1 Makabeefo
11:1 Na Misraim hene boaboaa dɔm kɛseɛ ano, te sɛ anhwea a
da ɛpo mpoano, ne ahyɛn bebree, na ɛnam nnaadaa mu
sɛ ɔbɛnya Alexander ahennie, na ɔde abɔ ne deɛ ho.
11:2 Ɛno akyi no, ɔfaa n’akwantuo kɔɔ Spain wɔ asomdwoeɛ kwan so, sɛdeɛ wɔn
nkuro no mu buee maa no, na wɔhyiaa no, ɛfiri sɛ na Ɔhene Aleksandro wɔ
hyɛɛ wɔn sɛ wɔnyɛ saa, ɛfiri sɛ na ɔyɛ ne kunu nua.
11:3 Na Ptolemee hyɛnee nkuro no mu no, ɔde wɔn mu biara a
asraafo a wɔhwɛ so sɛ wɔbɛkora so.
11:4 Na ɔduruu Asoto nkyɛn no, wɔkyerɛɛ no Dagon asɔredan
nea wɔhyew no, ne Azotus ne ne mpɔtam a wɔsɛee no, .
na afunu a wɔtow gui ne deɛ ɔhyeeɛ wɔ mu no
ɔko; ɛfiri sɛ na wɔaboaboa ano wɔ kwan a ɛsɛ sɛ ɔtwam no ho.
11:5 Afei nso, wɔkaa nea Yonatan ayɛ biara kyerɛɛ ɔhene no, sɛnea ɔbɛyɛ no
betumi de asodi no ato no so: nanso ɔhene no yɛɛ komm.
11:6 Afei Yonatan de ahomasoɔ hyiaa ɔhene wɔ Yopa, na wɔkyeaa no
wɔn ho wɔn ho, na wɔtrae.
11:7 Ɛno akyi no, Yonatan ne ɔhene kɔɔ asubɔnten no ho no, ɔfrɛɛ no
Eleutherus, san kɔɔ Yerusalem bio.
11:8 Enti Ɔhene Ptolemee nyaa nkuro no tumidi denam
po so kɔ Seleukia wɔ po no ano, yɛɛ afotu bɔne a wɔde tia ho mfonini wɔ w’adwenem
Alexander na ɔkyerɛwee.
11:9 Ɛno na ɔsomaa ananmusifoɔ kɔɔ Ɔhene Demetrio nkyɛn sɛ: Mommra mma yɛn
yɛ apam wɔ yɛn ntam, na mɛma wo me babaa a
Aleksandro wɔ, na wobɛdi hene w’agya ahennie mu.
11:10 Na mesakyera me ho sɛ mede me babaa maa no, ɛfiri sɛ ɔhwehwɛɛ sɛ ɔbɛkum me.
11:11 Saa na ɔbɔɔ no abususɛm, ɛfiri sɛ na ɔpɛ n’ahennie.
11:12 Ɛno nti ɔfaa ne babaa firii ne nsam de no maa Demetrio, na
gyaw Alexander, ma enti wɔdaa wɔn nitan adi pefee.
11:13 Afei Ptolemee kɔɔ Antiokia, na ɔde abotiri mmienu guu ne de so
ti, Asia ne Misraim abotiri.
11:14 Saa berɛ no mu no, na Ɔhene Aleksandro wɔ Kilikia, ɛfiri sɛ wɔn a
na ɔte saa mmeae no atew atua afi ne ho.
11:15 Na Aleksandro tee yei no, ɔne no bɛko
ɔhene Ptolemee de ne dɔm bae, na ɔde tumi kɛse bi hyiaa no.
na ɔde no too gua.
11:16 Enti Aleksandro dwane kɔɔ Arabia sɛ wɔrekɔbɔ ne ho ban; nanso ɔhene Ptolemee
wɔmaa no so:
11:17 Na Arabni Sabdiel yii Aleksandro ti na ɔde kɔmaa no
Ptolemee na ɔkyerɛwee.
11:18 Ɔhene Ptolemee nso wuiɛ da a ɛtɔ so mmiɛnsa no, na wɔn a wɔwɔ...
wokunkum abannennen a emu yɛ den.
11:19 Saa kwan yi so na Demetrio dii hene wɔ ɔha aduɔwɔtwe nson mu
afe.
11:20 Saa bere no ara mu no, Yonatan boaboaa wɔn a wɔwɔ Yudea ano sɛ
fa abantenten a ɛwɔ Yerusalem no, na ɔyɛɛ ako mfiri bebree
tia no.
11:21 Afei amumɔyɛfoɔ a wɔtan wɔn ankasa nkurɔfoɔ baa hɔ kɔɔ
ɔhene, na ɔka kyerɛɛ no sɛ Yonatan atwa abantenten no ho ahyia, .
11:22 Ɛberɛ a ɔtee no, ne bo fuwii, na ɔfirii hɔ ntɛm ara na ɔbaa hɔ
de kɔmaa Ptolemais, na ɔkyerɛw krataa kɔmaa Yonatan sɛ ɔmmɛka ne ho nhyɛ
abantenten no, nanso mommra mmɛkasa wɔ Ptolemais ntɛm ara.
11:23 Nanso Yonatan tee yei no, ɔhyɛɛ sɛ wɔnka ntwa ho nhyia
da so ara: na ɔpaw Israel mpanimfoɔ ne asɔfoɔ no bi, na
ɔde ne ho too asiane mu;
11:24 Na wɔfaa dwetɛ ne sika ne ntadeɛ ne akyɛdeɛ ahodoɔ bi ka ho, na
ɔkɔɔ Ptolemais kɔɔ ɔhene nkyɛn, na ɔnyaa n’anim dom.
11:25 Na ɛwom sɛ na nnipa no mu nnipa bi a wosuro Onyankopɔn de anwiinwii atia
ɔno,
11:26 Nanso ɔhene srɛɛ no sɛdeɛ wɔn a wɔdii n’anim no yɛeɛ no, na
ɔmaa no dibea wɔ ne nnamfo nyinaa anim, .
11:27 Na ɔhyɛɛ no den wɔ asɔfoɔ panin ne animuonyam nyinaa mu
na ɔwɔ pɛn, na ɔmaa no dii kan wɔ ne nnamfo atitiriw mu.
11:28 Afei Yonatan srɛɛ ɔhene sɛ ɔmma Yudea mfa ne ho mfi
tow, sɛnea aban abiɛsa no nso, ne Samaria man; ne
ɔhyɛɛ no bɔ sɛ ɔbɛma no talente ahasa.
11:29 Enti ɔhene no penee so, na ɔtwerɛɛ yeinom nyinaa ho nkrataa kɔmaa Yonatan
nneɛma a ɛwɔ saa kwan yi so:
11:30 Ɔhene Demetrio de kɔmaa ne nua Yonatan ne ɔman a ɛwɔ
Yudafoɔ, soma nkyia.
11:31 Yɛde krataa a yɛtwerɛ kɔmaa yɛn wɔfase no bi remena mo ha
Lasthenes fa mo ho, na moahunu.
11:32 Ɔhene Demetrio kyia n’agya Lasthenes.
11:33 Yɛasi yɛn bo sɛ yɛbɛyɛ papa ama Yudafoɔ nkurɔfoɔ a wɔyɛ yɛn
nnamfo, na wɔne yɛn nni apam, ɛnam wɔn pɛ pa a wɔwɔ ma
yɛn.
11:34 Ɛno nti na yɛagye Yudea ahyeɛ atom ama wɔn, ne
nniso abiɛsa a ɛne Apherema ne Lida ne Ramathem, a wɔde aka ho
de kɔ Yudea fi Samaria asase so, ne nneɛma a ɛfa ho nyinaa
wɔn, ma wɔn a wɔbɔ afɔre wɔ Yerusalem nyinaa, sen akatua no
a ɔhene gye firii wɔn hɔ afe biara kane firii aba mu
asase ne nnua ho.
11:35 Na nnoɔma foforɔ a ɛyɛ yɛn dea, ntotosoɔ du du ne amanne
ɛfa yɛn ho te sɛ nkyene amena ne abotiri toɔ a ɛwɔ hɔ no
ɛnam yɛn so no, yɛyi wɔn firi wɔn nyinaa mu ma wɔn ahotɔ.
11:36 Na wɔrentwa eyi mu biribiara firi saa berɛ yi mu daa.
11:37 Afei hwɛ sɛ wobɛyɛ saa nneɛma yi bi, na ma ɛnte saa
wɔde maa Yonatan, na ɔde sii bepɔw kronkron no so wɔ baabi a ɛda adi pefee
beaeɛ.
11:38 Yei akyi no, ɔhene Demetrio hunuu sɛ asase no so ayɛ dinn wɔ n’anim.
na sɛ wɔansɔre atia no no, ɔgyaa ne de nyinaa kɔe
asraafo dɔm, obiara kɔ ne tenabea, gye ahɔho akuw bi, .
wɔn a ɔboaboaa wɔn ano firii amanaman nsupɔw so, ɛno nti na wɔn nyinaa
n’agyanom asraafo dɔm tan no.
11:39 Na Trifon baako nso wɔ hɔ a na wadi kan ayɛ Aleksandro dea.
ɔno na ɔhunuu sɛ dɔm no nyinaa nwiinwii tia Demetrio no, ɔkɔɔ ne nkyɛn
Simalcue Arabni a ɔtetee Antiochus ba kumaa no
Alexander, 1999.
11:40 Na ɔde yareɛ to ne so sɛ ɔbɛgye Antiochus aberanteɛ yi ama no, na wanya ahoɔden
bedi hene asi n’agya ananmu, enti ɔkaa Demetrio ho nsɛm nyinaa kyerɛɛ no
na ayɛ, ne sɛnea n’akofo ne no tan, na ɛhɔ na ɔno nso
kɔɔ so yɛɛ bere tenten.
11:41 Saa bere no mu no, Yonatan soma kɔɔ Ɔhene Demetrio nkyɛn sɛ ɔntow ngu
wɔn a wofi Yerusalem abantenten no mu ne wɔn a wɔwɔ abankɛse no mu nso.
ɛfiri sɛ wɔne Israel koe.
11:42 Enti Demetrio soma kɔɔ Yonatan nkyɛn sɛ: Ɛnyɛ sɛ mɛyɛ yei nko ara
wo ne wo nkurɔfoɔ, nanso mɛhyɛ wo ne wo man anuonyam kɛseɛ, sɛ
hokwan som.
11:43 Afei, sɛ wosoma mmarima ma wɔboa me a, wobɛyɛ yie; ma
m’ahoɔden nyinaa afi me so.
11:44 Yei so Yonatan somaa mmarima ahoɔden mpem mmiɛnsa kɔɔ Antiokia
bere a wɔbaa ɔhene nkyɛn no, ɔhene no ani gyee wɔn mmae no ho paa.
11:45 Nanso wɔn a wɔfiri kuro no mu boaboaa wɔn ho ano kɔɔ
kurow no mfinimfini, mmarima mpem ɔha aduonu, .
na anka obekum ɔhene no.
11:46 Ɛno nti ɔhene dwane kɔɔ adiwo hɔ, nanso kuro no mufoɔ de
kuro no mu akwan, na wofii ase ko.
11:47 Afei ɔhene frɛɛ Yudafoɔ no sɛ wɔmmoa wɔn, na wɔn nyinaa baa ne nkyɛn
pɛnkoro, na wɔbɔɔ wɔn ho apete kurow no mu kunkum saa da no wɔ
kurow no mu dodow a ɛyɛ mpem ɔha.
11:48 Afei nso wɔsɔɔ ogya guu kuro no mu, na wɔnyaa asade bebree saa da no, na
gyee ɔhene no.
11:49 Enti berɛ a kuro no mufoɔ hunuu sɛ Yudafoɔ no anya kuro no sɛdeɛ wɔn
pɛ, wɔn akokoduru brɛɛ ase: ɛno nti wɔsrɛɛ wɔn
ɔhene, na ɔteɛɛm sɛ, .
11:50 Ma yɛn asomdwoeɛ, na momma Yudafoɔ nnyae yɛn ne kuro no ntua.
11:51 Ɛno na wɔtoo wɔn akodeɛ gui, na wɔyɛɛ asomdwoeɛ; ne Yudafo no
wɔhyɛɛ wɔn animuonyam wɔ ɔhene ani so, ne ne nyinaa ani so
na wɔwɔ n’ahemman mu; na wɔsan kɔɔ Yerusalem a na wɔwɔ asade bebree.
11:52 Enti Ɔhene Demetrio tenaa n’ahennie ahengua so, na asase no teɛ
kommyɛ wɔ n’anim.
11:53 Nanso ɔyɛɛ ne ho wɔ nea ɔkae nyinaa mu, na ɔtwee ne ho fii ho
n’ankasa mfi Yonatan hɔ, na wantua no sɛnea mfaso a onyae no te
deɛ ɔnya fii ne hɔ, nanso ɛhaw no paa.
11:54 Eyi akyi no, Trifon san bae, na abofra kumaa Antiokus ka ne ho, a
dii hene, na wɔhyɛɛ no abotiri.
11:55 Ɛnna ɔkofoɔ a Demetrio de wɔn kɔeɛ no nyinaa boaboaa wɔn ano baa ne nkyɛn
kɔ, na wɔne Demetrio ko, na ɔdanee n’akyi guan.
11:56 Bio nso Trifon faa asono no, na odii Antiokia so nkonim.
11:57 Saa berɛ no, aberanteɛ Antiochus kyerɛw kɔmaa Yonatan sɛ: Mehyɛ wo den
wɔ asɔfo panin no mu, na fa wo si baanan no sodifo
nniso ahorow, na ɔbɛyɛ ɔhene no nnamfo no mu biako.
11:58 Yei so na ɔsomaa sika nkukuo maa no sɛ ɔnkɔsom wɔ mu, na ɔmaa no kwan
sɛ wɔnom sika kɔkɔɔ, na wɔhyɛ atade kɔkɔɔ, na wɔhyɛ sika kɔkɔɔ
buckle a wɔde hyɛ mu.
11:59 Ɔde ne nua Simon nso yɛɛ ɔsahene firii baabi a wɔfrɛ no Antweri no
Tiro de besi Misraim hye so.
11:60 Afei Yonatan firii adi, na ɔfaa nkuro a ɛwɔ n’akyi
nsuo, na Siria dɔm nyinaa boaboaa wɔn ho ano baa ne nkyɛn sɛ wɔrebɛma
boa no, na ɔduruu Ascalon no, kuro no mufoɔ bɛhyiaa no
wɔ nidi mu.
11:61 Ɛhɔ na ɔfirii kɔɔ Gasa, nanso Gasafoɔ no totoo no mu; ɛno nti ɔno
twaa ho hyiae, na wɔde ogya hyew ne kurotia, na
sɛee wɔn.
11:62 Ɛno akyi no, berɛ a Gasafoɔ srɛɛ Yonatan no, ɔbɔɔ mpaeɛ
asomdwoeɛ ne wɔn, na wɔfaa wɔn mpanimfoɔ mma sɛ nnommum, na
somaa wɔn kɔɔ Yerusalem, na wɔfaa asase no so kɔɔ Damasko.
11:63 Na Yonatan tee sɛ Demetrio mmapɔmma aba Kades no.
a ɛwɔ Galilea, a ɛwɔ tumi kɛseɛ, a ɛbɔ ne tirim sɛ ɛbɛyi no afiri mu
ɔman no, .
11:64 Ɔkɔhyiaa wɔn, na ɔgyaa ne nua Simon wɔ asase no so.
11:65 Afei Simon kyekyeree nsraban ne Betsura ko tiaa no kyɛe
bere, na to mu:
11:66 Nanso wopee se wo ne no benya asomdwoe, a omaa won, na afei
tuu wɔn firii hɔ, na wɔfaa kuro no, na wɔde asraafoɔ dɔm wɔ mu.
11:67 Na Yonatan ne n’asraafoɔ deɛ, wɔkyeree nsraban wɔ Genesar nsuo ho.
ɛfiri hɔ betimes anɔpa na wɔfiri hɔ kɔ Nasor asasetaw so.
11:68 Na hwɛ, ahɔhoɔ dɔm no hyiaa wɔn wɔ asasetaw no so, na wɔdii
wɔde mmarima a wɔtow hyɛɛ no so wɔ mmepɔw so no, wɔn ankasa baa hɔ
tia no.
11:69 Enti bere a wɔn a wɔabɔ wɔn ho ban no sɔre firii wɔn tenabea kɔkaa ho
ɔko, wɔn a wɔka Yonatan afã nyinaa guan;
11:70 Na wɔn mu baako mpo anka, gye Matatia a ɔyɛ ne ba
Absalom ne Kalfi ba Yuda, asafohene.
11:71 Afei Yonatan tetew ne ntade mu, na ɔtow dɔte guu ne ti so, na
bɔɔ mpae.
11:72 Ɛno akyi no ɔsan kɔɔ ɔko mu bio, ɔmaa wɔn dwane, na saa na wɔn nso
guan fii hɔ.
11:73 Afei berɛ a n’ankasa mmarima a wɔaguan no hunuu yei no, wɔsan kɔɔ
no, na ɔne no taa wɔn kɔɔ Kades, mpo koduu wɔn ankasa ntamadan mu, na
ɛhɔ na wɔkyeree nsraban.
11:74 Enti wokunkum amanaman mu mmarima bɛyɛ mpem abiɛsa saa da no.
nanso Yonatan san kɔɔ Yerusalem.