1 Maccabei
2:1 In quelli ghjorni, Mattatias, u figliolu di Ghjuvanni, u figliolu di Simeone, a
Sacerdote di i figlioli di Joarib, da Ghjerusalemme, è abitava in Modin.
2:2 È avia cinque figlioli, Ghjuvannan, chjamatu Caddis.
2:3 Simone; chjamatu Thassi:
2:4 Ghjuda, chì era chjamatu Maccabeu:
2:5 Eleazar, chjamatu Avaran, è Jonathan, chì u so surname era Apphus.
2:6 È quand'ellu vitti i blasfemi chì sò stati fatti in Ghjuda è
Gerusalemme,
2:7 Iddu disse: "Guai à mè! perchè sò natu per vede sta miseria meia
pòpulu, è di a cità santa, è di campà quì, quand'ella hè stata liberata
in manu di u nemicu, è u santuariu in manu di
stranieri?
2:8 U so tempiu hè divintatu cum'è un omu senza gloria.
2:9 I so vapuri gloriosi sò purtati in cattività, i so figlioli sò
ammazzati in i carrughji, i so ghjovani cù a spada di u nemicu.
2:10 Chì nazione ùn hà micca avutu una parte in u so regnu, è ghjuntu da u so spoils?
2:11 Tutti i so ornamenti sò purtati. di una donna libera hè diventata una
schiavu.
2:12 È, eccu, u nostru santuariu, ancu a nostra bellezza è a nostra gloria, hè pusatu
i rifiuti, è i pagani l'anu profanatu.
2:13 À chì fine dunque avemu da campà più?
2:14 Allora Mattatia è i so figlioli si stracciò i so vestiti, è si mettenu in sacchi.
è piantò assai dulore.
2:15 Intantu, l 'ufficiali di u rè, cum'è custrettu u populu à
rivolta, ghjunse in a cità Modin, per fà li sacrificà.
2:16 È quandu parechji d'Israele ghjunsenu à elli, Mattatia è i so figlioli
vinni inseme.
2:17 Allora l'ufficiali di u rè risposenu, è disse à Mattathias cusì:
Tu sì un capu, è un omu onorevoli è grande in questa cità, è
rinfurzatu cù i figlioli è i fratelli:
2:18 Avà vi vene prima, è rializà u cumandamentu di u rè, cum'è
cum'è tutti i pagani anu fattu, sì, è ancu l'omi di Ghjuda, è cusì
stà in Ghjerusalemme: cusì tù è a to casa sarete in u numeru di i
amichi di u rè, è tù è i to figlioli seranu onorati cù l'argentu
è d'oru, è assai ricumpensa.
2:19 Allora Mattathias rispose, è parlò cù una voce forte,, "Ma tutti
e nazioni chì sò sottu à u duminiu di u rè ubbidiscenu, è si abbanduneghjanu tutti
unu da a religione di i so babbi, è dà accunsentu à u so
cumandamenti:
2:20 Eppuru, i mo figlioli è i mo fratelli marchjà in u pattu di u nostru
babbi.
2:21 Ddiu pruibisce chì avemu da abbandunà a lege è l'urdinazioni.
2:22 Ùn avemu da sente à e parolle di u rè, per andà da a nostra religione, sia
a manu diritta, o a manca.
2:23 Avà, quand'ellu abbandunò di parlà sti parolle, hè ghjuntu unu di i Ghjudei
a vista di tutti à sacrificà nantu à l'altare chì era in Modin, secondu
à u cumandamentu di u rè.
2:24 Chì cosa, quandu Mattathias hà vistu, era infiammatu cù u zelu, è u so
reins tremulu, è ùn si pudia tramandà di mostra a so còllera secondu
ghjudiziu: per quessa, currìu, è u tombu nantu à l'altare.
2:25 Ancu u cummissariu di u rè, chì hà custrettu l'omi à sacrificà, hà tombu.
à quellu tempu, è l'altare hà abbattutu.
2:26 Cusì hà trattatu cun zelo per a lege di Diu, cum'è Phinees hà fattu
Zambri u figliolu di Salom.
2:27 È Mattatia gridava in tutta a cità cù una voce forte, dicendu:
Quellu chì hè zelosu di a lege, è mantene l'allianza, chì ellu
seguita mi.
2:28 Allora ellu è i so figlioli fughjenu in a muntagna, è lasciò tuttu ciò ch'elli
avutu in cità.
2:29 Allora parechji chì cercanu a ghjustizia è u ghjudiziu falò in lu
desertu, per campà quì:
2:30 È elli, è i so figlioli, è e so mòglie; è i so vacchi;
perchè l'afflizzioni anu aumentatu per elli.
2:31 Avà, quandu hè statu dettu à i servitori di u rè, è l'armata chì era in
Ghjerusalemme, in a cità di David, chì certi omi, chì avianu ruttu u
cumandamentu di u rè, eranu falati in i lochi secreti in u
desertu,
2:32 I perseguìu dopu à elli un gran numaru, è, dopu avè ottinutu, elli
campò contr'à elli, è li fece a guerra u sabbatu.
2:33 E li dissenu: "Chì ciò chì vo avete fattu finu à quì hè abbastanza;
esce, è fate secondu u cumandamentu di u rè, è voi
vivrà.
2:34 Ma iddi disse:, "Ùn avemu micca esce, nè avemu da fà u rè".
cumandamentu, per profanà u sabbatu.
2:35 Allora li detti a battaglia cù tutte e vitezza.
2:36 Tuttavia, ùn li rispunniu, nè scaccià una petra à elli, nè
si firmò i lochi duv'elli stavanu ammucciati;
2:37 Ma disse: "Morimu tutti in a nostra innocenza: u celu è a terra tistimuniarà.
per noi, chì ci avete messu à morte ingiustamente.
2:38 Allora s'arrizzò contru à elli in battaglia in u sàbatu, è uccisu
elli, cù e so mòglie è i zitelli è i so vacchi, à u numeru di a
mille persone.
2:39 Avà, quandu Mattathias è i so amichi capitu, si lamentanu
li sò ghjustu malati.
2:40 È unu di elli disse à un altru, "S'è no tutti facemu cum'è i nostri fratelli.
è ùn luttà micca per a nostra vita è e nostre lege contr'à i pagani, avà avà
sradicàci prestu da a terra.
2:41 A ddu tempu, dunque, decretavanu, dicendu: "Qualchissia hà da vene
fate a battaglia cun noi u sàbatu, lutteremu contru à ellu;
nè mourremu tutti, cum'è i nostri fratelli chì sò stati assassinati
lochi secreti.
2:42 Allora ghjunse à ellu una sucità di Assidei chì eranu omi putenti
Israele, ancu tutti quelli chì eranu volontariamente dedicati à a lege.
2:43 Ancu tutti quelli chì fughjenu per a persecuzione s'uniscenu à elli, è
eranu un sughjornu per elli.
2:44 Allora s'uniscenu à e so forze, è chjappà l'omi peccatori in a so còllera, è
l'omi gattivi in a so rabbia: ma u restu fughjenu à i pagani per u soccorsu.
2:45 Allora Mattathias è i so amichi andavanu in giru, è tirò falà
altari:
2:46 È ciò chì i zitelli anu truvatu in a costa di Israele
incircuncisi, quelli chì anu circuncisu valenti.
2:47 Anu perseguite ancu dopu à l'omi fieru, è u travagliu prusperu in u so
manu.
2:48 Allora si ritruvà a lege da a manu di i Gentili, è fora di
a manu di i rè, è ùn hà micca permessu di triunfà u peccatore.
2:49 Avà, quandu u tempu s'avvicinava chì Mattathias mori, disse à u so
figlioli, Avà hà l'orgogliu è u rimproveru acquistatu forza, è u tempu di
distruzzione, è l'ira di l'indignazione:
2:50 Avà dunque, i mo figlioli, esse zellu per a lege, è dà a vostra vita
per l'allianza di i vostri babbi.
2:51 Chjama à ricurdà ciò chì atti i nostri babbi fattu in u so tempu; cusì vi
riceve un grande onore è un nome eternu.
2:52 Abràhamu ùn hè statu trovu fidu à a tentazione, è hè statu imputatu
ellu per a ghjustizia?
2:53 Ghjiseppu in u tempu di a so angustia, hà guardatu u cumandamentu è hè statu fattu
signore d'Egittu.
2:54 Phinees, u nostru babbu, per esse zellu è fervente ottenutu u pattu di
un sacerdozio eternu.
2:55 Ghjesù, per cumpiendu a parolla hè statu fattu ghjudice in Israele.
2:56 Caleb per avè tistimuniatu davanti à a congregazione hà ricevutu u patrimoniu
di a terra.
2:57 David per esse misericordioso pussede u tronu di un regnu eternu.
2:58 Elias, per esse zellu è fervente per a lege hè statu pigliatu in
celu.
2:59 Ananias, Azarias, è Misaël, per cridenza, sò stati salvati da a fiamma.
2:60 Daniel per a so innocenza hè stata liberata da a bocca di leoni.
2:61 È cusì cunsiderà voi in tutti i tempi, chì nimu chì mette a so fiducia
in ellu sarà vintu.
2:62 Tandu ùn teme micca e parolle di un omu piccatu, perchè a so gloria sarà sterco
vermi.
2:63 Oghje ch'ellu serà alzatu, è dumane ùn sarà trovu.
perchè hè tornatu in a so polvera, è u so pensamentu hè ghjuntu
nunda.
2:64 Per quessa, voi, i mo figlioli, siate valenti, è vi mostrate omi in nome.
di a lege; perchè per ellu uttene gloria.
2:65 È eccu, sacciu chì u vostru fratellu Simone hè un omu di cunsigliu, dà l'arechja
à ellu sempre : ellu serà un babbu per voi.
2:66 In quantu à Ghjuda Maccabeus, hè statu putente è forte, ancu da u so
Ghjuventù: ch'ellu sia u vostru capitanu, è cumbatte a battaglia di u populu.
2:67 Pigliate ancu à voi tutti quelli chì osservanu a lege, è vindicà
sbagliatu di u vostru populu.
2:68 Recompense cumplettamente i pagani, è piglià cura di i cumandamenti di u
lege.
2:69 Allora li benedetti, è fù riunitu à i so babbi.
2:70 È mortu in u centu quaranta-sestu annu, è i so figlioli l'intarranu
in i sepulcri di i so babbi in Modin, è tuttu Israele hà fattu grande
lamentu per ellu.