2 Maccabei
14:1 Dopu à trè anni, Ghjuda fù infurmatu, chì Demetriu, u figliolu di
Seleucu, dopu avè intrutu da u paradisu di Tripoli cun grande putenza è
marina,
14:2 Avia pigliatu u paese, è tombu Antiochus, è Lysias u so protettore.
14:3 Ora, unu Alcimus, chì era statu suvviru sacrificadori, è s'era impurtatu
vuluntariamente in i tempi di a so mistura cù i Gentili, videndu chì
in alcun modu ùn pudia salvà ellu stessu, nè avè più accessu à u santu
altare,
14:4 Hè ghjuntu à u rè Demetriu in u centu cinquantesimu annu.
prisintendu à ellu una corona d'oru, è una palma, è ancu di i rami
chì sò stati usati solenni in u tempiu: è cusì quellu ghjornu hà tenutu u so
pace.
14:5 Tuttavia, avè avutu l'uppurtunità di prumove a so impresa stupida, è
Chjamatu in cunsigliu da Demetriu, è dumandò cumu stavanu i Ghjudei
affettatu, è ciò chì vulianu, rispose à questu:
14:6 Quelli di i Ghjudei ch'ellu chjamò Assideans, chì u so capitanu hè Ghjuda
Maccabeu, nutre a guerra è sò sediziosi, è ùn lasciarà micca u restu
in pace.
14:7 Per quessa, eiu, essendu privatu di l'onore di i mo antenati, vogliu dì l'altu
sacerdòziu, sò avà venutu quì:
14:8 Prima, veramente, per a cura unfeigned chì aghju di e cose pertinenti
rè; è in segundu, ancu per quessa, intende u bè di u mo propiu
paisani: per tutta a nostra nazione hè in micca piccula miseria à traversu u
trattatu senza cunsiglii di elli sopra detta.
14:9 Per quessa, o rè, vi sà tutti issi cosi, attenti à
paese, è a nostra nazione, chì hè pressatu da ogni parte, secondu
a clemenza ch'è tù facia prestu à tutti.
14:10 Per quandu Ghjuda vive, ùn hè micca pussibule chì u statu deve esse
tranquillu.
14:11 Questu ùn hè più prestu parlatu di ellu, ma altri di l'amici di u rè.
Essendu maliciosamente contru à Ghjuda, fece più incensu Demetriu.
14:12 E subitu chjamà Nicanor, chì era statu maestru di l'elefanti, è
Fendulu guvernatore di a Ghjudea, u mandò fora,
14:13 L'urdinendu à tumbà Ghjuda, è di sparghje quelli chì eranu cun ellu.
è di fà Alcimus suvra sacerdote di u grande tempiu.
14:14 Allora i pagani, chì era fughjitu da Ghjudea da Ghjuda, ghjunsenu à Nicanore.
da greggi, pensendu chì u dannu è e calamità di i Ghjudei sò u so
benessiri.
14:15 Avà, quandu i Ghjudei anu intesu di a venuta di Nicanor, è chì i pagani eranu.
contr'à elli, ghjittavanu a terra nantu à i so capi, è anu supplicatu
à quellu chì avia stabilitu u so populu per sempre, è chì sempre aiuta
a so parte cù manifestazione di a so prisenza.
14:16 Allora, à u cumandamentu di u capitanu si alluntanò subitu
da quì, è s'avvicinò à elli in a cità di Dessau.
14:17 Avà Simone, u fratellu di Ghjuda, avia unitu a battaglia cù Nicanore, ma era
un pocu scunfittu da u silenziu subitu di i so nemici.
14:18 Tuttavia, Nicanore, à sente di a virilità di quelli chì eranu cun
Ghjuda, è u curaghju ch'elli avianu à luttà per u so paese,
Ùn osa micca pruvà a materia cù a spada.
14:19 Per quessa, mandò à Posidoniu, è Teodotu è Mattatia, per fà
pace.
14:20 Allora, quand'elli avianu pigliatu longu cunsigliu, è u capitanu avia
fece cunnosce a multitùdine, è pareva ch'elli eranu
tutti d'una mente, accunsentì à i patti,
14:21 È numinatu un ghjornu à scuntrà in inseme da elli, è quandu u ghjornu
ghjunsenu, è sò stati posti sgabelli per unu di elli,
14:22 Ludas hà postu omi armati pronti in lochi cunvene, per ùn qualchì tradimentu
deve esse subitu praticatu da i nemichi: cusì anu fattu un pacificu
cunferenza.
14:23 Avà Nicanore stava in Ghjerusalemme, è ùn hà fattu male, ma hà mandatu
e persone chì si sò ghjunte à ellu.
14:24 È ch'ellu ùn vulerà à Ghjuda fora di a so vista, perchè ellu amassi
omu da u so core
14:25 Li pricava dinù à piglià una mòglia, è à fà i zitelli.
era tranquillu, è hà pigliatu parte di sta vita.
14:26 Ma Alcimus, s'avvicinendu l'amore chì era trà elli, è cunsiderendu.
L'allianza chì sò stati fatti, ghjunsenu à Demetriu, è li disse
Nicanor ùn era micca bè affettatu versu u statu; per quessa ch'ellu avia urdinatu
Ghjuda, un traditore à u so regnu, per esse u successore di u rè.
14:27 Allora u rè era in furia, è pruvucatu cù l'accusazioni di u
l'omu più gattivi, scrivia à Nicanore, significhendu ch'ellu era assai
dispiaciu di l'allianza, è cumandalu ch'ellu avia da mandà
Maccabeu prigiuneru in tutta fretta à Antiochia.
14:28 Quandu Nicànu ghjunse à sente questu, era assai cunfusu in ellu stessu.
è pigliò assai ch'ellu avissi da annullà l'articuli chì eranu
accunsentutu, l'omu ùn hè micca in culpa.
14:29 Ma perchè ùn ci era micca trattatu contr'à u rè, hà vistu u so tempu
per fà sta cosa da pulitica.
14:30 Tuttavia, quandu u Maccabeu hà vistu chì Nicanore cuminciò à esse scemu.
à ellu, è ch'ellu l'implora più duramente ch'ellu ùn era d'abitudine,
percependu chì un tali cumpurtamentu agru ùn hè micca bonu, hà riunitu
inseme micca pocu di i so omi, è si ritirò da Nicanoru.
14:31 Ma l'altru, sapendu ch'ellu era assai impeditu da a pulitica di Ghjuda,
intrutu in u tempiu grande è santu, è hà urdinatu à i preti, chì
offraient leurs sacrifices habituels, pour lui livrer l'homme.
14:32 È quand'elli ghjuranu ch'elli ùn pudia dì induve l 'omu era quale ellu
cercatu,
14:33 Si stendi a manu diritta versu u tempiu, è hà fattu un ghjuramentu
questu modu: Se ùn mi liberate micca Ghjuda cum'è prigiuneru, mi metteraghju
stu tempiu di Diu ancu cù a terra, è I vi rumpiri lu
autel, et ériger un temple notable à Bacchus.
14:34 Dopu à sti parolle, si n'andò. Allora i preti alzavanu e mani
vers le ciel, et pria celui qui était toujours un défenseur de leur
nazione, dicendu in stu modu;
14:35 Tu, o Signore di tutte e cose, chì ùn hà bisognu di nunda, era piacè chì
u tempiu di a to abitazione deve esse trà noi:
14:36 Per quessa, avà, o Santu Signore di ogni santità, tene sta casa sempre
senza impurità, chì ultimamente hè stata purificata, è ferma ogni bocca inghjusta.
14:37 Avà hè statu accusatu à Nicanore unu Razis, unu di l'anziani di
Ghjerusalemme, un amante di i so paisani, è un omu di assai bona reputazione, chì
perchè a so bontà era chjamatu babbu di i Ghjudei.
14:38 Per i tempi antichi, quand'elli ùn si mischiavanu cu lu
Gentiles, era statu accusatu di Ghjudaismu, è hà cunfidatu u sientu
corpu è vita cù tutta vehemenza per a religione di i Ghjudei.
14:39 Allora Nicanore, vulendu dichjarà l'odiu ch'ellu hà purtatu à i Ghjudei, hà mandatu.
più di cinquecentu omi di guerra per piglià lu:
14:40 Per ch'ellu pinsava pigghiannu lu à fà i Ghjudei assai male.
14:41 Avà quandu a multitùdine avissi pigliatu a torre, è viulente ruttu
in a porta esterna, è hà dettu chì u focu deve esse purtatu per brusgià, ellu
essendu prontu à esse pigliatu da ogni parte cascò nantu à a so spada;
14:42 Sceglie piuttostu à more manfully, chè à vene in manu di u
malvagi, per esse abusatu altrimenti ch'ellu pareva a so nobile nascita:
14:43 Ma manca u so colpu per via di a fretta, a multitùdine ancu s'avvicinava à l'internu
e porte, corse audace à u muru, è si abbassò virile
trà i più grossi di elli.
14:44 Ma prestu prestu, è si facia un spaziu, si cascò
à mezu à u locu vacu.
14:45 Tuttavia, mentre ch'ellu ci era ancora fiatu in ellu, esse infiammata
rabbia, si alzò; è ancu chì u so sangue sgorgava cum'è spruzzi d'acqua,
è e so ferite eranu gravi, ma curria à mezu à u
folla; è stendu nantu à una roccia ripida,
14:46 Quandu u so sangue era avà abbastanza andatu, caccià u so viscere, è
piglienduli in e so mani, li scacciò nantu à a folla, è chjama
nantu à u Signore di a vita è di u spiritu per ristabilisce quelli di novu, ellu cusì
mortu.