1 Maccabei
6:1 À quellu tempu, u rè Antiochus viaghjava per i paesi alti
hà intesu dì chì Elimais in u paese di Persia era una cità assai
rinumatu per ricchezze, argentu è oru;
6:2 È chì ci era in ellu un tempiu assai riccu, induve eranu cuperti
oru, è pettorale, è scudi, chì Alessandru, figliolu di Filippu, u
U rè Macedonu, chì hà regnu primu trà i Greci, era partitu da quì.
6:3 Per quessa ch'ellu hè ghjuntu, è circava à piglià a cità, è à spoiler. ma ellu
ùn pudia micca, perchè quelli di a cità, avendu avutu avvirtu,
6:4 S'arrizzò contr'à ellu in battaglia
grande pesantezza, è vultò in Babilonia.
6:5 In più, hè vinutu unu chì li purtò nutizia in Persia, chì u
l'armate, chì andavanu contru à a terra di Ghjudea, sò stati messi in fuga:
6:6 È chì Lysias, chì si n'andò prima cù una grande putenza, fù cacciatu
di i Ghjudei; è chì sò stati rinforzati da l'armatura è u putere,
è un magazzinu di bottini, chì avianu acquistatu da l'armate, ch'elli avianu
distruttu:
6:7 Ancu ch'elli avianu tiratu falà l'abominazione, ch'ellu avia stallatu
l'altare in Ghjerusalemme, è ch'elli avianu circundatu u santuariu
cù mura alti, cum'è prima, è a so cità Bethsura.
6:8 Quandu u rè hà intesu queste parolle, era maravigliatu è sbulicatu.
dopu u stende nantu à u so lettu, è cascò malatu di dulore,
perchè ùn l'era micca accadutu cum'ellu cercava.
6:9 E ci si cuntinuò parechji ghjorni, perchè u so dulore era sempre di più.
è hà fattu contu ch'ellu avia da more.
6:10 Per quessa ch'ellu chjamò tutti i so amichi, è li disse: "U sonnu".
hè andatu da i mo ochji, è u mo core falle per assai cura.
6:11 È aghju pensatu cun mè stessu, in quale tribulazione sò venutu, è cumu
hè un grande flussu di miseria, induve sò avà! perchè eru generoso è
amatu in u mo putere.
6:12 Ma avà mi ricordu di i mali chì aghju fattu in Ghjerusalemme, è ch'e aghju pigliatu
tutti i vasi d'oru è d'argentu chì c'eranu, è mandati à
distrugge l'abitanti di Ghjudea senza causa.
6:13 I percive dunque chì per sta causa sti guai sò ghjunti
mè, è, eccu, periu per grande dulore in una terra straniera.
6:14 Allora chjamò à Filippu, unu di i so amichi, chì ellu hà fattu capu
tuttu u so regnu,
6:15 È li dete a curona, è u so mantellu, è u so segnu, à a fine
duverebbe crià u so figliolu Antiochus, è nutriscialu per u regnu.
6:16 Allora u rè Antiochus morse quì in centu quaranta nove anni.
6:17 Quandu Lysias hà sappiutu chì u rè era mortu, hà stabilitu à Antiochus.
figliolu, ch'ellu avia criatu ghjovanu, per regnà in u so locu è u so
chjamatu Eupator.
6:18 À questu tempu, quelli chì eranu in a torre chjusu l'Israele
circa u santuariu, è circava sempre a so ferita, è u rinfurzà
di i pagani.
6:19 Per quessa, Ghjuda, in u scopu di distrughjini, chjamò tuttu u populu
inseme per assedialli.
6:20 Allora si sò riuniti, è li assedianu in centu cinquanta
annu, è hà fattu monti per spara contru à elli, è altri mutori.
6:21 Tuttavia, certi di quelli chì eranu assediati sò ghjunti
L'omi impii d'Israele si sò uniti:
6:22 È si n'andò versu u rè, è li disse:, "Quantu vi sarà
eseguite ghjudiziu, è vindicà i nostri fratelli ?
6:23 Avemu statu dispostu à serve u to babbu, è à fà cum'ellu ci vulia.
è ubbidì à i so cumandamenti;
6:24 Per quessa, quelli di a nostra nazione assedianu a torre, è sò alienati
da noi: in più quanti di noi ch'elli pudianu accende nantu à ammazzavanu, è
arruinatu a nostra eredità.
6:25 Nè ùn anu stesu a so manu contru à noi solu, ma dinù
contr'à i so cunfini.
6:26 È, eccu, oghje sò assediate a torre in Ghjerusalemme, per piglià
it: u santuariu ancu è Bethsura anu furtificatu.
6:27 Per quessa, s'è tù ùn impediscenu li prestu, ch'elli farà
cose più grande di queste, nè tù sarè capaci di guvernà elli.
6:28 Avà, quandu u rè hà intesu questu, era in furia, è riunì tutti
i so amichi, è i capitani di u so esercitu, è quelli chì avianu incaricatu
u cavallu.
6:29 Ci hè ancu ghjuntu à ellu da altri regni, è da isule di u mare.
bande di suldati assuciati.
6:30 Cusì chì u numeru di u so esercitu era centu milla pede, è
vintimila cavalieri, è trenta dui elefanti esercitati in
battaglia.
6:31 Questi passavanu à traversu l'Idumea, è campavanu contr'à Bethsura, chì elli
assaltatu parechji ghjorni, facennu mutori di guerra; ma sò ghjunti quelli di Bethsura
fora, è li brusgiavanu cù u focu, è si battevanu valenti.
6:32 Allora Ghjuda si alluntanò da a torre, è si campò in Batzaccaria.
contr'à u campu di u rè.
6:33 Allora u rè s'arrizzò assai prima, marchò ferocemente cù a so armata versu
Bathzacharias, induve e so armate l'anu preparatu per a battaglia, è sonò
e trombe.
6:34 È à a fine si pudia pruvucà l 'elefanti à cummattiri, si mustrò
elli u sangue di uva è di more.
6:35 In più, si sparte e bestie à mezu à l 'armate, è per tutti
elefante anu numinatu mille omi, armati di mantelli di maglia, è
cù caschi di bronzu nantu à a so testa; è appressu à questu, per ogni bestia
sò stati urdinati cinquecentu cavalieri di i migliori.
6:36 Quessi eranu pronti à ogni occasione, induve a bestia era, è
Induv'ellu andava a bestia, andavanu ancu elli, nè si ne vanu
ellu.
6:37 È nantu à i bèstie ci sò stati forti turri di lignu, chì copre
ognunu di elli, è li sò stati cintati cù arnesi: ci era
ancu nantu à ogni trenta dui omi forti, chì anu battutu contru à elli,
accantu à l'indianu chì u guvernava.
6:38 In quantu à u restu di i cavalieri, li pusonu da stu latu è chì
latu à i dui parti di l 'ospiti dendu li segni ciò chì fà, è
essendu imbrigliatu in tuttu trà i ranghi.
6:39 Avà, quandu u sole brillava nantu à i scudi d'oru è di bronzu, e muntagne.
brillava cun ellu, è brillava cum'è lampade di focu.
6:40 Allora una parte di l'armata di u rè si sparse nantu à e muntagne alte, è
parte nantu à i vaddi sottu, marchjavanu in modu sicuru è in ordine.
6:41 Per quessa, tutti quelli chì anu intesu u rumore di a so multitùdine, è a marchja
di a cumpagnia, è u ruttimentu di l'arnesi, sò stati mossi: per u
l'armata era assai grande è putente.
6:42 Allora Ghjuda è a so armata s'avvicinò, è intrinu in battaglia, è quì
sò stati uccisi sei centu omi di l'armata di u rè.
6:43 Eleazar ancu, soprannominatu Savaran, chì hà vistu chì una di e bestie, armatu.
cù l'arnesi reale, era più altu ch'è tutti l'altri, è suppone chì u
rè era nantu à ellu,
6:44 Si mette in periculu, à a fine ch'ellu puderia liberà u so pòpulu, è ottene
ellu un nome perpetuu:
6:45 Per quessa ch'ellu curria nantu à ellu curaggiu à mezu à a battaglia.
slaying à a manu diritta è à a manca, cusì ch'elli eranu spartuti
da ellu da i dui lati.
6:46 Chì fattu, si strinciò sottu à l'elefante, è u misi sottu, è tumbò.
ellu: dopu chì l'elefante cascò nantu à ellu, è ci hè mortu.
6:47 Tuttavia, u restu di i Ghjudei vidennu a forza di u rè, è u
viulenza di e so forze, si alluntanò da elli.
6:48 Allora l'armata di u rè si n'andò à Ghjerusalemme à scuntrà elli, è u rè
piantò e so tende contr'à a Ghjudea è contr'à a muntagna di Sion.
6:49 Ma cù quelli chì eranu in Bethsura, hà fattu a pace, perch'elli sò surtiti
a cità, perchè ch'elli ùn avianu micca vitule per suppurtà l'assediu, it
essendu un annu di riposu à a terra.
6:50 Allora u rè pigliò Bethsura, è hà stabilitu una guarnigione per mantene.
6:51 In quantu à u santuariu, l'assediu assai ghjorni, è si misi artiglieria
cù mutori è strumenti per scaccià u focu è e petre, è i pezzi per scaccià
dardi è slings.
6:52 Doppu si facianu dinù mutori contru à i so mutori, è li tena
battaglia una longa stagione.
6:53 Eppuru, à l'ultimu, i so navi sò senza viti, (per quessa era
u settimu annu, è quelli in Ghjudea chì sò stati liberati da u
Gentili, avianu manghjatu u residu di a tenda ;)
6:54 Ci era, ma uni pochi manca in u santuariu, perchè a fami hà fattu cusì
prevalenu contr'à elli, ch'elli vulianu disperse, tutti
omu à u so locu.
6:55 À quellu tempu Lisias intesu dì chì Filippu, chì u rè Antiochus,
mentre ch'ellu campava, avia incaricatu di crià u so figliolu Antiochus, chì ellu
pò esse rè,
6:56 Hè tornatu da Persia è Media, è ancu l'armata di u rè chì si n'andò
cun ellu, è ch'ellu circava di piglià à ellu a regula di l'affari.
6:57 Per quessa ch'ellu si n'andò in tutta fretta, è disse à u rè è à i capi
l'ospitu è a cumpagnia, Decademu ogni ghjornu, è i nostri vittorie sò ma
chjuca, è u locu chì avemu assediatu hè forte, è l'affari di u
u regnu giace nantu à noi:
6:58 Avà, dunque, avemu esse amici cù sti omi, è fà a pace cun
elli, è cù tutta a so nazione;
6:59 È allianza cun elli, ch'elli camparanu dopu à e so lege, cum'è elli
fattu prima: perchè sò dunque dispiaciuti, è anu fattu tutte queste
e cose, perchè avemu abolitu e so lege.
6:60 Allora u rè è i prìncipi eranu cuntentati
fà a pace; è l'accettanu.
6:61 Ancu u rè è i prìncipi li fece un ghjuramentu
esce da a forte presa.
6:62 Allora u rè entre in a muntagna di Sion. ma quand'ellu hà vistu a forza di
u locu, hà rottu u so ghjuramentu ch'ellu avia fattu, è detti cumandamenti
caccià u muru intornu.
6:63 Dopu si n'andò in tutta fretta, è turnò in Antiochia, induve
truvò à Filippu u maestru di a cità : cusì luttò contru à ellu, è
hà pigliatu a cità per forza.