאָלסט אים איבערצייגן, און אױך זײן: גײ אַרױס און טוט אַזױ.
/22:23 און אַצונד, זע, גאָט האָט אַרײַנגעטאָן אַ גײַסט פֿון ליגן אין מױל פֿון
די אַלע דײַנע נביאים, און גאָט האָט גערעדט שלעכטס אױף דיר.
/22:24 און צדקיהו דער זון פֿון כנענען האָט גענענט, און האָט געשלאָגן מיכיהן אױפֿן לאַנד.
באַק, און האָט געזאָגט: אין װאָס איז דער גײַסט פֿון גאָט געגאַנגען פֿון מיר צו רעדן
צו דיר?
/22:25 האָט מיכיה געזאָגט: זע, װעסט זען אין יענעם טאָג, װען דו װעסט גײן.
אין אַ ינער קאַמער זיך צו באַהאַלטן.
/22:26 האָט דער מלך פֿון ישׂראל געזאָגט: נעם מיכיהן, און ברענג אים צוריק צו אַמון.
דער גענעראל פון דער שטאָט, און צו יואש דעם מלך ס זון;
/22:27 און זאָלסט זאָגן: אַזױ האָט געזאָגט דער מלך: אַרײַנטאָן דעם דאָזיקן בחור אין תּפֿיסה, און פֿיטערן.
אים מיט ברױט פֿון פּײַן און מיט װאַסער פֿון פּײַן, ביז איך קום
בשלום.
/22:28 האָט מיכיה געזאָגט: אױב דו װעסט זיך גאָר אומקערן אין שלום, האָט גאָט ניט.
גערעדט דורך מיר. האָט ער געזאָגט: הערט צו, איר פֿאָלק, איטלעכער פֿון אײַך.
/22:29 און דער מלך פֿון ישׂראל און יהוֹשָפט דער מלך פֿון יהודה זײַנען אַרױפֿגעגאַנגען צו
ראַמאָטגילעד.
/22:30 און דער מלך פֿון ישׂראל האָט געזאָגט צו יהוֹשָפֿטן: איך װעל מיך פֿאַרטאָן;
און קום אריין אין דער מלחמה; אָבער שטעל זיך אָן דײַנע מלבושים. און דער מלך פון
ישׂראל האָט זיך פֿאַרשטעלט, און איז אַרײַן אין דער מלחמה.
/22:31 אָבער דער מלך פֿון ארם האָט באַפֿױלן זײַנע צװײ און דרײַסיק הױפּטלײַט װאָס האָבן געהאַט
הערשט איבער זײַנע רײַטװעגן, אַזױ צו זאָגן: קעמפֿט ניט מיט קלײן און מיט גרױסן, אַחוץ
נאָר מיט דעם מלך פֿון ישׂראל.
/22:32 און עס איז געװען, װי די פֿירשטן פֿון די רײַטװעגן האָבן געזען יהוֹשָפֿטן,
אַז זײ האָבן געזאָגט: פֿאַרװאָס איז דאָס דער מלך פֿון ישׂראל. און זײ האָבן זיך אָפּגעקערט
צו קעמפן קעגן אים, און יהושפט האט געשריגן.
/22:33 און עס איז געװען, װי די פֿירשטן פֿון די רײַטװעגן האָבן דערזען אַז עס איז
ניט געװען דער מלך פֿון ישׂראל, אַז זײ האָבן זיך אומגעקערט פֿון אים נאָכיאָגן.
/22:34 און אַ מאַן האָט געצויגן אַ בױגן אין אַ געראַנגל, און האָט געשלאָגן דעם מלך פֿון ישׂראל.
צװישן די לײדיקן פֿון דעם האַרנס: דרום האָט ער געזאָגט צו דעם פֿירער פֿון
זײַן רײַטװאָגן: קער דײַן האַנט, און טראָג מיך אַרױס פֿון חיל; װאָרום איך בין
פארוואונדעט .
/22:35 און דער מלחמה האָט זיך געמערט אין יענעם טאָג, און דער מלך איז אױפֿגעשטאַנען אין זײַן האַנט
רײַטװאָגן קעגן די ארם, און איז געשטאָרבן אין אָװנט, און דאָס בלוט איז אַרױסגעגאַנגען
די װוּנד אין מיטן װאָגן.
/22:36 און עס איז אַרױסגעגאַנגען אַ זאָג איבערן חיל װעגן דעם אַראָפּגאַנג
פֿון דער זון, אַזױ צו זאָגן: איטלעכער צו זײַן שטאָט, און איטלעכער צו זײַן אײגענעם
לאַנד.
/22:37 איז דער מלך געשטאָרבן, און ער איז געבראַכט געװאָרן קײן שומרון; און זײ האָבן באַגראָבן דעם מלך
אין שומרון.
/22:38 און מען האָט געװאַשן דעם רײַטװאָגן אין דעם בעקן פֿון שומרון; און די הינט האָבן געלעקט
אַרויף זיין בלוט; און זײ האָבן געװאַשן זײַן װאַש; לױט דעם װאָרט פֿון דעם
גאָט װאָס ער האָט גערעדט.
/22:39 און די איבעריקע זאַכן פֿון אַחאבֿן, און אַלץ װאָס ער האָט געטאָן, און דאָס העלפאַנדביין.
הױז װאָס ער האָט געמאַכט, און אַלע שטעט װאָס ער האָט געבױט, זײַנען זײ ניט
געשריבן אין דעם בוך פון די דברי הימים פון די מלכים פון ישראל?
/22:40 און אַחאָב איז געלעגן מיט זײַנע עלטערן; און זײַן זון אַחזיָהו האָט געקיניגט אין זײַנע
stead.
/22:41 און יהוֹשָפֿט דער זון פֿון אָסאָ האָט גענומען קיניגן איבער יהודה אין פֿערטן.
יאָר פֿון אַחאב דעם מלך פֿון ישׂראל.
/22:42 יהוֹשָפֿט איז געװען פֿינף און דרײַסיק יאָר אַלט, װען ער איז געװאָרן מלך; און ער
האט געקיניגט פינף און צוואנציג יאר אין ירושלים. און דער נאָמען פֿון זײַן מוטער איז געװען
עזובה די טאָכטער פֿון שילהי.
/22:43 און ער איז געגאַנגען אין אַלע װעגן פֿון זײַן פֿאָטער אָסאָ; ער האָט זיך ניט אָפּגעקערט
פֿון אים, טאָן וואָס איז רעכט אין די אויגן פון גאָט.
פונדעסטוועגן זענען די בָמות ניט אַוועקגענומען געוואָרן; פֿאַר די מענטשן געפֿינט
און נאָך געברענט קטורת אין די בומות.
/22:44 און יהוֹשָפֿט האָט געמאַכט שלום מיט דעם מלך פֿון ישׂראל.
/22:45 און די איבעריקע זאַכן פֿון יהוֹשָפֿטן, און זײַן שטאַרקײט װאָס ער האָט געטאָן;
און װי ער האָט מלחמה געהאַלטן, זײַנען זײ ניט פֿאַרשריבן אין בוך פֿון די דברי הימים
די מלכים פון יהודה?
/22:46 און דאָס איבערבלײַב פֿון די סדום װאָס איז געבליבן אין זײַנע טעג
פאטער אסא האט ער ארויסגענומען פון הארץ.
/22:47 און אין אדום איז דען ניט געװען קײן מלך;
/22:48 יהוֹשָפט האָט געמאַכט תרשיש שיפֿן צו גײן קײן אופיר פֿאַר גאָלד;
געגאנגען נישט; װאָרום די שיפֿן זײַנען צעבראָכן געװאָרן אין עצאָנגעבער.
/22:49 האָט אַחזיָהו דער זון פֿון אַחאָב געזאָגט צו יהוֹשָפֿטן: לאָז גײן מײַנע קנעכט.
מיט דײַנע קנעכט אין די שיפֿן. אבער יהושפט האט נישט געוואלט.
/22:50 און יהוֹשָפֿט איז געלעגן מיט זײַנע עלטערן, און איז באַגראָבן געװאָרן מיט זײַנע עלטערן
אין דער שטאָט פֿון זײַן פֿאָטער דוד, און זײַן זון יהוֹרם האָט געקיניגט אין זײַן זון
stead.
/22:51 אַחזיָהו דער זון פֿון אַחאָבן האָט געקיניגט איבער ישׂראל אין שומרון דעם
זיבעצנטן יאָר פֿון יהושפט דעם מלך פֿון יהודה, און האָט געקיניגט צוויי יאָר
איבער ישראל.
/22:52 און ער האָט געטאָן װאָס איז שלעכט אין די אױגן פֿון גאָט, און איז געגאַנגען אין זײַן װעג.
פֿאָטער, און אין דעם וועג פֿון זײַן מוטער, און אין דעם וועג פֿון ירבעם דעם זון
פֿון נבֿטן, װאָס האָט געמאַכט זינדיקן ישׂראל:
/22:53 װאָרום ער האָט געדינט בַעַל, און זיך געבוקט צו אים, און האָט דערצערנט גאָט.
גאָט פֿון ישׂראל אַזױ װי אַלץ װאָס זײַן פֿאָטער האָט געטאָן.
