1 Maccabei 2:1 In quelli ghjorni, Mattatias, u figliolu di Ghjuvanni, u figliolu di Simeone, a Sacerdote di i figlioli di Joarib, da Ghjerusalemme, è abitava in Modin. 2:2 È avia cinque figlioli, Ghjuvannan, chjamatu Caddis. 2:3 Simone; chjamatu Thassi: 2:4 Ghjuda, chì era chjamatu Maccabeu: 2:5 Eleazar, chjamatu Avaran, è Jonathan, chì u so surname era Apphus. 2:6 È quand'ellu vitti i blasfemi chì sò stati fatti in Ghjuda è Gerusalemme, 2:7 Iddu disse: "Guai à mè! perchè sò natu per vede sta miseria meia pòpulu, è di a cità santa, è di campà quì, quand'ella hè stata liberata in manu di u nemicu, è u santuariu in manu di stranieri? 2:8 U so tempiu hè divintatu cum'è un omu senza gloria. 2:9 I so vapuri gloriosi sò purtati in cattività, i so figlioli sò ammazzati in i carrughji, i so ghjovani cù a spada di u nemicu. 2:10 Chì nazione ùn hà micca avutu una parte in u so regnu, è ghjuntu da u so spoils? 2:11 Tutti i so ornamenti sò purtati. di una donna libera hè diventata una schiavu. 2:12 È, eccu, u nostru santuariu, ancu a nostra bellezza è a nostra gloria, hè pusatu i rifiuti, è i pagani l'anu profanatu. 2:13 À chì fine dunque avemu da campà più? 2:14 Allora Mattatia è i so figlioli si stracciò i so vestiti, è si mettenu in sacchi. è piantò assai dulore. 2:15 Intantu, l 'ufficiali di u rè, cum'è custrettu u populu à rivolta, ghjunse in a cità Modin, per fà li sacrificà. 2:16 È quandu parechji d'Israele ghjunsenu à elli, Mattatia è i so figlioli vinni inseme. 2:17 Allora l'ufficiali di u rè risposenu, è disse à Mattathias cusì: Tu sì un capu, è un omu onorevoli è grande in questa cità, è rinfurzatu cù i figlioli è i fratelli: 2:18 Avà vi vene prima, è rializà u cumandamentu di u rè, cum'è cum'è tutti i pagani anu fattu, sì, è ancu l'omi di Ghjuda, è cusì stà in Ghjerusalemme: cusì tù è a to casa sarete in u numeru di i amichi di u rè, è tù è i to figlioli seranu onorati cù l'argentu è d'oru, è assai ricumpensa. 2:19 Allora Mattathias rispose, è parlò cù una voce forte,, "Ma tutti e nazioni chì sò sottu à u duminiu di u rè ubbidiscenu, è si abbanduneghjanu tutti unu da a religione di i so babbi, è dà accunsentu à u so cumandamenti: 2:20 Eppuru, i mo figlioli è i mo fratelli marchjà in u pattu di u nostru babbi. 2:21 Ddiu pruibisce chì avemu da abbandunà a lege è l'urdinazioni. 2:22 Ùn avemu da sente à e parolle di u rè, per andà da a nostra religione, sia a manu diritta, o a manca. 2:23 Avà, quand'ellu abbandunò di parlà sti parolle, hè ghjuntu unu di i Ghjudei a vista di tutti à sacrificà nantu à l'altare chì era in Modin, secondu à u cumandamentu di u rè. 2:24 Chì cosa, quandu Mattathias hà vistu, era infiammatu cù u zelu, è u so reins tremulu, è ùn si pudia tramandà di mostra a so còllera secondu ghjudiziu: per quessa, currìu, è u tombu nantu à l'altare. 2:25 Ancu u cummissariu di u rè, chì hà custrettu l'omi à sacrificà, hà tombu. à quellu tempu, è l'altare hà abbattutu. 2:26 Cusì hà trattatu cun zelo per a lege di Diu, cum'è Phinees hà fattu Zambri u figliolu di Salom. 2:27 È Mattatia gridava in tutta a cità cù una voce forte, dicendu: Quellu chì hè zelosu di a lege, è mantene l'allianza, chì ellu seguita mi. 2:28 Allora ellu è i so figlioli fughjenu in a muntagna, è lasciò tuttu ciò ch'elli avutu in cità. 2:29 Allora parechji chì cercanu a ghjustizia è u ghjudiziu falò in lu desertu, per campà quì: 2:30 È elli, è i so figlioli, è e so mòglie; è i so vacchi; perchè l'afflizzioni anu aumentatu per elli. 2:31 Avà, quandu hè statu dettu à i servitori di u rè, è l'armata chì era in Ghjerusalemme, in a cità di David, chì certi omi, chì avianu ruttu u cumandamentu di u rè, eranu falati in i lochi secreti in u desertu, 2:32 I perseguìu dopu à elli un gran numaru, è, dopu avè ottinutu, elli campò contr'à elli, è li fece a guerra u sabbatu. 2:33 E li dissenu: "Chì ciò chì vo avete fattu finu à quì hè abbastanza; esce, è fate secondu u cumandamentu di u rè, è voi vivrà. 2:34 Ma iddi disse:, "Ùn avemu micca esce, nè avemu da fà u rè". cumandamentu, per profanà u sabbatu. 2:35 Allora li detti a battaglia cù tutte e vitezza. 2:36 Tuttavia, ùn li rispunniu, nè scaccià una petra à elli, nè si firmò i lochi duv'elli stavanu ammucciati; 2:37 Ma disse: "Morimu tutti in a nostra innocenza: u celu è a terra tistimuniarà. per noi, chì ci avete messu à morte ingiustamente. 2:38 Allora s'arrizzò contru à elli in battaglia in u sàbatu, è uccisu elli, cù e so mòglie è i zitelli è i so vacchi, à u numeru di a mille persone. 2:39 Avà, quandu Mattathias è i so amichi capitu, si lamentanu li sò ghjustu malati. 2:40 È unu di elli disse à un altru, "S'è no tutti facemu cum'è i nostri fratelli. è ùn luttà micca per a nostra vita è e nostre lege contr'à i pagani, avà avà sradicàci prestu da a terra. 2:41 A ddu tempu, dunque, decretavanu, dicendu: "Qualchissia hà da vene fate a battaglia cun noi u sàbatu, lutteremu contru à ellu; nè mourremu tutti, cum'è i nostri fratelli chì sò stati assassinati lochi secreti. 2:42 Allora ghjunse à ellu una sucità di Assidei chì eranu omi putenti Israele, ancu tutti quelli chì eranu volontariamente dedicati à a lege. 2:43 Ancu tutti quelli chì fughjenu per a persecuzione s'uniscenu à elli, è eranu un sughjornu per elli. 2:44 Allora s'uniscenu à e so forze, è chjappà l'omi peccatori in a so còllera, è l'omi gattivi in a so rabbia: ma u restu fughjenu à i pagani per u soccorsu. 2:45 Allora Mattathias è i so amichi andavanu in giru, è tirò falà altari: 2:46 È ciò chì i zitelli anu truvatu in a costa di Israele incircuncisi, quelli chì anu circuncisu valenti. 2:47 Anu perseguite ancu dopu à l'omi fieru, è u travagliu prusperu in u so manu. 2:48 Allora si ritruvà a lege da a manu di i Gentili, è fora di a manu di i rè, è ùn hà micca permessu di triunfà u peccatore. 2:49 Avà, quandu u tempu s'avvicinava chì Mattathias mori, disse à u so figlioli, Avà hà l'orgogliu è u rimproveru acquistatu forza, è u tempu di distruzzione, è l'ira di l'indignazione: 2:50 Avà dunque, i mo figlioli, esse zellu per a lege, è dà a vostra vita per l'allianza di i vostri babbi. 2:51 Chjama à ricurdà ciò chì atti i nostri babbi fattu in u so tempu; cusì vi riceve un grande onore è un nome eternu. 2:52 Abràhamu ùn hè statu trovu fidu à a tentazione, è hè statu imputatu ellu per a ghjustizia? 2:53 Ghjiseppu in u tempu di a so angustia, hà guardatu u cumandamentu è hè statu fattu signore d'Egittu. 2:54 Phinees, u nostru babbu, per esse zellu è fervente ottenutu u pattu di un sacerdozio eternu. 2:55 Ghjesù, per cumpiendu a parolla hè statu fattu ghjudice in Israele. 2:56 Caleb per avè tistimuniatu davanti à a congregazione hà ricevutu u patrimoniu di a terra. 2:57 David per esse misericordioso pussede u tronu di un regnu eternu. 2:58 Elias, per esse zellu è fervente per a lege hè statu pigliatu in celu. 2:59 Ananias, Azarias, è Misaël, per cridenza, sò stati salvati da a fiamma. 2:60 Daniel per a so innocenza hè stata liberata da a bocca di leoni. 2:61 È cusì cunsiderà voi in tutti i tempi, chì nimu chì mette a so fiducia in ellu sarà vintu. 2:62 Tandu ùn teme micca e parolle di un omu piccatu, perchè a so gloria sarà sterco vermi. 2:63 Oghje ch'ellu serà alzatu, è dumane ùn sarà trovu. perchè hè tornatu in a so polvera, è u so pensamentu hè ghjuntu nunda. 2:64 Per quessa, voi, i mo figlioli, siate valenti, è vi mostrate omi in nome. di a lege; perchè per ellu uttene gloria. 2:65 È eccu, sacciu chì u vostru fratellu Simone hè un omu di cunsigliu, dà l'arechja à ellu sempre : ellu serà un babbu per voi. 2:66 In quantu à Ghjuda Maccabeus, hè statu putente è forte, ancu da u so Ghjuventù: ch'ellu sia u vostru capitanu, è cumbatte a battaglia di u populu. 2:67 Pigliate ancu à voi tutti quelli chì osservanu a lege, è vindicà sbagliatu di u vostru populu. 2:68 Recompense cumplettamente i pagani, è piglià cura di i cumandamenti di u lege. 2:69 Allora li benedetti, è fù riunitu à i so babbi. 2:70 È mortu in u centu quaranta-sestu annu, è i so figlioli l'intarranu in i sepulcri di i so babbi in Modin, è tuttu Israele hà fattu grande lamentu per ellu.