1 מלכים
/20:1 און בן-הַדַד דער מלך פֿון ארם האָט אײַנגעזאַמלט זײַן גאַנצן מחנה, און דאָרטן
מיט אים זײַנען געװען צװײ און דרײַסיק מלכים, און פֿערד, און רײַטװעגן; און ער
איז אַרױפֿגעגאַנגען און האָט באַלעגערט שומרון, און האָט מלחמה געהאַלטן אױף איר.
/20:2 און ער האָט געשיקט שלוחים צו אַחאבן דעם מלך פֿון ישׂראל אין שטאָט, און האָט געזאָגט
צו אים: אַזױ האָט געזאָגט בן-הַדַד:
/20:3 דײַן זילבער און דײַן גאָלד איז מײַן; אױך דײַנע װײַבער און דײַנע קינדער
די שענסטע, זענען מיינע.
/20:4 און דער מלך פֿון ישׂראל האָט געענטפֿערט און געזאָגט: מײַן האַר, מלך, אַזױ װי
דייַן דבר: איך בין דיינס, און אַלץ וואָס איך האָב.
/20:5 זײַנען געקומען די שלוחים, און האָבן געזאָגט: אַזױ האָט גערעדט בן-הַדַד, אַזױ צו זאָגן:
כאָטש איך האָב געשיקט צו דיר, אַזוי צו זאָגן: דו וועסט מיר מציל זיין
זילבער, און דײַן גאָלד, און דײַנע װײַבער, און דײַנע קינדער;
/20:6 אָבער איך װעל שיקן צו דיר מײַנע קנעכט אין דער צײַט, און מארגן
זײ װעלן דורכזוכן דײַן הױז, און די הײַזער פֿון דײַנע קנעכט; און עס
זאָל זײַן, אַז אַלץ װאָס איז ליב אין דײַנע אױגן, זאָלן זײ אַרײַנטאָן
אין זייער האַנט, און נעמען עס אַוועק.
/20:7 האָט דער מלך פֿון ישׂראל גערופֿן אַלע עלטסטע פֿון לאַנד, און האָט געזאָגט:
מארק, איך בעט דיך, און זען ווי דער מענטש זוכט שאָדן: פֿאַר ער געשיקט
צו מיר פֿאַר מײַנע װײַבער, און פֿאַר מײַנע קינדער, און פֿאַר מײַן זילבער, און פֿאַר מײַנע
גאָלד; און איך האָב אים ניט געלייקנט.
/20:8 און אַלע עלטסטע און דאָס גאַנצע פֿאָלק האָבן צו אים געזאָגט: הערט ניט צו
אים, אדער צושטימען.
/20:9 דרום האָט ער געזאָגט צו די שלוחים פֿון בן-הַדַד: זאָג מײַן האַר דעם האַר.
מלך, אַלץ װאָס דו האָסט געשיקט צו דײַן קנעכט אין ערשטן װעל איך
טאָן: אָבער די זאַך קען איך נישט טאָן. און די שלוחים זײַנען אַװעקגעגאַנגען
האָט אים ווידער אַ וואָרט געבראַכט.
/20:10 און בן-הַדַד האָט געשיקט צו אים, און האָט געזאָגט: אַזױ טאָן צו מיר די געטער, און נאָך מער.
אױך אױב דער שטױב פֿון שומרון װעט גענוג זײַן פֿאַר אַ האַנדפֿול פֿאַר אַלע
מענטשן וואָס נאָכפאָלגן מיר.
/20:11 און דער מלך פֿון ישׂראל האָט געענטפֿערט און געזאָגט: זאָג אים: זאָל דאָס ניט זײַן
גאָרגט אָן זײַן האַרצן, באַרימערט זיך אַזױ װי דער װאָס טוט אים אױס.
/20:12 און עס איז געװען, װי בן-הַדַד האָט געהערט די דאָזיקע אָנזאָג אַזױ װי ער איז געװען
געטרונקען, ער און די מלכים אין די פּאַווילאַנז, וואָס ער האט געזאגט צו זיין
קנעכט, שטעל זיך פאר. און זײ האָבן זיך אײַנגעשטעלט
קעגן דער שטאט.
/20:13 און ערשט אַ נבֿיא איז געקומען צו אַחאָבן דעם מלך פֿון ישׂראל, אַזױ צו זאָגן: אַזױ
זאָגט גאָט: האָסטו געזען די דאָזיקע גאַנצע גאַנצע המון? זע, איך וועל
גיט עס הײַנט אין דײַן האַנט; און דו וועסט וויסן אַז איך בין דער
האר.
/20:14 האָט אַחאָב געזאָגט: דורך װעמען? און ער האָט געזאָגט: אַזױ האָט געזאָגט גאָט: בײַם דער
יונגעלייט פון די פירשטן פון די פראווינצן. האָט ער געזאָגט: װער זאָל באַפֿױלן
די שלאַכט? און ער האָט געענטפערט: דו.
/20:15 און ער האָט געצײלט די יונגע לײַט פֿון די פֿירשטן פֿון די פּראָװינץ, און זײ
זײַנען געװען צװײ הונדערט און צװײ און דרײַסיק, און נאָך זײ האָט ער געצײלט אַלע
דאָס פֿאָלק, אַלע קינדער פֿון ישׂראל, זיבן טױזנט.
/20:16 און זײ זײַנען אַרױסגעגאַנגען אין מיטאָג; אבער בן-הדד האט זיך געטרונקען שיכור
די פּאַוויליאָנס, ער און די מלכים, די צוויי און דרייסיק מלכים וואָס האָבן געהאָלפֿן
אים.
/20:17 און די יונגע לײַט פֿון די פֿירשטן פֿון די פּראָװינץ זײַנען ערשט אַרױסגעגאַנגען; און
בֶּן-הַדַד האָט געשיקט, און מע האָט אים דערצײלט, אַזױ צו זאָגן: עס זײַנען אַרױסגעגאַנגען פֿון מענטשן
שומרון.
/20:18 און ער האָט געזאָגט: צי זײ זײַנען אַרױסגעגאַנגען פֿון שלום, נעם זײ לעבעדיק; אָדער
צי זיי קומען אַרויס אין מלחמה, נעמען זיי לעבעדיק.
/20:19 און די דאָזיקע יונגע לײַט פֿון די פֿירשטן פֿון די פּראָװינץ זײַנען אַרױסגעגאַנגען פֿון שטאָט.
און דאָס חיל װאָס איז זײ נאָכגעגאַנגען.
/20:20 און זײ האָבן געטײט איטלעכער זײַן מאַן, און די ארם זײַנען אַנטלאָפֿן; און ישׂראל
האָט זײ נאָכגעיאָגט, און בן-הַדַד דער מלך פֿון ארם איז אַנטלאָפֿן מיט אַ פֿערד
די רייטער.
/20:21 און דער מלך פֿון ישׂראל איז אַרױסגעגאַנגען, און האָט געשלאָגן די פֿערד און רײַטװעגן, און
הרגענען די סירישע מיט אַ גרויסער שחיטה.
/20:22 און דער נבֿיא איז געקומען צו דעם מלך פֿון ישׂראל, און האָט צו אים געזאָגט: גײ!
שטאַרקט דיך, און צייגט, און זעט וואָס דו טוסט;
פֿון יאָר וועט דער מלך פֿון ארם אַרױפֿגײן אױף דיר.
/20:23 האָבן די קנעכט פֿון דעם מלך פֿון ארם צו אים געזאָגט: זײערע געטער זײַנען געטער.
פון די בערג; דעריבער זיי זענען געווען שטארקער ווי מיר; אָבער לאָמיר זיך קעמפן
קעגן זײ אין דער פּלױן, און פֿאַרװאָס װעלן מיר זײַן שטאַרקער פֿון זײ.
/20:24 און טוט די דאָזיקע זאַך: נעמט אַװעק די מלכים, איטלעכער פֿון זײַן אָרט, און
שטעלן קאַפּיטאַן אין זייער צימער:
/20:25 און צײל דיר אַן חיל, אַזױ װי דער חיל װאָס דו האָסט פֿאַרלוירן, פֿאַר אַ פֿערד
פערד, און רייַטוואָגן פֿאַר רייַטוואָגן, און מיר וועלן קעמפן קעגן זיי אין דער
פּשוט, און פֿאַרװאָס װעלן מיר זײַן שטאַרקער פֿון זײ. און ער האָט צוגעהערט
זייער קָול, און האָבּן אַזוי געטאָן.
/20:26 און עס איז געװען בײַם אומקער פֿון יאָר, האָט בן-הַדַד געצײלט
די ארם, און זענען ארויף קיין אפעק, מלחמה צו טאן קעגן ישראל.
/20:27 און די קינדער פֿון ישׂראל זײַנען געצײלט געװאָרן, און זײ זײַנען געװען אַלע אָנװעזנדיק, און זײַנען געגאַנגען
און די קינדער פֿון ישׂראל האָבן געטאָן פֿאַר זײ װי צװײ
קליין פלאַקס פון קידס; אָבער די אַראַבער האָבן אָנגעפילט דאָס לאַנד.
/20:28 און עס איז געקומען אַ מאַן פֿון גאָט, און האָט גערעדט צו דעם מלך פֿון ישׂראל, און ער האָט גערעדט צו דעם מלך פֿון ישׂראל
האָט געזאָגט: אַזױ האָט גאָט געזאָגט: װאָרום די ארם האָבן געזאָגט: גאָט איז
גאָט פֿון די בערג, אָבער ער איז ניט גאָט פֿון די טאָל, דעריבער וועל איך
געבן דעם גאַנצן גרויסן המון אין דײַן האַנט, און איר וועט וויסן דאָס
איך בין דער האר.
/20:29 און זײ האָבן אױפֿגעשטעלט אײנס קעגן אַנדערן זיבן טעג. און אזוי איז געווען,
אַז אױפֿן זיבעטן טאָג האָט זיך דער שלאַכט געמאַכט, און די קינדער פֿון
ישׂראל האָט דערהרגעט פֿון די סירישע הונדערט טויזנט פֿוסקער אין איין טאָג.
/20:30 אָבער די איבעריקע זײַנען אַנטלאָפֿן קײן אַפֿך, אין שטאָט; און דאָרטן איז אַ וואַנט געפֿאַלן
זיבן און צװאַנציק טױזנט פֿון די פֿאַרבליבענע מענטשן. און בן-הדד איז אַנטלאָפֿן,
אוּן עֶר אִיז גִיגַאנְגֶען אִין דֶער שְׁטִיד, אִין אַ מְדִינָה.
/20:31 האָבן זײַנע קנעכט צו אים געזאָגט: זע, אַצונד, מיר האָבן געהערט אַז די מלכים.
פֿון דעם הױז פֿון ישׂראל זײַנען מלכים רחמנות; לאָמיר, איך בעט דיך, שטעלן
זאַק אויף אונדזער לענדן, און שטריק אויף אונדזער קעפּ, און גיין אויס צו דעם מלך
פֿון ישׂראל: טאָמער װעט ער העלפֿן דײַן לעבן.
/20:32 און זײ האָבן אָנגעגורט זאַק אױף זײערע לענדן, און האָבן אָנגעטאָן שטריק אױף זײערע קעפּ.
און ער איז געקומען צו דעם מלך פֿון ישׂראל, און האָט געזאָגט: דײַן קנעכט בן-הַדַד האָט געזאָגט: איך
בעט דיך, לאז מיך לעבן. האָט ער געזאָגט: לעבט ער נאָך? ער איז מיין ברודער.
/20:33 און די מענער האָבן געהיט צוקוקן צי עס װעט קומען פֿון עפּעס
און זײ האָבן אים געזאָגט: דײַן ברודער בן-הַדַד. דערנאָך
האָט ער געזאָגט: גײ, ברענגט אים. און בן-הַדַד איז אַרױסגעגאַנגען צו אים; און ער
האָט אים געמאַכט אַרױפֿגײן אין רײַטװאָגן.
/20:34 און בן-הדד האָט צו אים געזאָגט: די שטעט װאָס מײַן פֿאָטער האָט גענומען פֿון דײַן
טאַטע, איך וועל צוריקקומען; און זאָלסט דיר מאַכן גאַסן אין
דמשׂק, אַזױ װי מײַן פֿאָטער האָט געמאַכט אין שומרון. האָט אַחאב געזאָגט: איך װעל דיך שיקן
אַוועק מיט דעם בונד. האָט ער מיט אים געשלאָסן אַ בונד, און האָט אים געשיקט
אַוועק.
/20:35 און אַ מענטש פֿון די זין פֿון די נבֿיאים האָט געזאָגט צו זײַן חבֿר
דאָס װאָרט פֿון גאָט: שלאָג מיך, איך בעט דיך. און דער מענטש האָט זיך אָפּגעזאָגט
שלאָגן אים.
/20:36 האָט ער צו אים געזאָגט: װײַל דו האָסט ניט צוגעהערט צו דעם קָול פֿון דעם
גאָט, זע, װי נאָר דו װעסט אַװעקגײן פֿון מיר, װעט אַ לײב טײטן
דיר. און װי נאָר ער איז אַװעקגעגאַנגען פֿון אים, האָט אים געפֿונען אַ לײב
הרגענען אים.
/20:37 האָט ער געפֿונען אַן אַנדער מאַן, און האָט געזאָגט: שלאָג מיך, איך בעט דיך. און דער מענטש
האָט אים געשלאָגן, אַזוי אַז ער האָט אים פאַרוואונדעט.
/20:38 און דער נבֿיא איז אַװעקגעגאַנגען, און האָט געװאַרט אױפֿן מלך אױפֿן װעג, און ער האָט געהאַלטן
האט זיך פארשטעלט מיט אש אויפן פנים.
/20:39 און װי דער מלך איז פֿאַרבײַגעגאַנגען, האָט ער געשריען צום מלך, און ער האָט געזאָגט: דײַן
דער קנעכט איז ארויס אין מיטן פון דער מלחמה; און ערשט אַ מענטש האָט זיך אומגעקערט
און ער האָט צו מיר געבראַכט אַ מאַן, און האָט געזאָגט: היטן דעם דאָזיקן מאַן, אױב מיט אַן
הייסט ער איז פעלנדיק, דעמאלט וועט דיין לעבן זיין פאר זיין לעבן, אדער דו
זאָלסט באַצאָלן אַ טאַלאַנט זילבער.
/20:40 און װי דײַן קנעכט איז געװען פֿאַרנומען דאָ און דאָרטן, איז ער אַװעק. און דער מלך פון
האָט ישׂראל צו אים געזאָגט: אַזױ װעט זײַן דײַן משפּט; דו האסט עס באשלאסן.
/20:41 און ער האָט זיך געאײַלט, און האָט אַװעקגענומען די אַש פֿון זײַן פּנים; און דער מלך פֿון
ישׂראל האָט אים דערקענט אַז ער איז פֿון די נביאים.
/20:42 און ער האָט צו אים געזאָגט: אַזױ האָט געזאָגט גאָט: װײַל דו האָסט אַרױסגעלאָזט.
פֿון דײַן האַנט אַ מאַן װאָס איך האָב באַשטימט צו פֿאַרטיליקן, דרום דײַן
לעבן וועט גיין פֿאַר זיין לעבן, און דיין מענטשן פֿאַר זיין מענטשן.
/20:43 און דער מלך פֿון ישׂראל איז געגאַנגען צו זײַן הױז שװער און פֿאַרצערט, און ער איז געקומען
צו שומרון.
