1 עסדראס
/4:1 און דער צװײטער, װאָס האָט גערעדט װעגן דער שטאַרקײט פֿון מלך, האָט אָנגעהױבן
זאָגן,
/4:2 איר מענטשן, זאָלן ניט גײַסטיקן מענטשן אין שטאַרקײט װאָס הערשן איבער ים און לאַנד
און אַלץ אין זיי?
/4:3 אָבער נאָך שטאַרקער איז דער מלך, װאָרום ער איז דער האַר איבער אַלע די דאָזיקע זאַכן, און
האט הערשאפט איבער זיי; און אַלץ װאָס ער באַפֿױלן זײ טוען זײ.
/4:4 אַז ער האָט זײ באַפֿױלן צו מאַכן מלחמה אײנער אַקעגן אַנדערן, טוען זײ דאָס, אױב ער
שיק זײ אַרױס אױף די פֿײַנט, זײ גײען, און צעברעכן בערג
ווענט און טאָווערס.
/4:5 זײ טײטן און װערן דערשלאָגן, און זײ פֿאַרטרעטן ניט דעם מלכס געבאָט;
זיי באַקומען דעם נצחון, זיי ברענגען אַלע צו דעם מלך, ווי אויך די ראַנג, ווי
אַלע זאכן אַנדערש.
/4:6 אַזױ פֿאַר די װאָס זײַנען ניט קײן זעלנער, און האָבן ניט צו טאָן מיט מלחמות,
אָבער נוצן כאַבסונדריז, ווען זיי האָבן ווידער שניידן וואָס זיי האָבן סאָון,
זײ ברענגן עס צום מלך, און צװינגען אײנער דעם אנדערן צו באצאלן מיכס
דער קעניג.
/4:7 און נאָך אײן מאַן איז ער; אויב ער
באַפעלן צו שערן, זיי שערן;
/4:8 אַז ער באַפֿױלן צו שלאָגן, שלאָגן זײ; אויב ער באַפעלט צו מאַכן וויסט, זיי
מאַכן וויסט; אויב ער באַפעלט צו בויען, זיי בויען;
/4:9 אַז ער באַפֿױלן אַראָפּהאַקן, פֿאַרשניטן זײ; אויב ער באַפעלט צו פלאַנצן, זיי
געוויקס.
/4:10 און זײַן גאַנצן פֿאָלק און זײַנע מחנות זײַנען אים צוגעהערט, און ער האָט זיך געלעגן, ער
עסט און טרינקט, און נעמט זיין מנוחה;
/4:11 און די דאָזיקע היטן רונד אַרום אים, און קײנער זאָל ניט אַװעקגײן און טאָן
זײ ן אײגענע ם געשעפט , או ן מע ן הא ט אי ם אי ן קײ ן זאך .
/4:12 איר מענער, װי זאָל דער מלך ניט זײַן דער שטאַרקסטער, װען ער איז אין אַזאַ מין?
געפאלגט? און ער האָט געהאַלטן זײַן צונג.
/4:13 און דער דריטער, װאָס האָט גערעדט פֿון װײַבער און פֿון דעם אמת, דאָס איז געװען
זאראבאבעל ) הא ט אנגעהויב ן רעד ן .
/4:14 איר מענער, דאָס איז ניט דער גרױסער מלך, און ניט די המון מענטשן, און ניט
דאָס װײַן, װאָס גײט אױס; ווער איז דען וואס הערשט זיי, אדער האט די
הערשאפט איבער זיי? זענען זיי נישט פרויען?
/4:15 װײַבער האָבן געבאָרן דעם מלך און דאָס גאַנצע פֿאָלק װאָס הערשט אױפֿן ים און
לאַנד.
/4:16 אַפילו פֿון זײ זײַנען זײ געקומען, און זײ האָבן דערפֿאָרן די װאָס האָבן געפֿלאַנצט די
װײַנגערטנער, פֿון װאַנען קומט דער װײַן.
/4:17 אויך מאַכן די מלבושים פֿאַר מענטשן; די ברענגען כבוד צו מענטשן; און
אָן פרויען קענען מענטשן נישט זיין.
/4:18 יאָ, און אױב מענטשן האָבן אײַנגעזאַמלט גאָלד און זילבער, אָדער עפּעס אַנדערש
גוט זאַך, האָבן זיי ניט ליב אַ פרוי וואָס איז שיין אין טויווע און
שיינקייט?
/4:19 און לאָזן אַלע די דאָזיקע זאַכן אַװעק, זאָלן זײ ניט גאַפּן, און אַפֿילו מיט אָפֿן
מױל פֿירט אױף איר זײערע אױגן שנעל; און האָבן ניט אַלע מענטשן מער פאַרלאַנג צו
צו זילבער אָדער גאָלד, אָדער עפּעס גוטס?
/4:20 אַ מאַן פֿאַרלאָזט זײַן פֿאָטער װאָס האָט אים אױפֿגעבראַכט, און זײַן לאַנד;
און דבק צו זײַן װײַב.
/4:21 ער שטעקט ניט צו פֿאַרברענגען זײַן לעבן מיט זײַן װײַב. און געדענקט ניט
טאַטע, ניט מוטער, ניט לאַנד.
/4:22 מיט דעם זאָלט איר אױך װיסן אַז װײַבער הערשן איבער אײַך;
אַרבעט און מי, און געבן און ברענגען אַלץ צו דער פרוי?
/4:23 יאָ, אַ מאַן נעמט זײַן שװערד, און גײט זײַן װעג צו גנבענען און צו גנבענען, צו
זעגל אויפן ים און אויף טייכן;
/4:24 און האָט אָנגעקוקט אַ לײב, און גײט אין דער פֿינצטערניש; און ווען ער האט
געגנבעט, צערויבט און בארויבט, ברענגט ער עס צו זיין ליבשאפט.
/4:25 דרום האָט אַ מאַן ליב זײַן װײַב בעסער פֿון פֿאָטער אָדער מוטער.
/4:26 יאָ, עס זײַנען פֿאַראַן אַ סך װאָס זײַנען אױסגעלאָפֿן פֿון זײער שכל פֿאַר װײַבער, און זײַנען געװאָרן
קנעכט פֿאַר זייער צוליב.
/4:27 און אַ סך זײַנען אומגעקומען, און האָבן געזינדיקט, פֿאַר װײַבער.
/4:28 און אַצונד גלײבט איר מיר ניט? איז ניט דער מלך גרויס אין זיין מאַכט? טוה נישט
אַלע געגנטן מורא צו אָנרירן אים?
/4:29 אָבער איך האָב אים געזען, און דעם מלכס קעניג, די טאָכטער פֿון דעם מלך.
דער באַווונדערן באַרטאַקוס, זיצן ביי דער רעכטער האַנט פון דעם מלך,
/4:30 און האָט גענומען די קרוין פֿון דעם מלךס קאָפּ, און האָט זי אַװעקגעשטעלט אױף איר
קאָפּ; זי האָט אויך געשלאָגן דעם מלך מיט דער לינקער האַנט.
/4:31 און נאָך דעם אַלץ האָט דער מלך געגאַפּט און האָט איר אָנגעקוקט מיט אַפֿן מױל.
אויב זי האט געלאכט אויף אים, האט ער אויך געלאכט, אבער אויב זי האט גענומען
דער קעניג האָט זיך ניט באַגעגענען מיט אים, אַז זי זאָל זיין
האט זיך װידער מיט איהם אפגערעדט.
/4:32 איר מענער, װי קאָן עס זײַן, אַז װײַבער זאָלן זײַן שטאַרק, װאָרום זײ טוען אַזױ?
/4:33 און דער מלך און די פֿירשטן האָבן געקוקט אײנער אױף דעם אַנדערן, און ער האָט אָנגעהױבן
רעדן וועגן דעם אמת.
/4:34 איר מענער, זײַנען ניט פֿרויען שטאַרק? גרויס איז די ערד, הויך איז דער הימל,
גיך איז די זון אין זײַן גאַנג, װאָרום ער גײט אַרום די הימלען רונד אַרום
ארום, און ער פירט זיך װידער צו זײן ארט אין אײן טאג.
/4:35 איז ער ניט גרױס װאָס מאַכט די דאָזיקע זאַכן? דעריבער גרויס איז דער אמת,
און שטארקער פון אלע זאכן.
/4:36 די גאַנצע ערד שרײַט אױף דעם אמת, און דער הימל בענטשט זי, אַלע
די מעשים ציטערן און ציטערן דערפֿון, און מיט איר איז ניט קיין אומגערעכט.
/4:37 װײַן איז שלעכט, דער מלך איז שלעכט, װײַבער זײַנען שלעכט, אַלע קינדער
פֿון מענטשן זײַנען רשעים, און אַזעלכע זײַנען אַלע זײערע שלעכטע מעשׂים; און עס איז ניט
אמת אין זיי; אויך אין זייער אומגערעכטיקייט וועלן זיי אומקומען.
/4:38 דעם אמת, ער בלײַבט, און איז תּמיד שטאַרק; עס לעבט און
קאַנגקערט אויף אייביק.
/4:39 מיט איר איז ניט אָנגענומען פֿון מענטשן אָדער באַלוינונג; אָבער זי טוט די
זאַכן וואָס זענען גערעכט, און פאַרהיטן זיך פון אַלע אומרעכט און שלעכט זאכן;
און אַלע מענטשן טאָן גוט ווי איר אַרבעט.
/4:40 און אין איר משפּט איז ניט קײן אומרעכט; און זי איז די שטאַרקייט,
מלכות، מאַכט، און מאַדזשעסטי، פון אַלע צייטן۔ ברוך זיין דער גאָט פון אמת.
/4:41 און מיט דעם האָט ער געשװיגן. און דאָס גאַנצע פֿאָלק האָט דאַן געשריגן, און
האט געזאגט, גרויס איז אמת, און שטאַרק איבער אַלע זאכן.
/4:42 האָט דער מלך צו אים געזאָגט: בעט װאָס דו װילסט מער װי באַשטימט
אין דעם שריפֿט, און מיר װעלן עס דיר געבן, װײַל דו ביסט געפֿונען געװאָרן דער קלוגסטער;
און זאָלסט זיצן לעבן מיר, און זאָלסט גערופֿן װערן מײַן שװער.
/4:43 האָט ער געזאָגט צום מלך: געדענק דײַן נדר װאָס דו האָסט נדר געװען צו דעם מלך.
בויען ירושלים אין דעם טאָג ווען דו ביסט געקומען צו דיין מלכות,
/4:44 און צו שיקן אַלע כּלים װאָס זײַנען אַװעקגענומען געװאָרן פֿון ירושלים,
װאָס כורש האָט אָפּגעזונדערט, װען ער האָט נדר געװען צו פֿאַרטיליקן בבֿל, און צו שיקן
זיי ווידער אַהין.
/4:45 און דו האָסט אַ נדר געװען צו בױען דעם הֵיכל װאָס די אֶדוֹם האָבן פֿאַרברענט
ווען יהודה איז וויסט געוואָרן דורך די כַּשׂדים.
/4:46 און אַצונד, גאָט דער מלך, דאָס איז װאָס איך דאַרף, און װאָס איך
רצון פון דיר, און דאס איז די פירשטליכע פרייהייט וואס גייט ארויס פון
אַלײן: איך װיל דערפֿאַר, אַז דו זאָלסט מקיים זײַן דעם נדר, די אױספֿירונג
װאָס דו האָסט מיט דײַן מױל אַ נדר צו דעם מלך פֿון הימל.
/4:47 איז אױפֿגעשטאַנען דער מלך דָריוֹש, און האָט אים געקושט, און האָט פֿאַר אים געשריבן בריװ
צו אַלע טרעזשערז און לוטענאַנץ און קאַפּיטאַן און גענעראל, אַז
זיי זאָלן זיכער איבערגעבן אויף זייער וועג סיי אים און אַלע וואָס גיין
קום מיט אים צו בויען ירושלים.
/4:48 און ער האָט אויך אָנגעשריבן בריװ צו די לוטענאַנץ װאָס אין סעלאָסיריע און
פעניצע, און צו זיי אין לבֿנוס, זיי זאָלן ברענגען צעדערבוים
פֿון לבֿנון ביז ירושלים, און זײ זאָלן בױען מיט די שטאָט
אים.
/4:49 און ער האָט אָנגעשריבן פֿאַר אַלע ייִדן װאָס זײַנען אַרױסגעגאַנגען פֿון זײַן פֿעלד
יידנטום , װעג ן זײע ר פרײהײט , א ז קײ ן אפיציר , קײ ן הערשער , נײן
לוטענאַנט, אדער טרעזשערער, זאָל געצווונגען אַרייַן זייער טירן;
/4:50 און דאָס גאַנצע לאַנד װאָס זײ האַלטן, זאָל זײַן פֿרײַ אָן צאָל;
און אז די אדומים זאלן איבערגעבן די דערפער פון די אידן וואס
דערנאָך האָבן זיי געהאַלטן:
/4:51 יאָ, מע זאָל געבן אַ יאָר צוואַנציק טאַלאַנטן צום בנין
דעם היכל, ביז דער צייט וואָס ער איז געבויט;
/4:52 און אַנדערע צען צענטנער אַ יאָר, אױפֿצוהאַלטן די בראַנדאָפּפֿער אױף דעם
מזבח יעדן טאָג, אַזוי ווי זיי האָבן געהאַט אַ געבאָט צו פאָרשלאָגן זיבעצן:
/4:53 און אַלע װאָס זײַנען געגאַנגען פֿון בבֿל צו בױען די שטאָט זאָלן האָבן
פרייע פרייהייט, ווי אויך זיי ווי זייער נאכאמאל, און אלע כהנים וואס
אוועק געגאנגען.
/4:54 ער האָט אױך אָנגעשריבן. די באַשולדיקונגען און די כּהנים
אין וואָס זיי דינען;
/4:55 און אַזױ װי די באַשולדיקונגען פֿון די לוִיִים, זײ צו געבן ביז דעם
טאָג אַז דאָס הױז איז פֿאַרענדיקט געװאָרן, און ירושלים האָט אױפֿגעבױט.
/4:56 און ער האָט באַפֿױלן געבן צו אַלע װאָס היטן די שטאָט פּענסיע און לוין.
/4:57 און ער האָט אַװעקגעשיקט אַלע כּלים פֿון בבֿל װאָס כורש האָט אױפֿגעשטעלט
באַזונדער; און אַלץ װאָס כורש האָט געבאָטן האָט ער באַפֿױלן
אויך צו טאָן, און געשיקט צו ירושלים.
/4:58 און אַז דער דאָזיקער יונגערמאַן איז אַרױסגעגאַנגען, האָט ער אױפֿגעהױבן זײַן פּנים צום הימל
צו ירושלים, און געלויבט דעם מלך פון הימל,
/4:59 און ער האָט געזאָגט: פֿון דיר קומט דער נצחון, פֿון דיר קומט חכמה, און דײַן.
איז די כבוד, און איך בין דיין קנעכט.
/4:60 געבענטשט ביסטו װאָס האָסט מיר געגעבן חכמה, װאָרום איך דאַנקען דיר, אָ
האר פון אונדזערע עלטערן.
/4:61 און ער האָט גענומען די בריװ, און איז אַרױסגעגאַנגען, און איז געקומען קײן בבֿל, און ער איז געקומען
האָט עס געזאָגט אַלע זײַנע ברידער.
/4:62 און זײ האָבן געלויבט דעם גאָט פֿון זײערע עלטערן, װײַל ער האָט זײ געגעבן
פרייהייט און פרייהייט
/4:63 אַרױפֿצוגײן און בױען ירושָלַיִם, און דעם הֵיכל װאָס ער האָט גערופֿן צו זײַן
נאָמען: און זיי האָבן סעודה מיט כלים פון מוזיק און פרייד זיבן
טעג.
