1 Maccabei 6:1 À quellu tempu, u rè Antiochus viaghjava per i paesi alti hà intesu dì chì Elimais in u paese di Persia era una cità assai rinumatu per ricchezze, argentu è oru; 6:2 È chì ci era in ellu un tempiu assai riccu, induve eranu cuperti oru, è pettorale, è scudi, chì Alessandru, figliolu di Filippu, u U rè Macedonu, chì hà regnu primu trà i Greci, era partitu da quì. 6:3 Per quessa ch'ellu hè ghjuntu, è circava à piglià a cità, è à spoiler. ma ellu ùn pudia micca, perchè quelli di a cità, avendu avutu avvirtu, 6:4 S'arrizzò contr'à ellu in battaglia grande pesantezza, è vultò in Babilonia. 6:5 In più, hè vinutu unu chì li purtò nutizia in Persia, chì u l'armate, chì andavanu contru à a terra di Ghjudea, sò stati messi in fuga: 6:6 È chì Lysias, chì si n'andò prima cù una grande putenza, fù cacciatu di i Ghjudei; è chì sò stati rinforzati da l'armatura è u putere, è un magazzinu di bottini, chì avianu acquistatu da l'armate, ch'elli avianu distruttu: 6:7 Ancu ch'elli avianu tiratu falà l'abominazione, ch'ellu avia stallatu l'altare in Ghjerusalemme, è ch'elli avianu circundatu u santuariu cù mura alti, cum'è prima, è a so cità Bethsura. 6:8 Quandu u rè hà intesu queste parolle, era maravigliatu è sbulicatu. dopu u stende nantu à u so lettu, è cascò malatu di dulore, perchè ùn l'era micca accadutu cum'ellu cercava. 6:9 E ci si cuntinuò parechji ghjorni, perchè u so dulore era sempre di più. è hà fattu contu ch'ellu avia da more. 6:10 Per quessa ch'ellu chjamò tutti i so amichi, è li disse: "U sonnu". hè andatu da i mo ochji, è u mo core falle per assai cura. 6:11 È aghju pensatu cun mè stessu, in quale tribulazione sò venutu, è cumu hè un grande flussu di miseria, induve sò avà! perchè eru generoso è amatu in u mo putere. 6:12 Ma avà mi ricordu di i mali chì aghju fattu in Ghjerusalemme, è ch'e aghju pigliatu tutti i vasi d'oru è d'argentu chì c'eranu, è mandati à distrugge l'abitanti di Ghjudea senza causa. 6:13 I percive dunque chì per sta causa sti guai sò ghjunti mè, è, eccu, periu per grande dulore in una terra straniera. 6:14 Allora chjamò à Filippu, unu di i so amichi, chì ellu hà fattu capu tuttu u so regnu, 6:15 È li dete a curona, è u so mantellu, è u so segnu, à a fine duverebbe crià u so figliolu Antiochus, è nutriscialu per u regnu. 6:16 Allora u rè Antiochus morse quì in centu quaranta nove anni. 6:17 Quandu Lysias hà sappiutu chì u rè era mortu, hà stabilitu à Antiochus. figliolu, ch'ellu avia criatu ghjovanu, per regnà in u so locu è u so chjamatu Eupator. 6:18 À questu tempu, quelli chì eranu in a torre chjusu l'Israele circa u santuariu, è circava sempre a so ferita, è u rinfurzà di i pagani. 6:19 Per quessa, Ghjuda, in u scopu di distrughjini, chjamò tuttu u populu inseme per assedialli. 6:20 Allora si sò riuniti, è li assedianu in centu cinquanta annu, è hà fattu monti per spara contru à elli, è altri mutori. 6:21 Tuttavia, certi di quelli chì eranu assediati sò ghjunti L'omi impii d'Israele si sò uniti: 6:22 È si n'andò versu u rè, è li disse:, "Quantu vi sarà eseguite ghjudiziu, è vindicà i nostri fratelli ? 6:23 Avemu statu dispostu à serve u to babbu, è à fà cum'ellu ci vulia. è ubbidì à i so cumandamenti; 6:24 Per quessa, quelli di a nostra nazione assedianu a torre, è sò alienati da noi: in più quanti di noi ch'elli pudianu accende nantu à ammazzavanu, è arruinatu a nostra eredità. 6:25 Nè ùn anu stesu a so manu contru à noi solu, ma dinù contr'à i so cunfini. 6:26 È, eccu, oghje sò assediate a torre in Ghjerusalemme, per piglià it: u santuariu ancu è Bethsura anu furtificatu. 6:27 Per quessa, s'è tù ùn impediscenu li prestu, ch'elli farà cose più grande di queste, nè tù sarè capaci di guvernà elli. 6:28 Avà, quandu u rè hà intesu questu, era in furia, è riunì tutti i so amichi, è i capitani di u so esercitu, è quelli chì avianu incaricatu u cavallu. 6:29 Ci hè ancu ghjuntu à ellu da altri regni, è da isule di u mare. bande di suldati assuciati. 6:30 Cusì chì u numeru di u so esercitu era centu milla pede, è vintimila cavalieri, è trenta dui elefanti esercitati in battaglia. 6:31 Questi passavanu à traversu l'Idumea, è campavanu contr'à Bethsura, chì elli assaltatu parechji ghjorni, facennu mutori di guerra; ma sò ghjunti quelli di Bethsura fora, è li brusgiavanu cù u focu, è si battevanu valenti. 6:32 Allora Ghjuda si alluntanò da a torre, è si campò in Batzaccaria. contr'à u campu di u rè. 6:33 Allora u rè s'arrizzò assai prima, marchò ferocemente cù a so armata versu Bathzacharias, induve e so armate l'anu preparatu per a battaglia, è sonò e trombe. 6:34 È à a fine si pudia pruvucà l 'elefanti à cummattiri, si mustrò elli u sangue di uva è di more. 6:35 In più, si sparte e bestie à mezu à l 'armate, è per tutti elefante anu numinatu mille omi, armati di mantelli di maglia, è cù caschi di bronzu nantu à a so testa; è appressu à questu, per ogni bestia sò stati urdinati cinquecentu cavalieri di i migliori. 6:36 Quessi eranu pronti à ogni occasione, induve a bestia era, è Induv'ellu andava a bestia, andavanu ancu elli, nè si ne vanu ellu. 6:37 È nantu à i bèstie ci sò stati forti turri di lignu, chì copre ognunu di elli, è li sò stati cintati cù arnesi: ci era ancu nantu à ogni trenta dui omi forti, chì anu battutu contru à elli, accantu à l'indianu chì u guvernava. 6:38 In quantu à u restu di i cavalieri, li pusonu da stu latu è chì latu à i dui parti di l 'ospiti dendu li segni ciò chì fà, è essendu imbrigliatu in tuttu trà i ranghi. 6:39 Avà, quandu u sole brillava nantu à i scudi d'oru è di bronzu, e muntagne. brillava cun ellu, è brillava cum'è lampade di focu. 6:40 Allora una parte di l'armata di u rè si sparse nantu à e muntagne alte, è parte nantu à i vaddi sottu, marchjavanu in modu sicuru è in ordine. 6:41 Per quessa, tutti quelli chì anu intesu u rumore di a so multitùdine, è a marchja di a cumpagnia, è u ruttimentu di l'arnesi, sò stati mossi: per u l'armata era assai grande è putente. 6:42 Allora Ghjuda è a so armata s'avvicinò, è intrinu in battaglia, è quì sò stati uccisi sei centu omi di l'armata di u rè. 6:43 Eleazar ancu, soprannominatu Savaran, chì hà vistu chì una di e bestie, armatu. cù l'arnesi reale, era più altu ch'è tutti l'altri, è suppone chì u rè era nantu à ellu, 6:44 Si mette in periculu, à a fine ch'ellu puderia liberà u so pòpulu, è ottene ellu un nome perpetuu: 6:45 Per quessa ch'ellu curria nantu à ellu curaggiu à mezu à a battaglia. slaying à a manu diritta è à a manca, cusì ch'elli eranu spartuti da ellu da i dui lati. 6:46 Chì fattu, si strinciò sottu à l'elefante, è u misi sottu, è tumbò. ellu: dopu chì l'elefante cascò nantu à ellu, è ci hè mortu. 6:47 Tuttavia, u restu di i Ghjudei vidennu a forza di u rè, è u viulenza di e so forze, si alluntanò da elli. 6:48 Allora l'armata di u rè si n'andò à Ghjerusalemme à scuntrà elli, è u rè piantò e so tende contr'à a Ghjudea è contr'à a muntagna di Sion. 6:49 Ma cù quelli chì eranu in Bethsura, hà fattu a pace, perch'elli sò surtiti a cità, perchè ch'elli ùn avianu micca vitule per suppurtà l'assediu, it essendu un annu di riposu à a terra. 6:50 Allora u rè pigliò Bethsura, è hà stabilitu una guarnigione per mantene. 6:51 In quantu à u santuariu, l'assediu assai ghjorni, è si misi artiglieria cù mutori è strumenti per scaccià u focu è e petre, è i pezzi per scaccià dardi è slings. 6:52 Doppu si facianu dinù mutori contru à i so mutori, è li tena battaglia una longa stagione. 6:53 Eppuru, à l'ultimu, i so navi sò senza viti, (per quessa era u settimu annu, è quelli in Ghjudea chì sò stati liberati da u Gentili, avianu manghjatu u residu di a tenda ;) 6:54 Ci era, ma uni pochi manca in u santuariu, perchè a fami hà fattu cusì prevalenu contr'à elli, ch'elli vulianu disperse, tutti omu à u so locu. 6:55 À quellu tempu Lisias intesu dì chì Filippu, chì u rè Antiochus, mentre ch'ellu campava, avia incaricatu di crià u so figliolu Antiochus, chì ellu pò esse rè, 6:56 Hè tornatu da Persia è Media, è ancu l'armata di u rè chì si n'andò cun ellu, è ch'ellu circava di piglià à ellu a regula di l'affari. 6:57 Per quessa ch'ellu si n'andò in tutta fretta, è disse à u rè è à i capi l'ospitu è a cumpagnia, Decademu ogni ghjornu, è i nostri vittorie sò ma chjuca, è u locu chì avemu assediatu hè forte, è l'affari di u u regnu giace nantu à noi: 6:58 Avà, dunque, avemu esse amici cù sti omi, è fà a pace cun elli, è cù tutta a so nazione; 6:59 È allianza cun elli, ch'elli camparanu dopu à e so lege, cum'è elli fattu prima: perchè sò dunque dispiaciuti, è anu fattu tutte queste e cose, perchè avemu abolitu e so lege. 6:60 Allora u rè è i prìncipi eranu cuntentati fà a pace; è l'accettanu. 6:61 Ancu u rè è i prìncipi li fece un ghjuramentu esce da a forte presa. 6:62 Allora u rè entre in a muntagna di Sion. ma quand'ellu hà vistu a forza di u locu, hà rottu u so ghjuramentu ch'ellu avia fattu, è detti cumandamenti caccià u muru intornu. 6:63 Dopu si n'andò in tutta fretta, è turnò in Antiochia, induve truvò à Filippu u maestru di a cità : cusì luttò contru à ellu, è hà pigliatu a cità per forza.