Proverbiokuna
24:1 Ama millay runakunata envidiakuychu, amataq paykunawan kayta munaychu.
24:2 Sonqonkuqa ch'usaqyachiytan estudian, siminkupas mana allin ruwaykunamantan rimashan.
24:3 Yachaywanmi wasi hatarichisqa; hinaspapas chayta entiendespa
takyasqa:
24:4 Yachaywanmi cuartokuna hunt'achisqa kanqa tukuy valorniyoq hinallataq
sumaq qhapaq kay.
24:5 Yachaysapa runaqa kallpasapam; ari, yachayniyoq runaqa kallpatan yapan.
24:6 Allin yuyaywanmi maqanakuyniykita ruwanki
consejeros chaypiqa seguridad kan.
24:7 Yachayqa ancha hatunmi mana yuyayniyoq runapaqqa, manan siminta kicharinchu punkupi.
24:8 Mana allin ruwayta yuyaykuqqa, millay runa nispa sutichasqa kanqa.
24:9 Mana yuyayniyoq kayta yuyaykuyqa huchan, burlakuq runaqa millaymi
qharikuna.
24:10 Sasachakuy p'unchawpi sayk'uqtiykiqa pisillan kallpaykiqa.
24:11 Wañuyman aysasqa runakunata, hinallataq chaykunata mana kacharichiyta munaspaqa
wañuchisqa kanankupaq listo kaqkuna;
24:12 Sichus niwaq: Qhawariy, manan yacharqaykuchu. ¿manachu chay yuyaymanaq runaqa
sunqu chayta qhawarina? Almaykita waqaychaqtaq, ¿manachu chayta yachan?
¿Manachu sapakamaman ruwasqanman hina kutichipunqa?
24:13 Churiy, miel mielta mikhuy, allin kasqanrayku. hinaspa miel panalpas, chaymi
misk'i munasqaykiman hina:
24:14 Chay hinallataqmi yachay yachayqa almaykipaq kanqa
chay, chaymantaqa kanqa premio, manataqmi suyasqaykipas kuchusqachu kanqa
wañuchisqa.
24:15 Millay runa, ama suyakuychu chanin runakunaq tiyasqan contraqa. kuyapayay
manataqmi samarinantachu.
24:16 Chanin runaqa qanchis kutitan urmaykuspa kawsarimpun, millay runan ichaqa
mana allin ruwaymanmi urmaykunqa.
24:17 Ama kusikuychu awqayki urmaykuqtin, amataq sonqoyki kusikuchunchu
urmaykuptinqa.
24:18 Ahinapin Señor Diosqa chayta rikuspa phiñakuyninta kutirichinman
paymanta.
24:19 Ama millay runakunamanta llakikuychu, amataq envidiakuychu
millay;
24:20 Millay runapaqqa manan ima premiopas kanqachu. millay runakunaq vela
wañuchisqa kanqa.
24:21 Churiy, Señor Diosta reytapas manchakuy, amataq chaykunawanqa chaqrukuychu
tikranapaq qusqa kanku:
24:22 Paykunaq sasachakuyninkuqa qonqayllan hatarinqa. Pitaq yachan chaykunaq thunisqa kaynintapas
iskaynin?
24:23 Chaykunaqa yachayniyoq runakunaqmi. Manan allinchu respetoyoq kayqa
juiciopi kaq runakuna.
24:24 Millay runata niqqa: Chanin runan kanki. paymi runakuna kanqa
ñakay, nacionkunan payta millakunqaku.
24:25 Payta anyaqkunapaqmi ichaqa kusikunqa, allin saminchataqmi kanqa
paykunaman hamuychis.
24:26 Llapa runan allinta kutichiq siminta much'aykunqa.
24:27 Hawapi llank'anaykikunata wakichiy, chakrapitaq allinta ruwanayki. chaymanta
chaymantaqa wasiykita hatarichiy.
24:28 Ama runamasiykipa contranpi yanqamanta testigo kaychu. hinaspa ama engañaychu
simiykiwan.
24:29 Ama niychu: Imaynan payta ruwawarqan hinata paytapas ruwasaq, nispa
runa llamkayninmanhina.
24:30 Qella runakunaq chakranta, ch'usaq runaq uvas chakrantawan rirqani
hamut’aymanta;
24:31 Qhawariy, llapanmi kiskakunawan wiñasqa, ortigakunapas qataykusqa
uyanta, rumi perqapas thuñisqaña kasqa.
24:32 Hinan rikurqani, hinaspan allinta qhawarirqani, chayta qhawarispataq chaskirqani
yachachiy.
24:33 Chaywanpas pisilla puñuy, pisi puñuy, pisi maki doblay to
puñuy:
24:34 Chay hinallataqmi wakcha kayniykiqa hamunqa puriq runa hina. hinaspa pisichikuyniykipas huk hina
armasqa runa.