1 Makabe
6: 1 Muri icyo gihe umwami Antiyokusi yazengurukaga mu bihugu byo hejuru
bumvise bavuga, ko Elymais mugihugu cyu Buperesi yari umujyi cyane
azwiho ubutunzi, ifeza, na zahabu;
6: 2 Kandi ko muri yo harimo urusengero rukize cyane, aho rwari rutwikiriye
zahabu, igituza, n'ingabo, Alegizandere mwene Filipo, Uwiteka
Umwami wa Makedoniya, wategetse mbere mu Bugereki, yari yagiyeyo.
3 Ni cyo cyatumye aza gushaka gufata umujyi, no kuwusenya; ariko we
ntiyashoboye, kubera ko bo mu mujyi, bamaze kuburira,
6: 4 Haguruka kumurwanya ku rugamba, nuko arahunga, arahava
uburemere bwinshi, asubira i Babiloni.
6: 5 Byongeye kandi haje umuntu wamuzaniye inkuru mu Buperesi, ngo Uwiteka
ingabo zagiye kurwanya igihugu cya Yudaya, zirahunga:
6: 6 Kandi Lisiya, wagiye mbere n'imbaraga nyinshi yirukanwe
y'Abayahudi; kandi ko bakomejwe n'intwaro n'imbaraga,
no kubika iminyago, bari barabonye ingabo, abo bari bafite
yarimbuwe:
6: 7 Kandi ko bakuyeho ikizira yari yarashizeho
igicaniro i Yeruzalemu, kandi ko bari bazengurutse ahera
n'inkuta ndende, nka mbere, n'umujyi we Betsura.
8: 8 Umwami yumvise ayo magambo, aratangara cyane arababara cyane:
amuryamisha ku buriri bwe, ararwara kubera intimba,
kuko bitari byamugwiririye ashakisha.
6 Akomezayo iminsi myinshi, kuko intimba ye yarushagaho kwiyongera,
na we avuga ko agomba gupfa.
6:10 Ni cyo cyatumye ahamagara inshuti ze zose, arababwira ati 'ibitotsi
yagiye mumaso yanjye, kandi umutima wanjye urananirwa kubitaho cyane.
6:11 Natekereje mu mutima wanjye nti: "Ninjiye mu makuba ki, kandi gute
umwuzure ukomeye niwo, aho ndi ubu! kuko nari umunyabuntu kandi
nkundwa n'imbaraga zanjye.
6:12 Ariko ubu nibutse ibibi nakoze i Yeruzalemu, kandi nakoze
ibikoresho byose bya zahabu na feza byari birimo, byoherezwa
kurimbura abatuye Yudaya nta mpamvu.
6:13 Ndabona rero ko kubwiyi mpamvu izo ngorane zaje
njye, kandi, dore ndimbutse kubera intimba nini mu gihugu kidasanzwe.
6:14 Hanyuma ahamagara Filipo, umwe mu ncuti ze, amutegeka
ubwami bwe bwose,
6:15 Amuha ikamba, umwambaro we n'umukono we, kugeza arangije
akwiye kurera umuhungu we Antiyokusi, akamugaburira ubwami.
6:16 Umwami Antiyokusi apfirayo mu mwaka wa mirongo ine n'icyenda.
6:17 Lusiya amaze kumenya ko umwami yapfuye, ashinga Antiyokusi
umuhungu, uwo yari yarareze akiri muto, kugira ngo aganze mu cyimbo cye, n'uwawe
izina yise Eupator.
Muri icyo gihe, abari mu munara bafunga Abisiraheli
kubyerekeye ahera, kandi yashakishaga buri gihe ibibi byabo, no gukomera
y'abanyamahanga.
6:19 Ni yo mpamvu Yuda, agambiriye kubatsemba, ahamagara abantu bose
hamwe kugira ngo babagose.
6:20 Nuko baraterana, barabagota mu ijana na mirongo itanu
mwaka, kandi yakoze ibisasu byo kubarasa, hamwe na moteri.
6:21 Ariko bamwe muri bo bari bagoswe barasohoka, bamwe babageraho
abagabo ba Isiraheli batubaha Imana bifatanije:
6:22 Baragenda basanga umwami, baravuga bati: "Uzageza ryari?"
kurangiza urubanza, no kwihorera abavandimwe bacu?
6:23 Twiteguye gukorera so, no gukora uko ashaka,
no kumvira amategeko ye;
6:24 Niyo mpamvu bo mu gihugu cyacu bagose umunara, bakitandukanya
kuri twe: byongeye kandi benshi muritwe uko bashoboye kumurika barishe, kandi
yangije umurage wacu.
6:25 Nta nubwo barambuye ukuboko kuturwanya gusa, ariko kandi
Imipaka yabo.
6:26 Dore uyu munsi bagose umunara i Yerusalemu, kugira ngo bafate
ni: ahera na Bethsura bakomezaga.
6:27 Kubwibyo, niba utababujije vuba, bazakora Uwiteka
ibintu biruta ibyo, kandi ntuzashobora kubitegeka.
6:28 Umwami abyumvise ararakara, akoranya bose
inshuti ze, n'abayobozi b'ingabo ze, n'abari bashinzwe
ifarashi.
6:29 Haza na we avuye mu bundi bwami, no mu birwa byo mu nyanja,
udutsiko twabasirikare bahawe akazi.
6:30 Rero umubare w'ingabo ze wari ibirenge ibihumbi ijana, kandi
abanyamafarasi ibihumbi makumyabiri, n'inzovu ebyiri na mirongo itatu bakora imyitozo
intambara.
6:31 Banyuze muri Idumeya, bahagurukira i Betsura, ari bo
yibasiwe iminsi myinshi, akora moteri yintambara; ariko bo i Betsura baraza
hanze, abatwika umuriro, barwana ubutwari.
6:32 Yuda avuye ku munara, ashinga i Batizakariya,
hakurya y'ingando y'umwami.
6:33 Umwami arabyuka kare cyane, agenda cyane hamwe n'ingabo ze berekeza
Batzachariya, aho ingabo ze zabateguye kurugamba, maze zumvikana
impanda.
6:34 Kandi amaherezo barashobora gushotora inzovu kurwana, barerekanye
amaraso yinzabibu na tuteri.
6:35 Byongeye kandi bagabanije inyamaswa mu ngabo, kandi kuri buri wese
inzovu bashiraho abantu igihumbi, bitwaje amakoti ya posita, kandi
bafite ingofero z'umuringa ku mutwe; kandi iruhande rwibi, kuri buri nyamaswa
bahawe amafarashi magana atanu y'ibyiza.
6:36 Aba bari biteguye igihe cyose: aho inyamaswa yari iri hose, kandi
aho inyamaswa yagiye hose, na bo baragenda, nta nubwo bagiye
we.
6:37 Kandi ku nyamaswa hari iminara ikomeye y'ibiti yari itwikiriye
buri wese muri bo, kandi yari akenyeye ku bikoresho: hari
no kuri buri muntu w'abantu babiri na mirongo itatu bakomeye, babarwanye,
iruhande rw'umuhinde wamutegekaga.
6:38 Naho abasigaye bagendera ku mafarashi, babashyize kuruhande kandi
ruhande ku bice bibiri bya nyiricyubahiro abaha ibimenyetso icyo gukora, na
gukoreshwa hirya no hino hagati yurwego.
6:39 Izuba rimaze kurasa ku nkinzo za zahabu n'umuringa, imisozi
irabagirana, kandi irabagirana nk'amatara y'umuriro.
6:40 Rero igice c'ingabo z'umwami gikwirakwira ku misozi miremire, kandi
igice ku mibande iri hepfo, bagenda neza kandi neza.
6:41 Ni cyo cyatumye abumva urusaku rw'imbaga yabo, bakagenda
ya sosiyete, no kuvuza ibikoresho, byimuwe: kuri
ingabo zari zikomeye kandi zikomeye.
6:42 Yuda n'ingabo ze baramwegera, bajya ku rugamba, bahagerayo
bishwe n'ingabo z'umwami abantu magana atandatu.
6:43 Eleyazari na we witwa Savaran, abonye ko imwe muri izo nyamaswa, yitwaje imbunda
hamwe nibikoresho bya cyami, byari hejuru kurenza abandi, kandi ukeka ko
umwami yari kuri we,
6:44 Ishyire mu kaga, kugira ngo arokore ubwoko bwe, abone
izina rye rihoraho:
6:45 Ni cyo cyatumye amwirukaho ubutwari mu ntambara,
kwica iburyo n'ibumoso, ku buryo bagabanijwe
kuri we ku mpande zombi.
6:46 Nibyakozwe, yinjira munsi yinzovu, amujugunya munsi, arica
we: ni bwo inzovu yamuguyeho, ari naho yapfiriye.
6:47 Nubwo Abayahudi basigaye babona imbaraga z'umwami, na
urugomo rw'ingabo ze, rwabahinduye.
6:48 Ingabo z'umwami zirazamuka zijya i Yerusalemu kubasanganira n'umwami
Yashinze amahema ye kuri Yudaya, no ku musozi wa Siyoni.
6:49 Ariko abari i Betsura bagirana amahoro, kuko basohotse
umujyi, kubera ko nta ntsinzi bari bafite aho kwihanganira kugotwa, ni
kuba umwaka w'ikiruhuko mu gihugu.
6:50 Umwami afata Betsura, ahashyira ibirindiro kugira ngo bikomeze.
6:51 Naho ahera, yagose iminsi myinshi: ahashyira imbunda
hamwe na moteri nibikoresho byo guta umuriro namabuye, nibice byo guta
imyambi n'imigozi.
6:52 Aho bakoze kandi moteri irwanya moteri zabo, barazifata
kurwana igihe kirekire.
6:53 Nyamara amaherezo, inzabya zabo zidafite intsinzi, (kubwibyo byari
umwaka wa karindwi, na bo muri Yudaya bakijijwe Uwiteka
Abanyamahanga, bariye ibisigazwa byububiko;)
6:54 Hasigaye bake ariko ahera, kuko inzara yabikoze
ubatsinze, ko bananiwe gutatanya, buri wese
umuntu mu mwanya we.
6:55 Muri icyo gihe, Liziya yumvise avuga, ngo Filipo, uwo Antiyokiya umwami,
mugihe yabaga, yari yarashinze kurera umuhungu we Antiyokusi, ko we
ashobora kuba umwami,
6:56 Yagaruwe avuye mu Buperesi no mu Itangazamakuru, ingabo z'umwami na zo ziragenda
hamwe na we, kandi ko yashakaga kumutwara kugira ngo akemure ibibazo.
6:57 Ni cyo cyatumye yihuta, abwira umwami n'abatware ba
uwakiriye hamwe nisosiyete, Turabora burimunsi, kandi intsinzi yacu ariko
ntoya, kandi ahantu tugose turakomeye, kandi ibibazo bya
ubwami buturyamye:
6:58 Noneho reka tube inshuti naba bagabo, kandi tugirane amahoro
bo hamwe n'igihugu cyabo cyose;
6:59 Kandi basezerana nabo, ko bazabaho bakurikiza amategeko yabo, nkabo
yakoze mbere: kuko rero batishimiye, kandi ibyo byose babikoze
ibintu, kuko twakuyeho amategeko yabo.
6:60 Umwami n'ibikomangoma biranyurwa, ni cyo cyatumye abatumaho
amahoro; barabyemera.
6:61 Umwami n'ibikomangoma barabarahira, aho ni ho
yagiye mu kigo gikomeye.
6:62 Umwami yinjira mu musozi wa Siyoni; ariko abonye imbaraga za
aho hantu, yishe indahiro yari yararahiye, maze abitegeka
kumanura urukuta ruzengurutse.
6:63 Nyuma aragenda, yihuta, asubira muri Antiyokiya, aho
asanga Filipo ari umutware wumugi: nuko aramurwanya, kandi
yafashe umujyi ku ngufu.