1 Macabeo-kuéra 10:1 Áño cien 60-pe Alejandro, Antíoco ra'y apellido Epifanes, ojupi ha ojagarra Tolomeo-pe, umi tavaygua oguerekógui orresivi chupe, upéva rupive oisãmbyhy upépe, 10:2 Mburuvicha guasu Demetrio ohendúvo upéva, ombyaty hetaiterei mba'e tuicha ehérsito, ha osẽ hendive oñorairõ hag̃ua. 10:3 Demetrio omondo kuatiañe'ẽ Jonatánpe mborayhúpe, upéicha ha’e ombotuichave chupe. 10:4 Ha'e he'i: “Ñamoingoporã raẽ hendive, ha'e ojogueraha mboyve hendive”. Alejandro ñande rehe: 10:5 Ha'e katu imandu'áta opa mba'e vai jajapova'ekuére hese, ha... ijoyke’ykuéra ha itavayguakuéra rehe. 10:6 Upévare ome'ẽ chupe autorida ombyaty haguã peteĩ ehérsito ha to... peme'ẽ arma, oipytyvõ haguã chupe ñorairõme, ha'e omanda avei upéva umi rehen oîva'ekue torre-pe oñeme'êva'erã ichupe. 10:7 Upéi Jonatán og̃uahẽ Jerusalénpe, ha olee umi kuatiañeʼẽ umi héntepe opavave tavaygua ha umi oĩva pe tórrepe. 10:8 Ha'e kuéra okyhyjeterei ohendúvo pe rréi ome'ẽha chupe autoridad ombyaty haĝua peteĩ anfitrión. 10:9 Upémarõ umi tórrepegua ome'ẽ rehen Jonatánpe, ha... haʼe omeʼẽ chupekuéra ituvakuérape. 10:10 Ojapóvo upéva, Jonatán opyta Jerusalénpe, ha oñepyrũ omopu'ã ha... omyatyrõ pe táva. 10:11 Ha'e omanda umi omba'apóvape omopu'ã haguã umi muro ha yvyty Sión ha... ijerére ita cuadrado reheve oñemombarete haguã; ha ojapo hikuái upéicha. 10:12 Upéi umi extranhéro oĩva umi fortaleza orekóvape Baquides omopu’ã, okañy mombyry; 10:13 Opavave oheja henda ha oho hetãme. 10:14 Betsura-pe añoite oĩ umi ohejava'ekue pe léi ha pe tembiapoukapykuéra opyta kirirĩháme: ha’égui hikuái refugio. 10:15 Mburuvicha Alejandro ohendúvo mba'e promesa omondova'ekue Demetrio Jonatán: oñemombe'u jave avei chupe umi ñorairõ ha mba'e porã ojejapóva haʼe ha ijoykeʼykuéra ojapovaʼekue, ha umi mbaʼe hasýva oaguanta vaʼekuégui, 10:16 Ha'e he'i: —Jajuhúta piko ambue kuimba'e peichagua? koʼág̃a upévare jajapóta chupe ñane angirũ ha confederado. 10:17 Upéva rehe ohai peteĩ kuatiañe'ẽ ha omondo chupe, ko'ãva he'iháicha ñe’ẽ, he’íva, . 10:18 Mburuvicha Alejandro omomaitei iñermáno Jonatánpe. 10:19 Rohendu ndehegui, nde ha'eha peteĩ kuimba'e ipu'akapáva ha ojoguáva ha’e ñane angirũ. 10:20 Upévare ko árape romoĩ nde pa'i guasu ramo tetã, ha oñembohéra haguã mburuvicha guasu angirũ; (ha upéva reheve omondo chupe peteĩ ao morotĩ ha peteĩ koróna de óro:) ha ojerure ndéve rejagarra hag̃ua ore parte, ha eñongatu angirũ ñanendive. 10:21 Upéicharõ, pe mes sietehápe, pe áño 160-pe, pe arete jave umi tavernákulogui, Jonatán omonde pe ao marangatu ha oñembyaty fuerzas, ha ome'ê heta armadura. 10:22 Demetrio ohendúvo upéva, ombyasyeterei ha he'i. 10:23 Mba'e piko rojapo, Alejandro ndojokói hague roñomoirũ haguã hendive umi hudío imbarete haguã? 10:24 Ahaíta chupekuéra ñe'ẽ omokyre'ỹva ha apromete chupekuéra dignidad ha don-kuéra, ahupyty haguã ipytyvõ. 10:25 Ha'e omondo hendápe kuéra ko'ã mba'e: Mburuvicha guasu Demetrio omondo haguã... umi hudío pegua omomaitei. 10:26 Pejapo vaekue pene ñe'ẽme'ẽ orendive ha pesegi ore angirũ ndive. ani pejoaju ore enemigokuéra ndive, rohendu ko'ã mba'e, ha roime vy'a. 10:27 Upévare ko'ágã pesegi pejerovia orendive, ha ore rosẽ porãta pehepyme'ẽ peẽme umi mba'e pejapova'ekuére ore rehehápe, 10:28 Ha ome'ẽta peẽme heta inmunidad, ha ome'ẽta peẽme jopói. 10:29 Ha ko'ágã pomosãso, ha pende rehehápe amosãso opavave judíope, chugui impuesto, ha umi jepokuaa juky rehegua, ha impuesto corona rehegua, 10:30 Ha pe che mba'évagui ahupyty mbohapyha pehẽngue térã pe semilla, ha yvyramáta yva mbyte, amosãso chugui ko árape, ani haguã ojegueraha Judea retãgui, ni umi mbohapy gobierno oñembojoapýva hese osẽvo Samária ha Galilea retãme, ko ára guive opa ára g̃uarã. 10:31 Jerusalén toĩ imarangatu ha toiko sãsõme, ha ijyvy rembe'y, mokõivéva guive décima ha tributo-kuéra. 10:32 Ha pe tórre oĩva Jerusalénpe katu ameʼẽ autorida upéva, ha eme'ẽ pa'i guasupe, omoĩ haguã ipype umi kuimba'e ha'e oipotaháicha oiporavo oñongatu haguã. 10:33 Ha che amosãso peteĩ teĩ umi judío oĩvape ogueraha prisionéroramo Judea retãgui oimeraẽ hendápe che rréinope, ha aipota opa che ofisiálkuéra orrenunsia umi impuesto jepe hymbakuéragui. 10:34 Aipota avei opa arete, sábado, jasy pyahu ha... ára guasu, ha mbohapy ára arete mboyve, ha mbohapy ára arete rire ha'éta opavave inmunidad ha libertad opavave judío-kuérape guarã che reino. 10:35 Avei avave ndoguerekomo'ãi autorida oike haguã térã oporomolesta haguã avavépe oimeraẽ mba’épe. 10:36 Aipotave, oñeinskrivi haguã mburuvicha guasu ehérsito apytépe treinta mil kuimba'e judío kuéragui, oñeme'ẽtavape opaga, péicha opavave mburuvicha guasu ñorairõhára mba'e. 10:37 Umíva apytégui oĩta oñemoĩva mburuvicha guasu imbaretépe, umíva apytégui avei oĩta oñemoĩva pe rréino mbaʼére, haʼéva ojerovia: ha aipota umi oñangarekóva ha mburuvichakuéra ha'e ijehegui, ha oikoveha hikui hembiapoukapy tee rupi, jepe pe rréi omanda haguéicha Judea retãme. 10:38 Ha umi mbohapy goviérno oñembojoapýva Judea-pe pe... Samária retãme, toñemoirũ hikuái Judea ndive, toiko hikuái ojeconta oĩha peteĩ poguýpe, ni ndojejokóiva iñe’ẽrendu haĝua ambue autoridad-pe ndaha’éiva pe pa'i guasu mba'e. 10:39 Tolomeo ha yvy oĩva hese, ame'ẽ gratis jopói santuario-pe Jerusalén-pe umi gasto oñeikotevẽva rehe santuario. 10:40 Ha ame'ẽ káda áño 15.000 grámo de pláta pe mburuvicha guasu mombe'upy umi tenda oñe'êvagui. 10:41 Ha opa mba'e ojehepyme'ẽva'ekue, umi mburuvichakuéra ndopagái vaekue yma guaréicha. koʼág̃a guive oñemeʼẽta tupaogua rembiapokuéra gotyo. 10:42 Ha upéva ykére, umi 5 mil grámo de pláta, ojagarráva hikuái umi jeporu templo-gui osẽ umi cuenta-gui año ha año, jepe umi umi mba'e ojepoi va'erã, ha'égui pa'i kuéra mba'e ministro. 10:43 Ha oimeraẽva okañýva Jerusalén témplope umi libertad ko’ápe oĩva ryepýpe, odevévo mburuvicha guasúpe, térã oimeraẽva rehe ambue mba’e, toĩ hikuái sãsõme, ha opa mba’e oguerekóva chepype reino. 10:44 Oñemopu'ã ha oñemyatyrõ haguã umi tembiapo santuario umi gasto oñeme'êva'erã mburuvicha guasu cuenta-kuéragui. 10:45 Heẽ, ha Jerusalén murálla ñemopuʼã ha oñemombarete hag̃ua upéva jerére, oñeme'ẽta gastokuéra mburuvicha guasu cuenta-gui, péicha avei oñemopuʼã hag̃ua umi murálla Judéape. 10:46 Jonatán ha tavayguakuéra ohendúvo ko'ã ñe'ẽ, nome'ẽi mba'eve chupekuéra, ni ndorresivíri chupekuéra, imanduʼágui hikuái pe mbaʼevai tuichaitévare ojapovaʼekue Israel-pe; haʼe ombohasa asyeterei haguére chupekuéra. 10:47 Alejandro ndive katu ovy'a hikuái, ha'égui pe tenondegua ojerure py’aguapy añete hendivekuéra, ha oñembojoaju hendivekuéra akói. 10:48 Upéi ombyaty mburuvicha guasu Alejandro ñorairõ guasu ha oñemoĩ ijykére Demetrio. 10:49 Oñorairõ rire mokõive mburuvicha guasu, Demetrio ehérsito okañy Alejandro oho hapykuéri, ha ipu'aka hesekuéra. 10:50 Ha'e osegi pe ñorairõ hasyeterei kuarahy oike peve ára ojejuka Demetrio. 10:51 Upe rire Alejandro omondo embajador-kuéra Toleméope mburuvicha guasu Egipto-pegua ndive peteĩ marandu ko mba’épe guarã: 10:52 Aju jeýma che retãme, ha añemoĩ che apyka guasúpe ypykue, ha ohupyty pe goviérno, ha oity Demetrio-pe, ha orrecupera ñane retã; 10:53 Che añemoĩ rire ñorairõme hendive, ha'e ha ijehérsito oĩ Oñembopy'a tarova ore rehe, ha roguapy mburuvicha guasu guapyhápe. 10:54 Ko'ágã jajapo peteĩ joaju oñondivepa, ha ñame'ẽ chéve ko'ágã ne membykuña hembirekorã, ha che ha'éta ne ra'y ha ame'ẽta mokõivéva nde ha chupe nde dignidad-icha. 10:55 Upémarõ mburuvicha guasu Toleméo ombohovái: —Vy'apavẽ pe ára oiko haguépe rejevy nde rukuéra retãme, ha reñemomarandu apyka guasúpe irréino rehegua. 10:56 Ha ko'ágã ajapóta nderehe, rehai haguéicha Tolomeo, jajohecha haguã; che amendátagui che membykuñáre nde reipotáicha. 10:57 Upémarõ Tolomeo osẽ Egiptogui itajýra Cleopatra ndive, ha ou hikuái Tolomeope cien ary 72 ary pukukue. 10:58 Mburuvicha Alejandro ojotopávo chupe, ome'ẽ chupe itajýra Cleopatra, ha ogueromandu'a imensáhe Tolomeo-pe tuicha gloria reheve, ha'eháicha mburuvichakuéra reko ha’e. 10:59 Mburuvicha Alejandro ohai Jonatánpe ou haguã ha... ojotopa hendive. 10:60 Upémarõ ha'e oho ñemomba'eguasúpe Tolomeope, upépe ojotopa umi mokõi mburuvicha guasu ndive. ha omeʼẽ chupekuéra ha iñangirũnguérape pláta ha óro, ha heta jopói, ha ojuhu favor hesa renondépe. 10:61 Upe jave oĩ Israelgua iñañáva, iñañáva. oñembyaty oñorairõ haguã hese, ha mburuvicha guasu katu ndoipotái ehendu chupekuéra. 10:62 Heẽ hetave upévagui, mburuvicha guasu omanda oipe'a haguã ijao, ha pemonde chupe ao púrpura, ha ojapo hikuái upéicha. 10:63 Upéi oguapy chupe ha'eño ha he'i mburuvicha kuérape:—Tapeho hendive pe táva mbytépe, ha pemombe'u ani haguã avave oñe'ẽ vai hese oimeraẽ mbaʼére, ha avave ndoipyʼapýi chupe mbaʼeveichavérõ gui. 10:64 Umi oakusáva chupe ohechávo oñemomba'eguasuha chupe he'iháicha proclamación, ha oñemonde ao púrpura, okañy hikuái. 10:65 Upémarõ mburuvicha guasu omomba'e guasu chupe, ha ohai chupe iñamigo guasu apytépe, ha... ojapo chugui duque, ha oparticipáva igobierno-pe. 10:66 Upe rire Jonatán ohojey Jerusalénpe py'aguapy ha vy'ápe. 10:67 Avei pe; cien oceinta ary ou Demetrio ra'y Demetrio ñemoñare Creta gui osẽ ypykue ypykue retãme. 10:68 Mburuvicha Alejandro ohendúvo omombe'u, ombyasy ha ojevy oike Antioquíape. 10:69 Upéi Demetrio omoĩ Apolonio-pe Celosíria sãmbyhyhára ramo. ha'e ombyaty heta ñorãirõhára, ha oñemoĩ Jamnia-pe, ha omondo Pa'i guasu Jonatán, he'ívo. 10:70 Nde añoite repu'ã ore rehe, ha che añembohory nde rehehápe, ha oñembohory, ha mba'ére piko reñemomba'eguasu nde pokatu ore rehe yvytykuérape? 10:71 Ko'ágã, rejerovia ramo ne mbarete rehe, eguejy ore rendápe pe ñu llanura-pe, ha upépe ñañeha'ã oñondivepa pe mba'e: por con che ha’e umi táva pu’aka. 10:72 Pejerure ha peikuaa mávapa che, ha umi hembýva ojagarráva ore parte, ha ha'ekuéra ojapóta ere ndéve nde py ndaikatuiha okañy hetãme. 10:73 Upévare ko'ágã ndaikatumo'ãi repyta umi kavaju arigua ha tuicha mba'évape peteĩ pu’aka llanura-pe, ndaipórihápe ni ita ni pedernal, ni tenda ojejapo haĝua okañy haguã. 10:74 Upémarõ Jonatán ohendúvo ko'ã mba'e Apolonio he'iva'ekue, ipy'aite guive iñakãme, ha oiporavóvo diez mil kuimba'épe osẽ Jerusaléngui, upépe Iñermáno Simón ojotopa chupe oipytyvõ hag̃ua chupe. 10:75 Ha'e omopu'ã hoga Jope rovái. ha'ekuéra Jopeygua omboty chupe upe távape, Apolonio oguerekógui upépe peteĩ guarnición. 10:76 Upéi Jonatán omongora chupe, ha umi távapegua oheja chupe oike okyhyjégui, ha upéicha Jonatán ogana Joppe. 10:77 Apolonio ohendúvo, ogueraha tres mil kavaju arigua, ha peteĩ tuicha ehérsito de yvýre, ha oho Azoto-pe peteĩ oviahávaicha, ha upévo oguenohẽ chupe pe llanura-pe. oguerekógui hetaiterei número umi kavaju arigua, haʼe ojerovia hesekuéra. 10:78 Upéi Jonatán oho hapykuéri Azoto peve, ha upépe ojoaju umi ehérsito ñorairõ. 10:79 Apolonio oheja kuri mil kavaju arigua emboscada-pe. 10:80 Jonatán oikuaa oĩha peteĩ emboscada hapykuéri; oguerekógui hikuái ojere ijehérsito ndive, ha oity dardo umi tavayguakuérare, pyhareve guive pyhare. 10:81 Pe puévlo katu opyta Jonatán heʼi haguéicha chupekuéra umi enemígo kavaju ikaneʼõma. 10:82 Upérõ Simón oguenohẽ ijehérsito ha omoĩ chupekuéra umi kuimbaʼe oguatahápe. (umi kavaju arigua ojegasta haguére) oñembopy'a tarova hese, ha okañy. 10:83 Umi kavaju arigua oñemosarambívo ñúme, okañy Azoto gotyo, ha... oike Betdagónpe, ita'ãnga tupãópe, ojejoko haguã. 10:84 Jonatán katu omyendy tata Azoto ha umi táva ijerére, ha ojagarra umi mbaʼe ojepurúva chupekuéra; Dagón tupao, umi okañyva'ekue ndive. okái tata reheve. 10:85 Péicha ojehapy ha ojejuka kyse puku reheve haimete ocho mil kuimba’ekuéra. 10:86 Upégui Jonatán oipe'a ijehérsito ha oñemoĩ Ascalón kóntrape. upépe osẽ umi kuimba’e tavaygua, ha ojotopa chupe tuicha vy’apavẽ reheve. 10:87 Upe rire Jonatán ha ijehérsito oho jey Jerusalénpe botín-kuéra. 10:88 Mburuvicha guasu ALExander ohendúvo ko'ã mba'e, omomba'eguasu gueteri Jonatánpe heta. 10:89 Ha omondo chupe peteĩ hebilla de óro, ojeporuháicha umi oĩvape mburuvicha guasu ruguygui, ome'ẽ avei chupe Acarón ijyke rembe'ýpe oîva posesión-pe.