1 Maccabei
3:1 Allora u so figliolu Ghjuda, chjamatu Maccabeu, s'arrizzò in u so locu.
3:2 È tutti i so fratelli l'aiutavanu, è cusì tutti quelli chì sò stati cun ellu
babbu, è si battevanu cun allegria a battaglia d'Israele.
3:3 Allora hà ricivutu u so populu un grande onore, è si mette nantu à una corazza cum'è un giganti.
è cinghje u so arnesi guerrieru intornu à ellu, è hà fattu battaglie, prutegge
l'ostia cù a so spada.
3:4 In i so atti, era cum'è un leone, è cum'è un cucciolo di leone chì rugia per u so.
preda.
3:5 Perchè perseguitò i gattivi, è li cercò, è brusgiatu quelli chì
avessi u so populu.
3:6 Per quessa, i gattivi shrunk per a paura di ellu, è tutti i travagliadori di
l'iniquità era turbata, perchè a salvezza prosperava in a so manu.
3:7 Tristò ancu parechji rè, è hà fattu Ghjacobbu cuntentu cù i so atti, è i so
memoriale hè benedettu per sempre.
3:8 Inoltre, passava à traversu i cità di Ghjuda, distrughjendu fora l 'impii
di elli, è alluntanendu l'ira d'Israele:
3:9 So ch'ellu era rinumatu à l 'ultimu parti di a terra, è ellu
ricevenu quelli chì eranu pronti à perisce.
3:10 Allora Apollonius hà riunitu i Gentili, è una grande schiera fora di
Samaria, per luttà contr'à Israele.
3:11 Quale cosa, quandu Ghjuda hà capitu, si n'andò à scuntrà à ellu.
u batteu, è u tombu : parechji cascò ancu tumbati, ma l'altri fughjenu.
3:12 Per quessa, Ghjuda hà pigliatu u so butinu, è ancu a spada di Apollonius, è
cun ellu hà battutu tutta a so vita.
3:13 Quandu Seron, un prìncipi di l'armata di Siria, hà intesu dì chì Ghjuda avia.
riunì à ellu una multitùdine è una cumpagnia di fideli per esce cun
ellu à a guerra;
3:14 Iddu disse: "I vi hannu un nomu è onore in u regnu. perchè andaraghju
cumbatte cù Ghjuda è quelli chì sò cun ellu, chì disprezzanu quelli di u rè
cumandamentu.
3:15 Allora ellu hà fattu prontu à cullà, è si n'andò cun ellu una armata putenti
l'impiu per aiutà ellu, è per esse vindicatu di i figlioli d'Israele.
3:16 È quand'ellu s'avvicinò à a muntagna di Bethhoron, Ghjuda si n'andò
scuntrallu cù una piccula cumpagnia:
3:17 Quale, quand'elli vittinu l'ospiti chì venenu à scuntrà elli, disse à Ghjuda, "Cumu".
Puderemu, essendu cusì pochi, luttà contr'à una tanta multitùdine
è cusì forte, videndu chì simu pronti à svenimenti cù u digiunu tuttu stu ghjornu ?
3:18 à quale Ghjuda rispose: "Ùn hè micca difficiule per parechji esse chjusu
e mani di uni pochi; è cù u Diu di u celu hè tuttu unu, per liberà
cù una grande multitùdine, o una piccula cumpagnia:
3:19 Perchè a vittoria di a battaglia ùn hè micca in a multitùdine di l'armata. ma
a forza vene da u celu.
3:20 Sò ghjunti contru à noi in assai orgogliu è iniquità per distrughjini, è i nostri.
mòglie è figlioli, è per rovinà noi:
3:21 Ma avemu a lotta per a nostra vita è e nostre lege.
3:22 Per quessa, u Signore stessu hà da turnà elli davanti à a nostra faccia
per voi, ùn avete micca paura di elli.
3:23 Appena ch'ellu s'hè cessatu di parlà, si saltò subbitu nantu à elli.
è cusì Seron è a so armata sò stati abbattuti davanti à ellu.
3:24 È li perseguitavanu da a discesa di Bethoron à a piaghja.
induve sò stati uccisi circa ottu centu omi di elli; è u residu fughje
in u paese di i Filistei.
3:25 Allora cuminciò u timore di Ghjuda è di i so fratelli, è assai grande
timore, di cascà nantu à e nazioni intornu à elli:
3:26 In quantu a so fama hè ghjunta à u rè, è tutte e nazioni parlanu di u rè.
battaglie di Ghjuda.
3:27 Quandu u rè Antiochus sintì sti cosi, era piena di indignazione.
per quessa, mandò è riunì tutte e forze di u so regnu,
ancu un esercitu assai forte.
3:28 Hà apertu ancu u so tesoru, è hà datu i so suldati paga per un annu.
cumandalli per esse pronti ogni volta ch'ellu ne hà bisognu.
3:29 Tuttavia, quand'ellu hà vistu chì i soldi di i so tesori fiascatu è
chì i tributi in u paese eranu chjuchi, per via di a dissensione
è a pesta, ch'ellu avia purtatu nantu à a terra per annunzià e lege
chì era statu d'antica ;
3:30 Iddu temìa ch'ellu ùn deve esse in gradu di purtà i carichi più, nè
per avè tali rigali da dà cusì liberale cum'è prima: perchè avia avutu
abbundava sopra i rè chì eranu prima di ellu.
3:31 Per quessa, essendu assai perplessu in a so mente, hà decisu di andà in
Persia, quì per piglià i tributi di i paesi, è per cullà assai
soldi.
3:32 Allora lasciò Lisias, un nobile, è unu di u sangue reale, per surveglià.
l'affari di u rè da u fiume Eufrate à i cunfini di
Egittu:
3:33 È à crià u so figliolu Antiochus, finu à ch'ellu ghjunse.
3:34 Inoltre, ellu hà datu a mità di e so forze
elefanti, è li dete incaricatu di tutte e cose ch'ellu avia fattu, cum'è
ancu in quantu à quelli chì abitavanu in Ghjuda è Ghjerusalemme:
3:35 Per sapè, ch'ellu avissi da mandà un esercitu contru à elli, à distrughjini e radiche
fora a forza di Israele, è u restu di Ghjerusalemme, è piglià
luntanu u so memoriale da quellu locu;
3:36 È ch'ellu deve mette stranieri in tutti i so quartieri, è sparte
a so terra per sorte.
3:37 Allora u rè pigliò a mità di e forze chì restava, è si n'andò
Antiochia, a so cità reale, u centu quaranta-settimu annu; è avè
passò u fiumu Eufrate, andò per i paesi alti.
3:38 Allora Lisia hà sceltu Ptolemee, figliolu di Dorimene, Nicanore è Gorgia,
omi putenti di l'amici di u rè:
3:39 È cun elli mandò quaranta mila pedemi è sette mila
cavalieri, per andà in u paese di Ghjuda, è per distrughjelu, cum'è u rè
cumandava.
3:40 Allora si n'andò fora cù tutte e so putenza, è ghjunsenu è campatu da Emmaus
in paese pianura.
3:41 È i cummircianti di u paese, à sente a fama di elli, pigliò argentu
è oru assai, cù i servitori, è ghjunse in u campu per cumprà u
figlioli d'Israele per schiavi: un putere ancu di Siria è di a terra di
i Filistei s'uniscenu à elli.
3:42 Avà, quandu Ghjuda è i so fratelli vittinu chì e miseria eranu multiplicate
chì e forze si campanu in i so cunfini : perchè sapianu
cumu u rè avia datu cumandamentu di distrughje u populu, è cumplettamente
abolilli;
3:43 Iddi dissi unu à l 'àutru, Andemu à ristabilisce a furtuna decaduta di u nostru
ghjente, è luttemu per u nostru populu è u santuariu.
3:44 Allora l'assemblea hè stata riunita, per ch'elli ponu esse pronti
per a battaglia, è chì puderanu pricà, è dumandà misericordia è cumpassione.
3:45 Avà Ghjerusalemme era vacu cum'è un desertu, ùn ci era nimu di i so figlioli
chì andava in o fora: u santuariu era ancu calpestatu, è stranieri
mantene a forza forte; i pagani avianu a so abitazione in quellu locu;
è a gioia hè stata pigliata da Ghjacobbu, è a pipa cù l'arpa cessò.
3:46 Per quessa, l'Israele si sò riuniti, è ghjunse à
Maspha, contru à Ghjerusalemme; perchè in Maspha era u locu induve elli
pricava prima in Israele.
3:47 Allora digiunatu quellu ghjornu, è si mette nantu à u saccu, è ghjittassi cinniri
i so capi, è strappanu i so vestiti,
3:48 È apre u libru di a lege, induve i pagani avia circatu
pitture a so figura di e so imagine.
3:49 Purtonu ancu i vestiti di i preti, è i primi frutti, è i primi
tithes: è i Nazarites suscitanu, chì avianu fattu u so
ghjorni.
3:50 Allora gridavanu, cù una voce forte versu u celu, dicendu:, "Chì avemu
fate cù questi, è induve li purteremu ?
3:51 Perchè u to santuariu hè calpestatu è prufanatu, è i to preti sò
pesantezza, è purtatu bassu.
3:52 È eccu, i pagani sò riuniti inseme contru à noi per distrughjenu.
ciò chì si imaginanu contru à noi, sapete.
3:53 Cumu avemu da esse capaci di stà contru à elli, fora di voi, o Diu, esse u nostru
aiutu?
3:54 Allora suonu di trombe, è chiancianu cù una voce forte.
3:55 È dopu à questu, Ghjuda hà urdinatu i capi di u populu, ancu i capi
più di millaie, è più di centinaie, è più di cinquanta, è più di decine.
3:56 Ma in quantu à quelli chì eranu custruendu case, o avìanu moglie fidanzati, o eranu
piantà vigna, o avianu paura, quelli ch'ellu hà urdinatu ch'elli avissiru
vultà, ognunu à a so casa, secondu a lege.
3:57 Allora u campu sguassatu, è campatu nantu à u latu sudu di Emmaus.
3:58 È Ghjuda disse: "Armate, è esse omi valenti, è vede chì vi esse.
in prontu contr'à a matina, per pudè luttà cun queste nazioni,
chì sò riuniti inseme contru à noi per distrughjenu noi è u nostru santuariu:
3:59 Perchè hè megliu per noi à more in battaglia, chè à vede i calamità
di u nostru populu è u nostru santuariu.
3:60 Tuttavia, cum'è a vulintà di Diu hè in u celu, cusì ch'ellu fà.